πηγη |
Ορθογραφία του ρήματος και της μετοχής στα Νέα Ελληνικά
Ορθογραφία του ρήματος - ενεστωτικές καταλήξεις
Τα ρήματα σε | γράφονται με | παραδείγματα | Εξαιρούνται τα: |
-άβο (-αύω) | β | ανάβω, θάβω, ράβω, σκάβω | παύω, αναπαύω, απολαύω, θραύω (σπάζω), ψαύω (ψηλαφώ, αγγίζω) |
-έβο (-εύω) | ευ | γυρεύω, κλαδεύω, παλεύω | κλέβω, σέβομαι |
-έο (-έω) | αι | κλαίω, φταίω, καίω | αναπνέω, λέω, πλέω, ρέω |
-ένο (-αίνω) | αι | ζεσταίνω, ανεβαίνω, φαίνομαι | δένω, πλένω, μένω [και τα λαϊκά: κρένω (μιλώ, απαντώ), ψένω (ψήνω), γένομαι (γίνομαι)] |
-έρνο (-έρνω) | ε | γδέρνω, γέρνω, φέρνω | παίρνω |
-έρο (-αίρω) | αι | χαίρω, συγχαίρω, εξαίρω | ξέρω φέρω |
-ιάζο (-ιάζω) | ι | αγκαλιάζω, νευριάζω, βιάζομαι | αδειάζω, χρειάζομαι μοιάζω, μονοιάζω, νοιάζομαι |
-ίζο (-ίζω) | ι | ανθίζω, αντικρίζω, φτερνίζομαι | μπήζω, πήζω, πρήζω αναβρ(λ)ύζω, δακρύζω, γογγύζω, ολολύζω, κατακλύζω, κελαρύζω, συγχύζω, σφύζω, τανύζω δανείζω αθροίζω |
-λο (-λλω) | λλ | αναβάλλω, ανατέλλω, ποικίλλω | θέλω, οφείλω, μέλει |
-λό (-λώ) | λ | αμελώ, γελώ, καλώ | κολλώ |
-όνο (-ώνω) | ώ | πληρώνω, κλειδώνω, γλιτώνω | |
-σο (-σσω) | σσ | αναπτύσσω, απαλλάσσω | αρέσω |
-το (-ττω) | ττ | πλήττω, φρίττω, εισπράττω | θέτω, κείτομαι |
-ίνο | ίνω | δίνω, κλίνω, πίνω, κρίνω | |
ήνω | αφήνω, σβήνω, στήνω, ψήνω | ||
ύνω | αμβλύνω, αμύνομαι, απευθύνω, απομακρύνω, βαρύνω, βραδύνω, γδύνω, διευθύνω, ενθαρρύνω, επιμηκύνω, ευκολύνω, καταπραΰνω, κατευθύνω, λαμπρύνω, λύνω, μακρύνω, μεγεθύνω, μικρύνω, μολύνω, ντύνω, ξύνω, οξύνω, παροτρύνω, φτύνω, χύνω, σμικρύνω, | ||
είνω | κλείνω, τείνω |
Ορθογραφία ρημάτων σε: -izo, -evo, -avo, -eno, -erno, -iazo (συγκεντρωτική) ***
1η Άσκηση στις καταλήξεις των ρημάτων -μαι/-με, -σαι/-σε, -ται/-τε (Με δικαιολόγηση της απάντησης)
πηγη |
1. Η μετοχή του ενεργητικού ενεστώτα που έχει κατάληξη -οντας γράφεται:
με -ο- | όταν η μετοχή δεν τονίζεται στο -ο- | τρώγοντας, παίζοντας, βλέποντας |
με -ώ- | όταν η μετοχή τονίζεται στο -ώ- | γελώντας, τραγουδώντας, ακολουθώντας |
2. Η μετοχή του παθητικού ενεστώτα ή του παθητικού παρακείμενου σε [omenos]
● Γράφεται -όμενος όταν η μετοχή τονίζεται στο [ο], π.χ.
εργάζομαι - εργαζόμενος,λέγω - λέγομαι - λεγόμενος,έρχομαι - ερχόμενος
● Γράφεται -ωμενος όταν η μετοχή δεν τονίζεται στο [ο], π.χ.
ξηλώνομαι - ξηλωμένος,διορθώνομαι - διορθωμένος,λέγω - λέγομαι - ειπωμένος
Εξαίρεση: Μερικές μετοχές που προέρχονται από λόγια ρήματα της β' συζυγίας δεν ακολουθούν τον κανόνα και γράφονται με ώ, π.χ.
τιμώ - τιμώμενος,προσδοκώ - προσδοκώμενος
Οι μετοχές του παθητικού παρακειμένου που τελειώνουν σε -μένος, -μένη, -μένο κανονικά γράφονται με ένα μ
π.χ. ιδρύω > ιδρυμένος, λύνω > λυμένος, καίω > καμένος.
Γράφονται με δύομμ όταν το ρήμα από το οποίο προέρχονται είναι ρήμα της α' συζυγίας (π.χ. γράφω) και έχει χαρακτήρα π, β, φ (πτ, φτ). Μπορείς να δεις παρακάτω όλα τα ρήματα που γράφονται στον παρακείμενο με δύο μμ
Με χαρακτήρα π | |
εγκαταλείπω, επιτρέπω | εγκαταλειμμένος, επιτετραμμένος (λογ.) |
Με χαρακτήρα β | |
ανάβω, θάβω, κλέβω, κόβω, κρύβω, ράβω, σκάβω, σκύβω, στρίβω, στύβω, τρίβω, θλίβω | αναμμένος, θαμμμένος, κλεμμένος, κομμένος, κρυμμένος, ραμμένος, σκαμμένος, σκυμμένος, στριμμένος, στυμμένος, τριμμένος, θλιμμένος |
Με χαρακτήρα φ | |
αλείφ(β)ω, βάφω, γράφω, γλείφω, γλύφω, στρέφω, θρέφω | αλειμμένος, βαμμένος, γραμμένος, γλειμμένος, γλυμμένος, στραμμένος, θρεμμένος |
Με χαρακτήρα πτ | |
απορρίπτω, αποκόπτω, βλάπτω, καλύπτω, συνάπτω | απορριμμένος (απορρίμματα), αποκομμένος, βλαμμένος, καλυμμένος, συνημμένος |
Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας Α', Β' Γ' Γυμνασίου, Σωφρόνης Χατζησαββίδης - Αθανασία Χατζησαββίδου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση Α, 2011 | |
Νεοελληνική Γραμματική, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ΟΕΣΒ, Αθήνα, 1941 | |
Γραμματική της Ελληνικής Γλώσσας, David Holton - Peter Mackridge - Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton, Πατάκης, Αθήνα, 1999 | |
Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Χρ. Κλαίρης - Γ. Μπαμπινιώτης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2005 | |
Γραμματική Ε, Στ Δημοτικού, Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton - Μιχ. Γεωργιαφέντης - Γεώργιος Κοτζόγλου - Μαργαρίτα Λουκά, ΟΕΔΒ, Αθήνα | |
Εφαρμοσμένη Γραμματική της Δημοτικής και Συντακτικό, Γιάννη Β. Παπαναστασίου, Αθήνα, 1989 | |
Συντακτικό της Νέας Ελληνικής, ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1996, κα' έκδοση | |
Νεοελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006 | |
Νεοελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006 | |
Νεοελληνική Γλώσσα Γ' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006 |