Υπάρχει κάτι στην έκφραση του παιδιού όταν, τη στιγμή που του ζητάτε κάτι, σας κοιτάζει βαθιά στη μάτια και σας λέει «όχι», ικανό να σας ανεβάσει την πίεση στα όρια του εγκεφαλικού. Το ξέρουμε –το έχουμε ζήσει. Δεν είστε μόνοι. Ωστόσο, πριν αρχίσετε να κοκκινίζετε, μάθετε πως υπάρχει τρόπος να διαχειριστείτε την προκλητική αυτή συμπεριφορά, αν αντί για την τιμωρία αρχίσετε να σκέφτεστε τι μπορείτε να κερδίσετε στη σχέση σας με το παιδί σας. Σε άρθρο της οικογενειακής συμβούλου Sarah MacLaughlin βρήκαμε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες συμβουλές υπομονής και αντιμετώπισης του παιδιού, όταν σας αψηφά, που ελπίζουμε πως θα σας βοηθήσουν:
Μην το παίρνετε ποτέ προσωπικά
Το παιδί δεν αρνείται να πιει το γάλα του ώστε σκόπιμα να σας εκνευρίσει. Δεν αρνείται να μπει στο αυτοκίνητο για το σχολείο για να σας θυμώσει. Το πείσμα και η προκλητική αυτή συμπεριφορά είναι δείγμα ότι το παιδί νιώθει να έχει «αποσυνδεθεί» από εσάς. Όταν τα παιδιά συμπεριφέρονται «άσχημα» δεν το κάνουν για να «κεντρίσουν» την προσοχή. Το κάνουν επειδή «χρειάζονται» την προσοχή σας, έχουν ανάγκη να έρθουν σε επαφή μαζί σας. Έτσι, το να θυμώνετε και να ασκείτε πιέσεις εκείνη τη στιγμή είναι μάλλον το χειρότερο που μπορείτε να κάνετε.
Σκεφτείτε γιατί λέει «όχι»
Φανταστείτε ένα πρωί να σηκώνεστε από το κρεβάτι και πριν καλά-καλά προλάβετε να πάρετε μία ανάσα κάποιος να αρχίζει να σας λέει τι να κάνετε. Να σας λέει τι να φορέσετε, τι να φάτε, πότε να φύγετε από το σπίτι κ.ο.κ. Δεν συνιστώ να επιτρέπουμε στα παιδιά να αποφασίζουν πότε θα γίνει τι. Αλλά αν δείτε τα πράγματα από την δική τους προοπτική, η οποία δεν τους παρέχει σχεδόν καμία αυτονομία, ίσως καταλάβετε ότι το «όχι» τους αποτελεί τη μοναδική ίσως επίδειξη ισχύος τους.
Μιλήστε στον εαυτό σας
Δεν υπάρχει καλύτερο όπλο, τις στιγμές που έρχεστε στα όριά σας, από το να κάνετε -ακόμα και φωναχτά- θετικές σκέψεις. Για να πιστέψετε πλήρως ότι το παιδί δεν προσπαθεί να σας εκνευρίσει αλλά να σας πει κάτι άλλο θα χρειαστεί να πείτε στον εαυτό σας τι ακριβώς συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή. Δηλαδή, όταν το παιδί λέει «δεν θέλω να ντυθώ!» και η πρώτη σας σκέψη είναι «ΔΕ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ! ΘΑ ΝΤΥΘΕΙΣ ΤΩΡΑ!», μπορείτε να συγκρατηθείτε από το να το πείτε δυνατά και, αντίθετα, να πείτε κάτι θετικό που θα σας βοηθήσει, όπως «Βαθιά ανάσα. Ο Μιχάλης αρνείται να ντυθεί και εγώ θέλω να ουρλιάξω, αλλά μπορώ να παραμείνω ήρεμη». Τη στιγμή που θα πείτε στον εαυτό σας τι δεν πρέπει να κάνετε, θα σας είναι πιο εύκολο να μην το κάνετε. Με τον ίδιο τρόπο, μπορείτε να πείτε στον εαυτό σας πώς να αντιδράσει πιο αποτελεσματικά.
Αναγνωρίστε και επικυρώστε τα συναισθήματα του παιδιού
Επιτρέψτε στο παιδί σας να έχει... επαναστατικά αισθήματα και δείξτε του ότι συμβαδίζετε και εσείς με αυτά (θα σας είναι πιο εύκολο να το κάνετε αφού πρώτα έχετε μιλήσει στον εαυτό σας). Δοκιμάστε να πείτε στο παιδί κάτι όπως «Πραγματικά δεν θέλεις να κατέβεις από το αυτοκίνητο. Βλέπω τα χέρια σου που έχουν σφίξει τις ζώνες του καθίσματος και μάλλον τώρα σκέφτεσαι 'όχι, όχι, όχι, δεν βγαίνω από το αυτοκίνητο!'» Πώς θα ωφελήσει αυτό; Θα δημιουργήσει ένα διάλλειμα, ένα κενό στη ροή του κοινού θυμού σας που όλο και μεγαλώνει. Τη στιγμή που θέτετε αυτό που συμβαίνει με ήρεμο τρόπο, το παιδί νιώθει αναγνώριση. Και επειδή δεν έχετε εμπλακεί σε κάποιας μορφής επίδειξη ισχύος, το παιδί δεν βρίσκει κάτι έναντι του οποίου να αντιδράσει, κάποια πίεση για να αντισταθεί.
Να είστε ανένδοτοι μόνο σε επισφαλείς συμπεριφορές
Τι εννοώ με αυτό: Τη στιγμή που το παιδί βγαίνει εκτός ελέγχου και το νευρικό του σύστημα είναι υπερφορτωμένο, μην προσπαθήσετε να του μάθετε κάτι. Αν βρίσκεται σε κατάσταση «κρίσης» προσπαθήστε να το κρατήσετε ασφαλές (όπως και τον εαυτό σας) μέχρι να περάσει η «μπόρα». Σταματήστε την επιθετικότητά του πιάνοντας τα χέρια του και πείτε του «δε μπορώ να σε αφήσω να χτυπάς». Όταν απαντήσει κάτι όπως «σε μισώ, είσαι η χειρότερη μαμά του κόσμου!» μην προσπαθήσετε να βάλετε όρια στα λόγια του. Το παιδί εκείνη τη στιγμή έχει περάσει από την εντελώς μη αποδεκτή εκδήλωση του στρες (με χτυπήματα) στην ελάχιστα πιο αποδεκτή έκφραση της δυσαρέσκειάς του (με λόγια). Εσείς, όμως, έχετε την ικανότητα να σκεφτείτε πιο καθαρά εκείνη τη στιγμή και να λειτουργήσετε με περισσότερη ψυχραιμία.
Συνεχίστε να έχετε θετική εικόνα για το παιδί σας
Να θυμάστε ότι το να μεγαλώσετε ένα ευγενικό, καλό, παραγωγικό μέλος της κοινωνίας είναι μαραθώνιος και όχι σπριντ. Τις δύσκολες στιγμές του «όχι» προσπαθήστε να πείτε στον εαυτό σας ότι «το παιδί μου είναι μικρό και ακόμα μαθαίνει. Ο εγκέφαλός του δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως και χρειάζεται την ευγενική καθοδήγησή μου». Το γεγονός ότι σας λέει «όχι» στις 7.30 το πρωί, δε σημαίνει ότι θα συνεχίσει να λέει «όχι» και στις 7.40. Διατηρήστε, λοιπόν, το όραμα ότι σταδιακά θα συμβιβαστεί με το αίτημά σας.
Χρησιμοποιήστε το χιούμορ αλλά και παιχνίδια ισχύος
Το χιούμορ, όταν χρησιμοποιείται σωστά, αποτελεί πολύτιμο εργαλείο! Αποφύγετε τον σαρκασμό και τα πειράγματα και επιδιώξτε έναν πιο αστείο, συνωμοτικό τόνο. Αν το παιδί, για παράδειγμα, αρνείται να βουρτσίσει τα δόντια του, μπορείτε να πείτε «Χμ, το στόμα έκλεισε. Τότε, όπως φαίνεται, θα χρειαστεί να βουρτσίσω τη μύτη και τα αυτιά σου!» Παρατηρήστε πως το παιδί θα γελάσει, όπως θα γελάσετε και εσείς, και μετά από αρκετά γέλια το πιθανότερο είναι ότι θα συμβιβαστεί. Τα παιχνίδια ισχύος είναι αυτά στα οποία το παιδί αναλαμβάνει πιο δυναμικό ρόλο. (Ένα τέτοιο παιχνίδι που μπορεί να κάνει το παιδί να σηκωθεί πιο εύκολα το πρωί από το κρεβάτι είναι το «πάμε να τρομάξουμε τον μπαμπά στο μπάνιο!»).
Είναι δύσκολο, υπερβολικά δύσκολο, να διατηρήσετε την ψυχραιμία, την πνευματική σας ισορροπία και το χιούμορ σας έτσι ώστε να διαχειριστείτε αποτελεσματικά ένα παιδί όταν τα πράγματα δείχνουν να βγαίνουν εκτός ελέγχου. Να θυμάστε ότι τα παιδιά μαθαίνουν να διαχειρίζονται τη συμπεριφορά τους παρατηρώντας εσάς. Και οι παραπάνω συμβουλές σκοπό έχουν, πέρα από άμεσα αποτελέσματα τις στιγμές του «όχι», να βελτιώσουν και τη μεταξύ σας σχέση.
Πηγή: Huffingtonpost