«Σε μισώ,μακάρι να είχες πεθάνει», λέξεις που απογοητεύουν και πληγώνουν τον κάθε γονιό.
Καταρχάς είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι τις λέξεις αυτές που χρησιμοποιεί το παιδί για να σε πληγώσει, δεν έχουν καθόλου να κάνουν με σένα κι αν το πάρεις προσωπικά, τότε θα αντιδράσεις συναισθηματικά φορτισμένος/η, με αποτέλεσμα να το κάνεις να φερθεί χειρότερα. Η συναισθηματική αντίδραση από μέρους σου, ουσιαστικά θα περάσει το μήνυμα στο παιδί ότι έχει δύναμη επάνω σου, ότι μπορεί να σε ελέγξει κι αυτό ενισχύει την άσχημη συμπεριφορά του. Εδώ που τα λέμε, ποιος δεν θέλει να έχει τον έλεγχο, τουλάχιστον μια στο τόσο;
Τα παιδιά συνήθως χρησιμοποιούν λέξεις που πληγώνουν, όταν αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα που δεν ξέρουν πώς να λύσουν, όταν είναι στρεσαρισμένα ή θυμωμένα ή προσπαθούν να διαχειριστούν συναισθήματα που τους προκάλεσε κάτι κακό που έγινε στο σχολείο. Η αδυναμία χειρισμού από το παιδί, του δημιουργεί δυσφορία και για να απομακρύνει αυτή τη δυσφορία, ο μόνος τρόπος είναι να σου πατήσει τα κουμπιά για να νιώσει έστω μια προσωρινή ανακούφιση. Φυσικά όλο αυτό, το παιδί το κάνει υποσυνείδητα χωρίς να το καταλαβαίνει. Υπάρχουν βέβαια και παιδιά που με αυτή τη συμπεριφορά προσπαθούν απλά να πάρουν αυτό που θέλουν, διότι ξέρουν πως αν σε πληγώσουν είναι πιο πιθανό να αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου και να ενδώσεις.
Σημαντικό είναι να σημειώσουμε ότι τα παιδιά πολύ συχνά, έχουν ένα λανθασμένο τρόπο σκέψης για να «δικαιολογήσουν» τη συμπεριφορά τους. Με λίγα λόγια, αν κάποιον τον θεωρούν κακό ή άδικο, τότε δεν πειράζει αν είναι και εκείνα κακά και άδικα μαζί του.
Τι να μην κάνεις
Αν το παιδί, σου λέει πράγματα που σε πληγώνουν:
- Δεν πρέπει να του ανταποδώσεις ή/και του φωνάξεις: Η φυσική αντίδραση είναι να πείς κάτι σε στυλ «Κι εγώ σε μισώ» ή «Μακάρι να μην είχες γεννηθεί ποτέ» ή να αρχίσεις να ουρλιάζεις. Οι τρόποι αυτοί όμως, περνάνε το μήνυμα στο παιδί ότι είσαι εκτός ελέγχου ενώ του δίνουν λάθος πρότυπο για το πώς να λύνει αποτελεσματικά τα προβλήματά του.
- Δεν πρέπει να του πείς «Δεν μπορείς να…»: Συνήθως κάτω από τέτοιες συνθήκες, ο γονιός λέει στο παιδί κάτι του στυλ «Δεν μπορείς να μου μιλάς με αυτόν τον τρόπο!». Το «δεν μπορείς» ρίχνει περισσότερο λάδι στη φωτιά και κάνει το παιδί να θέλει να αποδείξει ακόμη περισσότερο ότι μπορεί, άρα να φέρεται χειρότερα.
- Μην προσπαθήσεις να εκλογικεύσεις την αντίδρασή του, επάνω στον καυγά.
Καμιά φορά οι γονείς πάνω στην ένταση της στιγμής, προσπαθούν να εκλογικεύσουν τη συμπεριφορά του παιδιού ή να κάνουν κήρυγμα ή να πούν κάτι του τύπου «Μια μέρα θα πεθάνω και να δω τότε τι θα λες» σε μια προσπάθεια να το κάνουν να τους σεβαστεί. Αλλά δεν θα σε ακούσει ούτε θα καταλάβει καν τι του λες εκείνη την ώρα οπότε δεν υπάρχει λόγος να σπαταλάς ενέργεια.
Καμιά φορά οι γονείς πάνω στην ένταση της στιγμής, προσπαθούν να εκλογικεύσουν τη συμπεριφορά του παιδιού ή να κάνουν κήρυγμα ή να πούν κάτι του τύπου «Μια μέρα θα πεθάνω και να δω τότε τι θα λες» σε μια προσπάθεια να το κάνουν να τους σεβαστεί. Αλλά δεν θα σε ακούσει ούτε θα καταλάβει καν τι του λες εκείνη την ώρα οπότε δεν υπάρχει λόγος να σπαταλάς ενέργεια.
- Μην το τιμωρείς και μην του επιβάλλεις μεγάλες συνέπειες.
Είναι εύκολο να του πάρεις το παιχνίδι ή να το τιμωρήσεις αλλά αυτό δεν θα διδάξει τίποτα στο παιδί για το πώς πρέπει να φέρεται. Το μόνο που θα το διδάξει είναι πώς να θρέφει μίσος μέσα του για σένα ή αντίθετα, πώς θα σε κολακέψει για να πάρει πίσω αυτά που του στέρησες.
Είναι εύκολο να του πάρεις το παιχνίδι ή να το τιμωρήσεις αλλά αυτό δεν θα διδάξει τίποτα στο παιδί για το πώς πρέπει να φέρεται. Το μόνο που θα το διδάξει είναι πώς να θρέφει μίσος μέσα του για σένα ή αντίθετα, πώς θα σε κολακέψει για να πάρει πίσω αυτά που του στέρησες.
Τι να κάνεις
- Μείνε ψύχραιμος/η
Πάρε μια βαθιά ανάσα, σκέψου τι και πώς θα το πείς πριν βγούν οι λέξεις από τα χείλη σου.
Πάρε μια βαθιά ανάσα, σκέψου τι και πώς θα το πείς πριν βγούν οι λέξεις από τα χείλη σου.
- Να γνωρίζεις καλά το ρόλο της μη λεκτικής επικοινωνίας.
Ο τόνος, η ένταση της φωνής, η στάση του σώματος, είναι στοιχεία καμιά φορά πιο ισχυρά από τις λέξεις. Το να σταυρώνεις τα χέρια σου, να γυρίζεις τα μάτια σου και να μιλάς γρήγορα, είναι σημάδι ότι δεν έχεις τον έλεγχο ή δεν είσαι σταθερός/ή σε αυτά που λες.
Ο τόνος, η ένταση της φωνής, η στάση του σώματος, είναι στοιχεία καμιά φορά πιο ισχυρά από τις λέξεις. Το να σταυρώνεις τα χέρια σου, να γυρίζεις τα μάτια σου και να μιλάς γρήγορα, είναι σημάδι ότι δεν έχεις τον έλεγχο ή δεν είσαι σταθερός/ή σε αυτά που λες.
- Οι λέξεις σου να είναι ευθείς και σύντομες.
Τη στιγμή εκείνη, όσο δύσκολο κι αν σου είναι, καλό είναι να πείς «Με το να μου μιλάς έτσι, δεν θα αποφύγεις να κάνεις τα μαθήματά σου γι’ αυτό πήγαινε να διαβάσεις τώρα». Με σταθερό και ήρεμο τόνο. Με τον τρόπο αυτό θα του δώσεις να καταλάβει ότι με αυτή τη συμπεριφορά δεν θα λύσει το πρόβλημά του ούτε θα σε κάνει να υποκύψεις σε αυτό που θέλει. Ο στόχος εδώ είναι να διεκδικείς, όχι να επιτεθείς.
Τη στιγμή εκείνη, όσο δύσκολο κι αν σου είναι, καλό είναι να πείς «Με το να μου μιλάς έτσι, δεν θα αποφύγεις να κάνεις τα μαθήματά σου γι’ αυτό πήγαινε να διαβάσεις τώρα». Με σταθερό και ήρεμο τόνο. Με τον τρόπο αυτό θα του δώσεις να καταλάβει ότι με αυτή τη συμπεριφορά δεν θα λύσει το πρόβλημά του ούτε θα σε κάνει να υποκύψεις σε αυτό που θέλει. Ο στόχος εδώ είναι να διεκδικείς, όχι να επιτεθείς.
- Αν παλεύεις να μείνεις ψύχραιμος, φύγε.
Αν έχεις φτάσει πραγματικά στα όριά σου, κάνε κάτι να απασχολήσεις τον εαυτό σου μέχρι να ηρεμήσεις ή φύγε από το χώρο. Μπορείς να μιλήσεις στο παιδί μετά από ώρες ή την επόμενη μέρα που θα έχουν καλμάρει τα πράγματα.
Αν έχεις φτάσει πραγματικά στα όριά σου, κάνε κάτι να απασχολήσεις τον εαυτό σου μέχρι να ηρεμήσεις ή φύγε από το χώρο. Μπορείς να μιλήσεις στο παιδί μετά από ώρες ή την επόμενη μέρα που θα έχουν καλμάρει τα πράγματα.
- Όταν το παιδί προσπαθεί να σε πληγώσει για να περάσει το δικό του.
Τη στιγμή που το παιδί στρέφει τις λέξεις σαν όπλο εναντίον σου, είναι σημαντικό να προσπαθήσεις να ακολουθήσεις τις παραπάνω συμβουλές, όσο περισσότερο και καλύτερα μπορείς ώστε με τον καιρό, η συμπεριφορά αυτή να μειωθεί εωσότου εκλείψει εντελώς.
Τη στιγμή που το παιδί στρέφει τις λέξεις σαν όπλο εναντίον σου, είναι σημαντικό να προσπαθήσεις να ακολουθήσεις τις παραπάνω συμβουλές, όσο περισσότερο και καλύτερα μπορείς ώστε με τον καιρό, η συμπεριφορά αυτή να μειωθεί εωσότου εκλείψει εντελώς.
Επίσης εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχει προφανής διαφορά ανάμεσα στο «Εύχομαι να είχες πεθάνει» που λέει ένα παιδί από το «Θέλω να σε σκοτώσω». Η δεύτερη δήλωση είναι σοβαρή και αποτελεί απειλή αλλά και ένδειξη ότι το παιδί πρέπει να δεί κάποιον ειδικό.
Πολλά παιδιά, ειδικά στη προ-εφηβεία μιλάνε και συμπεριφέρονται στους γονείς τους με τέτοιο τρόπο που αν δεν τους πληγώσουν δεν ησυχάζουν. Το μυστικό είναι να μην το παίρνεις προσωπικά, να παραμένεις ένα υγιές παράδειγμα προς μίμηση για το παιδί και να βάζεις ξεκάθαρα όρια ώστε να γνωρίζει ανά πάσα ώρα, τι επιτρέπεται και τι όχι. Κάνε το καλύτερο που μπορείς, μείνε σταθερός και συνεπής και εφαρμόζοντας όλα τα παραπάνω, να θυμάσαι πως μπορεί να νιώθεις πραγματικά άσχημα αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είσαι στο σωστό δρόμο!
