Πώς νιώθει το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες – “Μακάρι να καταλάβαιναν πόσο προσπαθώ”

“Είναι τόσο έξυπνο παιδί, αν μπορούσε να προσπαθήσει λίγο περισσότερο…”, ή “Έχει τόσες δυνατότητες, αν δεν τεμπέλιαζε τόσο…”. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και οι γονείς τους, ακούνε αυτές τις φράσεις πολύ συχνά από τους δασκάλους. Η ειρωνεία όμως είναι ότι κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσο σκληρά προσπαθεί αυτό το παιδί. Σαν αποτέλεσμα το παιδί δημιουργεί μια εσωτερική πεποίθηση που σχετίζεται με την έλλειψη κατανόησης από τους γύρω του – αν συνοψίζαμε την σκέψη του σε μια πρόταση αυτή θα μπορούσε να είναι: “Μακάρι να καταλάβαιναν πόσο προσπαθώ”.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Δυσλεξίας αλλά και με έρευνες, τα αρνητικά συναισθήματα της απογοήτευσης και της αποθάρρυνσης που νιώθουν τα παιδιά με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες, έχουν ως βάση την αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των άλλων. Αυτό ισχύει κυρίως για τα παιδιά που έχουν γονείς με υψηλές απαιτήσεις και χαρακτηριστικά τελειομανίας – τα παιδιά αυτά μεγαλώνουν πιστεύοντας ότι είναι τρομερό να κάνουν λάθη. Αλλά η μαθησιακή δυσκολία σχεδόν εξ ορισμού σημαίνει ότι αυτά τα παιδιά θα κάνουν πολλά απρόσεκτα λάθη και ίσως και χαζά λάθη (για κάποιους). Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι το παιδί να αισθάνεται εξαιρετικά απογοητευμένο με τον εαυτό του.

Πώς νιώθουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες; Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι μια πραγματική πρόκληση και δυστυχώς δεν αφήνουν ανεπηρέαστο τον ψυχικό κόσμο των παιδιών. Τα συναισθήματα που θα βιώσει το παιδί εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως η έγκαιρη διάγνωση, το οικογενειακό, κοινωνικό και σχολικό περιβάλλον. Τα πιο κοινά συναισθήματα όμως βάση ερευνών είναι τα παρακάτω:

• Άγχος. Σύμφωνα με αναφορές, το άγχος είναι το πιο συχνό συναίσθημα που βιώνουν τα άτομα με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες. Τα παιδιά μπορεί να νιώθουν φόβο λόγω της συνεχούς απογοήτευσης και της δυσκολίας στο σχολείο. Όλοι μας όταν νιώθουμε άγχος ή φόβο, τείνουμε να αποφεύγουμε αυτήν την κατάσταση που μας το προκαλεί. Το παιδί με δυσλεξία δεν αποτελεί εξαίρεση – απλά αρκετά συχνά στη δική του περίπτωση η συμπεριφορά του παρερμηνεύεται. Πολλοί γονείς και δάσκαλοι μη μπορώντας να κατανοήσουν αυτή τη συμπεριφορά, τα χαρακτηρίζουν ως τεμπέλικα παιδιά και αδιάφορα. Στην πραγματικότητα όμως η διστακτικότητα των παιδιών αυτών να συμμετέχουν σε σχολικές δραστηριότητες όπως ανάγνωση, μελέτη και καθήκοντα, σχετίζεται με άγχος και τη σύγχυση που νιώθουν παρά με την απάθεια.
• Θυμός. Πολλά από τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλούνται από τις μαθησιακές δυσκολίες προκύπτουν από το σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον. Έρευνες έχουν δείξει ότι η απογοήτευση μπορεί να οδηγήσει στο θυμό – κάτι που παρατηρείται αρκετά συχνά στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
• Ο προφανής στόχος αυτού του θυμού είναι το σχολείο και οι εκπαιδευτικοί. Όμως είναι επίσης αρκετά συχνό φαινόμενο ο θυμός να στρέφεται και στους γονείς του παιδιού – ιδιαίτερα στις μητέρες. Ο θυμός μπορεί να εκδηλώνεται με μια συμπεριφορά απάθειας στο σχολείο, και με μια συμπεριφορά ξεσπάσματος με το που επιστρέφει το παιδί στο σπίτι. Οι γονείς τις περισσότερες φορές νιώθουν απογοητευμένοι που προσπαθούν απεγνωσμένα να βοηθήσουν το παιδί τους.
• Καθώς το παιδί μεγαλώνει και οδεύει προς την εφηβεία – την οποία σηματοδοτεί η σταδιακή ανεξαρτησία του ατόμου, μπορεί να νιώσει μεγάλη εσωτερική σύγκρουση διότι έχει μάθει να εξαρτάται έντονα από τους άλλους. Το παιδί μπορεί να αρχίσει να χρησιμοποιεί το θυμό ως ένα μέσο για να ξεφύγει από τα άτομα που εξαρτιόταν μέχρι πρότινος.
• Εύθραυστη εικόνα του εαυτού. Σύμφωνα με τον Eriksnon, το παιδί θα πρέπει να έχε επιλύσει τις συγκρούσεις που αφορούν την εικόνα του εαυτού του καθώς και τα αισθήματα κατωτερότητας που μπορεί να νιώθει τα πρώτα σχολικά χρόνια. Η εικόνα που έχουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες για τον εαυτό τους, είναι εξαιρετικά ευάλωτη και εύθραυστη εξαιτίας της απογοήτευσης και του άγχους που νιώθουν.
• Τα παιδιά αντιλαμβάνονται το ρόλο τους, την αξία τους και την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους, στο μεγαλύτερο βαθμό μέσα από το σχολικό περιβάλλον. Όταν τα παιδιά πετυχαίνουν στο σχολείο, το πιθανότερο είναι ότι θα αναπτύξουν θετικά συναισθήματα για τον εαυτό τους και θετικούς στόχους για τη ζωή τους. Αντίθετα, τα παιδιά που αποτυγχάνουν και απογοητεύονται στο σχολείο τις περισσότερες φορές νιώθουν κατώτερα από τους άλλους και ότι η προσπάθειά τους δεν είναι ποτέ αρκετή. Μπορεί να νιώθουν αδύναμα και ανίκανα σε ένα περιβάλλον που δεν μπορούν να ελέγξουν.
• Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν οι περισσότεροι άνθρωποι πετυχαίνουν κάτι το αποδίδουν στον εαυτό τους και στην προσωπική τους προσπάθεια, και όταν αποτύχουν σε κάτι τείνουν να πιστεύουν πως προσπαθώντας περισσότερο θα τα καταφέρουν. Στην περίπτωση όμως των μαθησιακών δυσκολιών, η επιτυχία αποδίδεται σε τυχαίους παράγοντες και η αποτυχία στην ανικανότητα του ίδιου του ατόμου. Επίσης από έρευνες έχει βρεθεί πως όσο το παιδί πλησιάζει προς την εφηβική ηλικία, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να ανατρέψει την αρνητική εικόνα του εαυτού του σε θετική – ένας από τους λόγους που κρίνεται αναγκαία η έγκαιρη παρέμβαση.
• Καταθλιπτική διάθεση. Η καταθλιπτική διάθεση είναι επίσης συχνό συναίσθημα στις μαθησιακές δυσκολίες και στη δυσλεξία. Αν και τα περισσότερα παιδιά δεν έχουν κατάθλιψη με την κλινική σημασία του όρου, αρκετές φορές νιώθουν συναισθήματα θλίψης και πόνου – αντί να εξωτερικεύουν την οργή τους προς τα έξω, την στρέφουν προς τον εαυτό τους. Έχουν αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό τους, τείνουν να βλέπουν τον κόσμο αρνητικά χωρίς να απολαμβάνουν τις θετικές εμπειρίες της ζωής και δυσκολεύονται να φανταστούν οτιδήποτε θετικό για το μέλλον.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τα παιδιά να νιώθουν συνεχή ενθάρρυνση και υποστήριξη από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον. Οι γονείς θα πρέπει να ακούν το παιδί, να το ενθαρρύνουν και να το βοηθούν να εκφράσει τα συναισθήματά του.

• Οι γονείς όπως και οι εκπαιδευτικοί, θα πρέπει να επιβραβεύουν την προσπάθεια του παιδιού και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα. Θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην πρόοδο και όχι στους βαθμούς.
• Οι γονείς θα πρέπει επίσης να προσέχουν τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιούν για το παιδί. Εκφράσεις όπως “είσαι τεμπέλης” ή “είσαι αδιάφορος”, μπορούν να κάνουν κακό στην εικόνα που έχει το παιδί για τον εαυτό του.
• Είναι εξίσου σημαντικό οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά να θέτουν ρεαλιστικούς και πραγματοποιήσιμους στόχους έτσι ώστε να αλλάξουν το φαύλο κύκλο της αποτυχίας.
• Το παιδί θα πρέπει να νιώθει και να βιώνει την επιτυχία σε κάποιο τομέα της ζωής του. Για αυτό είναι σημαντικό οι γονείς να ενθαρρύνουν δραστηριότητες όπου βλέπουν ότι το παιδί τα καταφέρνει όπως αθλήματα, ζωγραφική κ.α.
• Όλοι μας νιώθουμε καλά όταν ξέρουμε ότι μπορούμε να συνεισφέρουμε θετικά και όταν μπορούμε να βοηθήσουμε κάποιον. Οι γονείς θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τέτοιες συμπεριφορές δείχνοντας στο παιδί ότι εκτιμούν τη βοήθεια και τη συνεισφορά του στο σπίτι.
• Αποφύγετε κάθε είδους συγκρίσεις είτε προς το θετικό είτε προς το αρνητικό. Το παιδί θα πρέπει να ξέρει ότι τον μόνο που έχει να ξεπεράσει είναι τον ίδιο του τον εαυτό.

Κλείνοντας, αυτό που θα πρέπει να θυμούνται οι γονείς είναι ότι ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ξεχωριστός με το δικό του τρόπο και τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν αποτελούν εξαίρεση. Η αγάπη, η αποδοχή και ο σεβασμός είναι τα κλειδιά που θα βοηθήσουν το παιδί να δημιουργήσει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του και θα του επιτρέψουν να επιδιώξει και να προσπαθήσει για το καλύτερο!

Parentshelp.gr

http://www.parentshelp.gr

Στρατηγικές βελτίωσης της ικανότητας συγκέντρωσης – Ας παίξουμε!

Η Μαρίνα είναι ένα κοριτσάκι που πηγαίνει στην τρίτη δημοτικού και όσοι την γνωρίζουν ομολογούν ότι είναι ένα ιδιαίτερα έξυπνο παιδί. Έχει φοβερή αντίληψη, αφοπλιστικό λόγο και έκφραση, και μπορεί με μεγάλη ευκολία να κάνει πράξη τη νέα γνώση. Παρόλα αυτά όμως, οι βαθμοί της και οι σχολικές της επιδόσεις δεν αποτυπώνουν πάντα την παραπάνω εικόνα. Η Μαρίνα παρόλο το νεαρό της ηλικίας της, περιγράφει και αποδίδει με τον παρακάτω τρόπο αυτήν την αντιφατική εικόνα “Προσπαθώ να συγκεντρωθώ και να γράψω αυτά που ξέρω, αλλά καμιά φορά νιώθω το μυαλουδάκι μου να κουράζεται. Θέλει να ξεκουραστεί και να χαλαρώσει. ”

Η δασκάλα αλλά και άλλοι ειδικοί παρατήρησαν την αδυναμία της Μαρίνας να διατηρήσει την προσοχή της σε ένα έργο για μεγάλο διάστημα και μετά από συστηματική αξιολόγηση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο πραγματικά ένοχος αυτής της κατάστασης είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠ). Τα παιδιά με ΔΕΠ ή και υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ), έχουν συνήθως αδυναμία συγκέντρωσης και μνήμης, αδυναμία στο να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους και στο να ακολουθούν σύνθετες οδηγίες και κατευθύνσεις.

Αν είστε γονιός που έχετε παιδί με ΔΕΠ, το πιθανότερο είναι ότι όλα αυτά σας ακούγονται οικεία. Μπορεί να έχετε δώσει μάχες με το παιδί για να ολοκληρώσει τα καθήκοντα στην ώρα του, να καθαρίσει το δωμάτιό του, να είναι συνεπές σε υποχρεώσεις του και συχνά παρατηρείτε την αδυναμία του παιδιού να εστιάσει την προσοχή του παρόλη τη φαινομενική του ενέργεια.

Τι δείχνουν νέες έρευνες για την ικανότητα συγκέντρωσης;

Τα καλά νέα είναι ότι νέες έρευνες αποδεικνύουν ότι υπάρχουν τεχνικές που μπορείτε να εφαρμόσετε για να βοηθήσετε το παιδί με ΔΕΠ-Υ να βελτιώσει τις ικανότητες συγκέντρωσής του. Οι επιστήμονες για χρόνια πίστευαν ότι αν και ο καθένας μας γεννιέται με έναν γενναιόδωρο αριθμό εγκεφαλικών κυττάρων, δεν υπάρχει η δυνατότητα για παραγωγή νέων κυττάρων ή να γίνουν αλλαγές στον τρόπο που λειτουργούν.

Πρόσφατα όμως ερευνητές και επιστήμονες από το χώρο της νευρολογίας ανακάλυψαν μια μοναδική ιδιότητα του εγκεφάλου που την ονόμασαν “neuroplasticity” – με τον όρο αυτό περιέγραψαν την πλαστικότητα των συνάψεων των νευρώνων ή τη δυνατότητα δημιουργίας νέων. Δηλαδή, αντίθετα με την άποψη που επικρατούσε μέχρι πρόσφατα, τα νέα ευρήματα παρουσιάζουν τη δυνατότητα του εγκεφάλου να παράγει νέα κύτταρα ή να τροποποιεί τη λειτουργία των υπαρχόντων κυττάρων.

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα των μελετών είναι ότι εφαρμόζοντας γνωστικές ασκήσεις, μπορούν να γίνουν επιθυμητές αλλαγές όχι μόνο στον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλος, αλλά και στον τρόπο που φαίνεται και δείχνει.

Με ποιους τρόπους μπορεί να βελτιωθεί η ικανότητα συγκέντρωσης;

Ο παιδοψυχολόγος Dr. Myers, δουλεύοντας πάνω από 25 χρόνια με παιδιά και εφήβους με ΔΕΠ-Υ προτείνει τις παρακάτω ασκήσεις ενίσχυσης της συγκέντρωσης οι οποίες έχουν βρεθεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές και διασκεδαστικές για τα παιδιά.

Παιχνίδια αλληλοδιαδοχής. Τα παιχνίδια αλληλοδιαδοχής μπορεί να βελτιώσουν τη μνήμη, την αλληλουχία, την προσοχή και τη συγκέντρωση με έναν διασκεδαστικό και γρήγορο τρόπο για τα παιδιά. Ο Myers προτείνει να χρησιμοποιήσετε κέρματα για αυτό το παιχνίδι, αλλά αυτό δεν είναι καθόλου περιοριστικό, αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη επιλέγοντας και άλλα αντικείμενα. Επιλέξτε πέντε κέρματα – πράγματα από ένα σωρό κερμάτων ή αντικειμένων και τοποθετείστε τα σε μια ακολουθία. Δώστε στο παιδί την εξής οδηγία “Κοίταξε προσεκτικά τα κέρματα (ή τα αντικείμενα ανάλογα τι έχετε επιλέξει) που είναι τοποθετημένα πάνω στο τραπέζι” και στη συνέχεια καλύψτε τα κέρματα με ένα χαρτόνι. Βάλτε χρονόμετρο και ζητήστε από το παιδί να επαναλάβει το ίδιο μοτίβο το οποίο του δόθηκε με τα κέρματα από τη σωρό. Όταν τελειώσει, καταγράψτε το χρόνο που του πήρε για να το ολοκληρώσει και αφαιρέστε το χαρτόνι από τα κέρματα. Αν το παιδί δεν το ολοκλήρωσε σωστά, επαναλάβετε την άσκηση χωρίς να αυξήσετε τη δυσκολία του μοτίβου. Όσο παίζετε αυτό το παιχνίδι, τόσο θα βλέπετε τη συγκέντρωση και την αλληλουχία του παιδιού να βελτιώνεται και να αισθάνεται και το ίδιο μεγάλη ικανοποίηση για το κατόρθωμά του.

Ασκήσεις χαλάρωσης και δημιουργία θετικών εικόνων. Ο συνδυασμός τεχνικών χαλάρωσης όπως βαθιές αναπνοές με τη δημιουργία θετικών εικόνων, έχει βρεθεί να βοηθά τον εγκέφαλο στη βελτίωση και στη μάθηση νέων δεξιοτήτων. Για παράδειγμα, έρευνα έχει δείξει ότι όταν το άτομο κάνει οπτική απεικόνιση στο μυαλό του μια φανταστική δοκιμή για το πώς να χτυπήσει το μπαλάκι με το μπαστούνι του γκολφ, ο εγκέφαλος καταγράφει τη φανταστική δοκιμή σαν πραγματική και έτσι βελτιώνεται η δεξιότητα του χτυπήματος σε πραγματικές συνθήκες.

Με τον ίδιο τρόπο το παιδί μπορεί να φανταστεί ότι δίνει όλη του την προσοχή στην τάξη και να δημιουργήσει μια θετική εικόνα ότι χειρίζεται τα πράγματα με περισσότερη πειθαρχεία. Αυτή η θετική απεικόνιση και εξάσκηση μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αλλάξει τη συμπεριφορά του στο σχολείο.

Μυαλό και σώμα σε αρμονία. Μια άσκηση ή παιχνίδι που μπορείτε να κάνετε για να εφαρμόσετε αυτή την τεχνική είναι να προσπαθήσει το παιδί να καθίσει σε μία καρέκλα ή και όρθιο, ακίνητο όσο πιο πολλή ώρα μπορεί. Θυμάστε το παιχνίδι “αγαλματάκια ακούνητα, αγέλαστα μέρα ή νύχτα;”, φανταστείτε το κάπως έτσι. Μέσα από αυτό το παιχνίδι και αφού επαναληφθεί για αρκετές βδομάδες, οι νευρικές συνδέσεις μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος ενισχύονται, παρέχοντας στο παιδί καλύτερο αυτοέλεγχο.

Σταυρόλεξα και παζλ. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα σταυρόλεξα και τα παζλ είναι από τα πιο αποτελεσματικά παιχνίδια αλλά και εργαλεία για τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ. Τα σταυρόλεξα βελτιώνουν σε μεγάλο βαθμό την προσοχή και την ικανότητα αλληλουχίας των λέξεων και τα παζλ επειδή απαιτούν από το παιδί να ψάξει λεπτομέρειες αναζητώντας το σωστό κομμάτι, βελτιώνουν την προσοχή και τη συγκέντρωση.

Αυτές είναι μόνο κάποιες από τις προτάσεις παιχνιδιών και ασκήσεων που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να βελτιώσουν την ικανότητα συγκέντρωσής τους. Αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη και δημιουργήστε τα δικά σας παιχνίδια μαζί με τα παιδιά που να απαιτούν τη συγκέντρωση, την προσοχή, τη μνήμη, την αλληλουχία και την πειθαρχία. Σε όλη αυτήν την διαδικασία είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε την προσπάθειά και να επικεντρώνετε την προσοχή σας στην πρόοδο και στη βελτίωση που κάνει το παιδί για να διατηρήσει την προσοχή του. Μέσα από το παιχνίδι θα δείτε να βελτιώνεται όχι μόνο η δεξιότητα συγκέντρωσης του παιδιού, αλλά και η δική σας προσωπική σχέση.

Όλες οι παραπάνω προτάσεις αποτελούν συμπληρωματικές δραστηριότητες για την ενίσχυση της συγκέντρωσης του παιδιού. Το υποστηρικτικό περιβάλλον και το πνεύμα συνεργασίας μεταξύ γονιών και εκπαιδευτικών, καθώς και των άλλων ενηλίκων που εμπλέκονται με το παιδί, είναι καθοριστικής σημασίας για την αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ.

Parentshelp.gr

http://www.parentshelp.gr

Οι υπερπροστατευτικοί γονείς – «Εγώ θέλω μόνο να το προφυλάξω από τα δυσάρεστα»

Όλοι οι γονείς θέλουν να φροντίζουν, να προστατεύουν και να παρέχουν ασφάλεια στα παιδιά τους. Είναι το ένστικτο των γονιών αυτό που θέλει να παρέχει και να διασφαλίζει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την επιβίωση των μικρών τους – κάτι που παρατηρείται πέρα από το ανθρώπινο είδος.

Ποιοι είναι όμως οι υπερπροστατευτικοί γονείς και γιατί αξίζει να αναφερθούμε ιδιαίτερα σε αυτούς;

Οι υπερπροστατευτικοί γονείς θέλουν να προστατέψουν και να προφυλάξουν τα παιδιά τους από το κακό και τον πόνο, από τη στεναχώρια, από τις κακές εμπειρίες και την απόρριψη, από τα πληγωμένα συναισθήματα, από την αποτυχία και τις απογοητεύσεις. Διαβάζοντας αυτό ίσως κάποιος αναρωτηθεί τι κακό μπορεί να υπάρχει σε αυτού του είδους τη συμπεριφορά των γονιών. Αν σκεφτούμε λίγο πιο βαθιά όμως θα δούμε ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με υπερπροστατευτικούς γονείς στερούνται σημαντικές εμπειρίες.

Οι υπερπροστατευτικοί γονείς συχνά αποτρέπουν τα παιδιά τους από νέες δραστηριότητες που θεωρούν ότι εμπεριέχουν ένα βαθμό κινδύνου όπως για παράδειγμα τη χαρά της αναρρίχησης και του σκαρφαλώματος στην παιδική χαρά. Πολλές σωματικές και κοινωνικές δραστηριότητες μπορεί να αποθαρρύνονται κάνοντας τα παιδιά να νιώθουν ανασφάλεια και φόβο όταν εκτίθενται σε τέτοιες καταστάσεις.

Ο φόβος και η ανασφάλεια που μπορεί να νιώθει το παιδί για πράγματα και καταστάσεις, γεννά ένα φαύλο κύκλο συμπεριφορών που βυθίζει το παιδί ακόμα περισσότερο στην αποθάρρυνση και στην αβοηθησία. Όσο πιο ανασφαλές και φοβισμένο δείχνει το παιδί, τόσο περισσότερο οι γονείς αισθάνονται την πίεση να το προστατεύσουν, ακόμα και αν το παιδί δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο.

Όσο πιο εξαρτημένο και αβοήθητο δείχνει ένα παιδί, τόσο πιο εντατικές γίνονται οι προσπάθειες των γονιών για να το προστατέψουν. Η προστασία αυτή εμπεριέχει συχνά συναισθήματα οίκτου και συμπόνιας με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η εξέλιξη και ανάπτυξη του παιδιού. Όπως έχει τονίσει ο ψυχολόγος Rogge αλλά και άλλοι ειδικοί, τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από οίκτο και συμπόνια. Δείχνοντας συνέχεια οίκτο και προσφέροντας μια διαρκή παρηγοριά στα παιδιά, τα κάνει να γίνονται άβουλα, παθητικά και αδύναμα παρεμποδίζοντας και αναστέλλοντας κάθε ικανότητά τους για δράση.

Αυτό που πολλοί προστατευτικοί γονείς αδυνατούν να δουν είναι ότι οι δικοί τους φόβοι και ανασφάλειες που μπορεί να κουβαλούν από την παιδική τους ηλικία τώρα ζουν και θρέφονται μέσα από τα παιδιά τους. Δημιουργείται έτσι μια νέα γενιά με τους ίδιους φόβους που πριν ήταν δικοί τους. Το πρόβλημα με αυτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο είναι ότι όταν αφήνουμε τα παιδιά να ζήσουν μόνο τα ευχάριστα και τα θετικά της καθημερινότητας, αυτό που ουσιαστικά κάνουμε είναι να ελαχιστοποιούμε τις εμπειρίες τους και να περιορίζουμε την ποικιλία των γεγονότων της ζωής.

Πώς επιδρούν οι υπερπροστατευτικοί γονείς στο παιδί;

Για τους υπερπροστατευτικούς γονείς είναι δύσκολο να αναγνωρίσουν τη ρεαλιστική βάση των φόβων τους. Οι φοβίες τους συχνά αποτυπώνονται σε εκφράσεις όπως “Πρόσεχε θα πέσεις, να είσαι προσεκτικός γιατί θα χτυπήσεις, να είσαι επιφυλακτικός γιατί θα πληγωθείς”. Ζουν το φόβο στις περισσότερες καταστάσεις και τον δημιουργούν στο ίδιο το παιδί κάνοντάς το να νιώθει συνεχώς φοβισμένο, γεμάτο άγχος και αδύναμο. Το τελικό στάδιο είναι αυτό που δεν επιτρέπει πλέον σχέδιο διαφυγής από το φόβο, και έτσι ο φόβος αποκτά μια άλλη διάσταση ορίζοντας τον τρόπο σκέψης του παιδιού.

Αυτού του είδους η διαπαιδαγώγηση είναι αναποτελεσματική γιατί το παιδί αδυνατεί να νιώσει υπεύθυνο, θάρρος, αυτοεκτίμηση, αυτοσεβασμό και εμπιστοσύνη στον ίδιο του τον εαυτό. Πιο συγκεκριμένα, οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με υπερπροστατευτικούς γονείς:

Έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση. Τα παιδιά λαμβάνουν το μήνυμα ότι είναι ανίκανα να χειριστούν τις προκλήσεις της ζωής και αυτό με τη σειρά του επιδρά στην αυτοπεποίθησή τους. Μπορεί να νιώθουν ότι οι γονείς δεν τους έχουν εμπιστοσύνη να διορθώσουν τα λάθη τους και να αντιμετωπίσουν δυσκολίες από μόνοι τους και συχνά δημιουργούν την πεποίθηση ότι χωρίς τη συνεχή καθοδήγηση των γονιών τους δεν θα μπορέσουν να τα καταφέρουν.

Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Για να χτίσει το παιδί μια καλή εικόνα για τον εαυτό του και για να πιστέψει στις δυνατότητές του, πρέπει να γνωρίζει ότι μπορεί να ξεπεράσει προκλήσεις από μόνο του. Στην περίπτωση όμως της υπερπροστατευτικής ανατροφής, μαθαίνει ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει χωρίς τη γονική παρέμβαση.

Είναι επιρρεπή σε ακραίες και επικίνδυνες συμπεριφορές. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με υπερπροστατευτικούς γονείς, όταν βρίσκονται πλέον στην εφηβεία και αποκτούν μεγαλύτερη ελευθερία, τείνουν να εμπλέκονται περισσότερο σε επικίνδυνες καταστάσεις σε σχέση με τους συνομηλίκους τους που δεν μεγαλώνουν με υπερπροστατευτικούς γονείς. Αυτό συμβαίνει γιατί στην πρώτη περίπτωση τα παιδιά δεν έχουν μάθει να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους – ήταν κάτι που το έκαναν πάντα οι γονείς τους για αυτούς. Η ψευδαίσθηση του ελέγχου που μπορεί να έχουν οι γονείς πάνω στα παιδιά τους, μπορεί να οδηγήσει σε ακραία επαναστατική διάθεση καθώς το παιδί μεγαλώνει.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Από τη στιγμή που γεννιόμαστε, προσπαθούμε να σταθούμε στα πόδια μας μόνοι μας για να κάνουμε τα πρώτα μας βήματα, προσπαθούμε να κρατήσουμε μόνοι μας το πιρούνι για να ικανοποιήσουμε την ανάγκη μας για φαγητό, προσπαθούμε να μιλήσουμε για να επικοινωνήσουμε μόνοι μας με τους άλλους γύρω μας. Από την πρώτη κιόλας μέρα της ύπαρξης, ξεκινάμε όλοι μας το μακρύ ταξίδι προς την ανεξαρτησία. Αυτό είναι επομένως που θα πρέπει να επιδιώξουν και οι γονείς για τα παιδιά τους.

Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να εξερευνήσουν, να δοκιμάσουν και να κατακτήσουν νέες δραστηριότητες. Για να γίνουν τα παιδιά υπεύθυνοι ενήλικες, με αυτοπεποίθηση και για να αποκτήσουν το θάρρος να διεκδικούν, χρειάζονται ευκαιρίες για να εξερευνήσουν το περιβάλλον τους τόσο σωματικά όσο και πνευματικά, χωρίς τη συνεχή παρέμβαση από τους γονείς τους.

Οι γονείς μπορεί να αισθάνονται δικαιολογημένα φοβισμένοι όταν βλέπουν για πρώτη φορά τα παιδιά τους να κάνουν κάποια πράγματα, αλλά αυτό δεν θα πρέπει να δημιουργεί φόβο και ανασφάλεια στα ίδια τα παιδιά. Αφήστε και επιτρέψτε τα παιδιά να πέσουν, να κάνουν λάθη, να νιώσουν την ήττα και την απογοήτευση. Όλα αυτά είναι εμπειρίες για το παιδί που θα το κάνουν πιο δυνατό για να αντιμετωπίσει τις μετέπειτα δυσκολίες της ζωής.

Κλείστε την ομπρέλα προστασίας και δείτε τα παιδιά να μεγαλώνουν αυξάνοντας την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και βελτιώνοντας τις ικανότητές τους. Σταθείτε δίπλα τους, όχι από πάνω τους και απολαύστε μαζί τους τις μοναδικές εμπειρίες που τους προσφέρει η ζωή.

Η ζωή είναι όμορφη γιατί είναι πολύ πιο διαφορετική και απροσδόκητη από ένα χρυσό κλουβί. Τα παιδιά θα νιώσουν την πραγματική ευτυχία μόνο αν έχουν βιώσει και έχουν καταφέρει με τις δικές τους δυνάμεις να ξεπεράσουν δυσάρεστες και δύσκολες καταστάσεις. Θα μάθουν να νικούν τους φόβους τους μόνο αν έχουν καταφέρει να βγουν νικητές μέσα από τη μάχη που θα δώσουν για να τους ξεπεράσουν. Θα υπερνικήσουν τις ανασφάλειές τους μόνο αν καταφέρουν να αποκτήσουν τις απαραίτητες εκείνες δεξιότητες για να τις αντιμετωπίσουν.

Parentshelp.gr

http://www.parentshelp.gr

Πότε τα παιδιά δεν μοιράζονται τις εμπειρίες τους – «Δεν μας λέει αυτά που του συμβαίνουν»

 

Η μητέρα του Δημήτρη, μου περιγράφει με τον παρακάτω τρόπο, τον καθημερινό διάλογο που έχει με το παιδί της με το που επιστρέφει από το σχολείο:

- Πώς πέρασες σήμερα; – Καλά,

 - Στο σχολείο; - Καλά,

 - Κανένα νέο; – Τα ίδια,

 - Όλα καλά δηλαδή; – Ναι.

 - Τι έμαθες σήμερα; – Τίποτα. Μπορώ να φύγω τώρα;

Με παράπονο μου εξομολογείται “Δεν μας λέει ποτέ αυτά που του συμβαίνουν”.  Γιατί όμως ένα παιδί να μη θέλει να μοιραστεί τις εμπειρίες του;

Σκεφτείτε για λίγο πώς ήσασταν εσείς ως παιδιά με τους γονείς σας. Ίσως κάποιοι λέγατε τα πάντα, και ίσως άλλοι λέγατε μόνο λίγα πράγματα. Πολλοί λίγοι πάντως θα λέγαμε τα πάντα στους γονείς μας αν ξέραμε ότι θα θυμώσουν μαζί μας, θα μας κάνουν κριτική, θα μας κατηγορήσουν, θα μας τιμωρήσουν, θα μας κάνουν κήρυγμα, θα μας έλεγαν τι να κάνουμε, θα ανησυχούσαν υπερβολικά, και δεν θα μας καταλάβαιναν.

Καμιά φορά οι γονείς ανησυχούν περισσότερο για τη συμπεριφορά των παιδιών, παρά για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Μπορεί να θέλουν από τα παιδιά να μοιράζονται πιο εσωτερικές σκέψεις, αλλά στην πραγματικότητα δεν ξέρουν πώς να το επιτύχουν αυτό.

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να μοιραστεί το παιδί πράγματα;

Καλή σχέση. Μέσα από την καλή σχέση γονιού-παιδιού αναπτύσσεται και η δεξιότητα της επικοινωνίας. Με την επικοινωνία όμως, πρέπει να συνυπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά όπως η εμπιστοσύνη, η αποδοχή, η κατανόηση και το ενδιαφέρον, έτσι ώστε να έχετε μια καλή σχέση με το παιδί σας.

• Εμπιστοσύνη υπάρχει όταν το παιδί αισθάνεται ασφαλές ότι δεν θα πληγωθεί, ότι δεν θα τιμωρηθεί, και αυτό που θα πει δε χρησιμοποιηθεί εναντίον του στο μέλλον. Καμιά φορά τα παιδιά διστάζουν να μοιραστούν τον κόσμο τους με τους γονείς τους, γιατί φοβούνται ότι εμπλέκονται υπερβολικά καθοδηγώντας κάθε τους κίνηση. Όταν οι γονείς αναλαμβάνουν όλες τις ευθύνες των παιδιών τους, περνάνε το μήνυμα στο παιδί ότι δεν είναι αρκετά ικανό. Αν και μερικές φορές είναι αναγκαία η παρεμβολή των γονιών, τις περισσότερες φορές τα παιδιά θέλουν να λύνουν από μόνα τους τα προβλήματα του σχολείου και των κοινωνικών τους σχέσεων.
• Αυτό που θα μπορούσαν να κάνουν οι γονείς είναι να ρωτάνε πρώτα το παιδί, αν χρειάζεται κάποια βοήθεια από τους ίδιους. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να αποφασίσει το ίδιο αν θα δουλέψει ανεξάρτητα ή όχι.
• Η αποδοχή είναι η ικανότητα να ακούμε χωρίς να κρίνουμε. Η γονείς αρκετά συχνά κρίνουν τις σκέψεις και τις συμπεριφορές των παιδιών πολύ γρήγορα. Αν και μπορεί να έχουν τις καλύτερες προθέσεις, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάτι είναι κακό ή καλό, σωστό ή λάθος, ασφαλές ή επικίνδυνο, ξεκινούν να διαμορφώνουν και να ορίζουν τι είναι αυτό που μοιράζεται το παιδί.
• Πάρτε παράδειγμα από τον εαυτό σας. Πόσο άνετα θα αισθανόσασταν να μοιραστείτε τις σκέψεις σας και τις αξίες σας με ένα επικριτικό άτομο; Ίσως θα σκεφτόσασταν “Ας προσέξω τι θα μοιραστώ την επόμενη φορά με αυτό το άτομο. Και αν πρέπει να μοιραστώ κάτι, θα δώσω μια ασφαλή απάντηση όπως ένα, καλά”. Η κριτική, είναι ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο στην καλή επικοινωνία.
• Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να λέτε στο παιδί σας τι είναι καλό ή κακό, σωστό ή λάθος, ασφαλές ή επικίνδυνο. Για να έχετε αποτελεσματική επικοινωνία όμως, θα πρέπει να περιμένετε μέχρι το παιδί να αισθανθεί ότι το έχετε ακούσει και το έχετε κατανοήσει απόλυτα. Όταν συμβαίνει αυτό, το παιδί πολύ πιο εύκολα θα αρχίσει να μοιράζεται αυτά που έχει να σας πει. Αντίθετα, αν ο γονιός έχει ολοκληρώσει την κρίση του, πριν καν το παιδί ολοκληρώσει την πρότασή του, δύσκολα θα μοιραστεί μαζί σας όλες τις πληροφορίες, και πολύ πιθανόν να σταματήσει να επικοινωνεί μαζί σας τελείως.
• Η κατανόηση είναι η ικανότητα του να μπορούμε να μπαίνουμε στη θέση του άλλου. Όποτε νιώθουμε ότι μας κατανοούν, αισθανόμαστε υποστήριξη, πιο δυνατοί και ότι μας νοιάζονται – χωρίς απαραίτητα αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούμε με κάποιον που τον κατανοούμε πλήρως. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να γνωρίζουν ότι έχετε ακούσει αυτά που σας λένε, ακόμα και αν χρειαστεί να επαναλάβετε τα λόγια τους. Συνδέστε αυτά που ακούτε, με αυτά που δεν λέγονται με λόγια – τις σκέψεις με τα συναισθήματα του παιδιού που φαίνεται να νιώθει. Για παράδειγμα, “ Δείχνεις απογοητευμένος που δεν κατάφερες να τα πας καλά στο τεστ”.
• Αν σας έχει τύχει ποτέ να μιλήσετε με κάποιον που σας έχει κατανοήσει απόλυτα, ξέρετε πόσο ικανοποιητική εμπειρία είναι. Και βάση πιθανοτήτων, την επόμενη φορά που θα έχετε να μοιραστείτε κάτι, αυτό θα είναι το πρώτο άτομο που θα αναζητήσετε πρώτα.
• Είναι σημαντικό για τα παιδιά να νιώθουν το ειλικρινές ενδιαφέρον σας, αλλά παράλληλα να σέβεστε την ιδιωτική τους ζωή και την ανεξαρτησία τους. Οι γονείς που φαίνονται να ενδιαφέρονται σε υπερβολικό βαθμό ή οι γονείς που δεν ενδιαφέρονται καθόλου, συνήθως αποκλείονται από την καθημερινότητα των παιδιών τους. Εάν έχετε προσπαθήσει με ευγενικό τρόπο να μάθετε για τις καθημερινές δραστηριότητες του παιδιού χωρίς όμως αποτέλεσμα, πείτε στο παιδί ότι θέλετε να του κάνετε κάποιες ερωτήσεις για τους φίλους του, το σχολείο κ.α., και ζητήστε του να επιλέξει μια ώρα που θα το βολέψει για να συζητήσετε.

Προσέξτε το πού και το πότε. Η επιλογή της σωστής ώρας και του σωστού χώρου που θα συζητήσετε είναι ιδιαίτερα σημαντική. Επιλέξτε μια ώρα και ένα μέρος που θα είναι ήσυχο και δεν θα αποσπάται το παιδί. Για παράδειγμα, όταν το παιδί επιστρέφει από το σχολείο μπορεί να είναι κουρασμένο ή μπορεί να θέλει να κάνει άλλα πράγματα, οπότε μπορεί να μην είναι καλή στιγμή για κουβέντα. Μερικά παιδιά παραπονιούνται επειδή με το που επιστρέφουν στο σπίτι βομβαρδίζονται με χιλιάδες ερωτήσεις. Αν το παιδί νιώθει έτσι, επιλέξτε μια άλλη στιγμή.

Αν το παιδί θέλει να σας μιλήσει, προσπαθήστε να σταματήσετε αυτό που κάνετε και να του δώσετε όλη την προσοχή σας. Όσο πιο μικρό είναι το παιδί, τόσο πιο άμεση ανάγκη έχει την προσοχή σας. Με αυτόν τον τρόπο του δείχνετε ότι είστε διαθέσιμοι και σαν ενδιαφέρει πραγματικά αυτό που έχει να σας πει. Αν δεν μπορείτε να σταματήσετε αυτό που κάνετε εκείνη τη στιγμή, εξηγήστε του το λόγο και προσπαθήστε να του δώσετε προσοχή όσο πιο σύντομα γίνεται. Μην καθυστερείτε συχνά τις συζητήσεις με το παιδί σας, γιατί μπορεί να λάβει το μήνυμα ότι δεν είναι προτεραιότητα στη ζωή σας. Αυτό μπορεί να το πληγώσει, να το θυμώσει και να του δημιουργήσει συναισθήματα ανασφάλειας. Συνήθως τα παιδιά που αισθάνονται ότι τα αγνοούν, στη συνέχεια επιζητούν συνεχώς την προσοχή ακόμα και με αρνητικό τρόπο.

Προσέξτε τα μηνύματα που σας δίνει το παιδί. Συνήθως τα παιδιά δίνουν στους γονείς μηνύματα αν θέλουν να μιλήσουν για κάτι σημαντικό. Μπορεί να μην σας προσεγγίζει άμεσα, αλλά αν παραιτείται από την προσπάθεια, αν θυμώνει συχνά ή αν δείχνει ανασφαλές, ίσως κάτι να θέλει να σας πει. Μπορεί να σας δείχνει ότι κάτι θέλει να σας πει, από τον τρόπο που σας πλησιάζει και από τη γλώσσα του σώματος.

Μην αγνοείτε τη διαφορετικότητα. Τα παιδιά διαφέρουν στην ικανότητα που έχουν να εκφράζουν τον εαυτό τους. Μερικά παιδιά επικοινωνούν πολύ εύκολα και άλλα όχι. Αν έχετε την αίσθηση ότι το παιδί κάτι θέλει να σας πει, απλά ρωτήστε το αν θέλει να μιλήσετε. Αν δεν λάβετε αυτόματα “όχι”, τότε η απάντηση είναι “ναι”.

Να θυμάστε:

1. Επιλέξτε την κατάλληλη στιγμή για συζήτηση. Για παράδειγμα, λίγο πριν τον ύπνο, στη διαδρομή για το σχολείο, στο φαγητό- οποιαδήποτε στιγμή είναι χαλαρή κατά τη διάρκεια της ημέρας.
2. Να είστε συγκεκριμένοι. Αν ρωτήσετε πώς ήταν η μέρα σου ή τι έκανες σήμερα, μπορεί να πάρετε μια πολύ γενική απάντηση γιατί γενική είναι η ερώτηση. Μπορεί να ήταν καλύτερο να ρωτήσετε “Πες μου ένα πράγμα που συνέβη σήμερα και σου άρεσε;”
3. Μην το παρακάνετε με ερωτήσεις. Αν το παιδί δεν έχει διάθεση να πει πολλά πράγματα, μείνετε σε κάποιες ερωτήσεις μόνο, και αφήστε τις άλλες για αργότερα.

4. Μην κρίνετε, όσο γίνεται, αυτά που λέει το παιδί.
5. Όσο πιο πολύ ακούτε, τόσο πιο πολύ θα σας μιλάει το παιδί.
6. Ευχαριστήστε το παιδί που μοιράστηκε πράγματα μαζί σας, αγκαλιάστε το και πείτε του ότι το αγαπάτε!

Parentshelp.gr

http://www.parentshelp.gr

Ψυχοδιαγνωστική με έμφαση στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Μαρκάκης Εμμανουήλ ε.τ Πάρεδρος Ειδικής Αγωγής τ.Π.Ι.

Με το πέρασμα των χρόνων τα παραδοσιακά τεστ με νόρμες δέχθηκαν αυστηρή κριτική.Στη 10/τία του 70 και του 80 η κριτική επικεντρώθηκε στην έλλειψη αξιοπιστίας των τεστ λόγω του μικρού δείγματος στάθμισης που κριθηκε ότι δεν ήταν αντιπροσωπευτικό. Οι κατασκευαστές των τεστ επίσης επικρίθηκαν για την έλλειψη θεωρητικής στήριξης και εμπειρικής έρευνας. Στα τελευταία χρόνια ενώ αυξήθηκε ο δείκτης αξιοπιστίας, η εγκυρότητά τους αμφισβητείται.
Μια δεύτερη περιοχή κριτικής είναι ότι τα παραδοσιακά τεστ εκτιμούν τις αντιληπτικές ή τις νοητικές διεργασίες χωρίς να δίδουν υποδείξεις για εκπαιδευτικές εφαρμογές. Η κριτική που ασκείται σήμερα είναι ότι λείπει από τα τεστ η αυθεντικότητα και οι υποδείξεις στον εκπαιδευτικό να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα. Για τους λόγους αυτούς σήμερα προτείνεται η λειτουργική εκτίμηση που ερευνά τη μαθησιακή συμπεριφορά του μαθητή που μπορεί να πραγματοποιηθεί  με τρεις τρόπους:
α) Παρατήρηση και εκτίμηση του μαθησιακού περιβάλλοντος ή αλλιώς οικολογική εκτίμηση
β) Αξιολόγηση με βάση τα αναλυτικά προγράμματα
γ) Ανάλυση των εργασιών του μαθητή.
1. Οικολογική αξιολόγησηΗ μάθηση βασίζεται στην αλληλεπίδραση μαθητή και περιβάλλοντος.Με λίστες και κλίμακες μπορούμε να αξιολογήσουμε το μαθησιακό περιβάλλον του μαθητή σε μεταβλητές όπως: υλικοτεχνική υποδομή, διδακτικές μέθοδοι, εξατομίκευση-ομαδοποίηση ,υποστήριξη με επαναλήψεις και εμπεδωτικές εργασίες.
2. Αξιολόγηση με βάση το αναλυτικό πρόγραμμαΟ τρόπος αυτός αξιολόγησης είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους εκπαιδευτικούς τα τελευταία χρόνια..Το πρώτο βήμα είναι να να προδιορισθεί το περιεχόμενο του αναλυτικού προγράμματος κατά γνωστική περιοχή.Το δεύτερο βήμα είναι η ανάλυση των στόχων του Α.Π. σε συμπεριφοριστικούς στόχους και το τρίτο βήμα είναι η εφαρμογή με ημερήσια εκπαιδευτικά προγράμματα με τα οποία αξιολογείται και καταγράφεται η πρόοδος του μαθητή..
3. Αξιολόγηση με βάση τις εργασίες του μαθητή (Portfolio assessment)
Η εκτίμηση αυτή αφορά στην κατά περίπτωση εξέταση (case study) του μαθητή που περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία: α) Καταγραφή της συμπεριφοράς του μαθητή με λίστες παρατήρησης της συμπεριφοράς ,καταγραφή ανέκδοτου, κοινωνιογράμματα β) Καταγραφή της μαθησιακής εξέλιξης με βάση τις μαθησιακές λίστες,τα δείγματα εργασιών, τις καταγραφές με μαγνητόφωνο,βίντεο, φωτογραφίες. Καθώς και καταγραφές των μαθησιακών δεξιοτήτων και του μαθησιακού στύλ γ) Καταγραφή γλωσσικών και πολιτιστικών στοιχείων με συνεντεύξεις γονέων, κοινωνικού λειτουργού,λογοθεραπευτή. Το βασικό πλεονέκτημα του είδους αυτού της αξιολόγησης είναι ότι παρέχει μια εξελικτική εικόνα του μαθητή.
Οι παραπάνω τρόποι διαγνωστικής αξιολόγησης του μαθητή μπορούν να συνδυασθούν με τις μετρήσεις που προκύπτουν από το περιεχόμενο των διαγνωστικών τεστ που αναφέρονται στις  ακαδημαϊκές γνώσεις και στις γνωστικές λειτουργίες.
Α΄ Περιοχή ακαδημαϊκών γνώσεων.
1.    Προφορικός λόγος : Receptive: Λεξιλόγιο, ακρόαση με κατανόηση  Expressive: Άρθρωση,μορφολόγία,σύνταξη,σημασιολογικό,πραγματικό
2.    Γραπτός λόγος: Ανάγνωση:Αποκωδικοποίηση:φωνολογικό, οπτικό λεξιλόγιο, ανάγνωση παραγράφου.Κατανόηση: Φωνακτή ανάγνωση,σιωπηρή ανάγνωση, ακρόαση ανάγνωσης, κατανόηση ενοτήτων. Γραφή: όρθια-πλάγια γραφή. Γραπτή έκφραση:ευχέρεια, σύνταξη, δόμηση, περιεχόμενο.Ορθογραφία: θεματική, καταληκτική.
3.    Μαθηματικά: Οι 4 βασικές πράξεις:Πρόσθεση,αφαίρεση, πολλαπλασιασμός,διαίρεση σχετικά προφορικά και γραπτά προβλήματα.
Β΄ Περιοχή γνωστικών λειτουργιών
Α) Αισθητηριακά κανάλια: Ακουστικό, οπτικό, κιναισθητικό
Β) Γνωστικές διαδικασίες: Αντίληψη: Αρχική εισδοχή-αρχική οργάνωση β) σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γ) Μνήμη: βραχυπρόθεσμη και μνήμη ακολουθιών. Έκφραση: Προφορική, γραπτή, ψυχοκινητική.

ΟΠΤΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙ

• Οπτική αντίληψη: ITPA  Ταύτιση σε μία από τις 4 εικόνες
• Οπτική σύνδεση: Σύνδεση σχετικών εικόνων π.χ  κάλτσες –παπούτσια ,σφυρί-καρφί
• Οπτικό κλείσιμο: Ολοκλήρωση ημιτελών ιχνογραφημάτων
• Οπτική μνήμη: Αναπαραγωγή σειράς συμβόλων, γραμμάτων, γεωμετρικών σχημάτων, εικόνων προφορικά ή γραπτά
• Διάκριση μορφής-φόντου σε συνθέσεις γεωμετρικών σχημάτων. Frostig
• Διατήρηση της έννοιας του σχήματος αναξάρτητα από την τοποθέτησή του
• Αντίληψη θέσεων χώρου με σχήματα και τελείες.
• Οπτικός εντοπισμός λεπτομερειών σε εικόνες
• Αντίληψη φόρμας: Αντιγραφή γεωμετρικών σχημάτων
• Οπτικές διακρίσεις,σε λέξεις: π.χ.ανακτεμένα γράμματα σε λέξεις
• Οπτικό/κινητική ολοκλήρωση με αντιγραφές σχεδίων
• Οπτικο/κινητική ταχύτητα με αντιγραφή σχεδίων
• Οπτικοποίηση χώρου: εντοπισμός ενσφηνωμάτων.

ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙ

• Ακουστική αντίληψη προφορικού λόγου: απάντηση σε ερωτήσεις
• Ακουστική σύνδεση σε προφορικές αναλογίες π.χ κάθομαι στην... κοιμάμαι στο..
• Γραμματική αναλογία π.χ ενικός πληθυντικός ονομάτων ρημάτων
• Ακουστική μνήμη: απόκριση σε σειρές αριθμών
• Ακουστική κλείσιμο:Προφορική ολοκλήρωση ημιτελών λέξεων π.χ.αερο..
• Κατανόηση ιστορίας

ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΟ ΚΑΝΑΛΙ

• ‘Εκφραση με κινήσεις: Μίμηση ενεργειών π.χ δείξε μου τι κάνεις μέ ένα πριόνι

• Οπτικο-κινητικός συντονισμός: Λαβύρινθοι

ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ
Παρατήρηση εικόνας-γραπτή περιγραφή., γνώση αλφαβήτου,τονισμός, περίληψη,ορθογραφία, έκθεση.,αντιγραφή από βιβλίο,αντιγραφή από τον πίνακα
ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ακρόαση ,ομιλία, κατανόηση ιστορίας,
ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
Ισορροπία/στάση σώματος: Βάδισμα σε δοκό, αναπήδηση στο ένα πόδι                        
Εικόνα του σώματος:Αναγνώριση μερών του σώματος ,Μίμηση κινήσεων: παρατήρηση-εκτέλεση κίνησης .Πέρασμα πάνω από-κάτω από –γύρω από θρανίο,καρέκλα, ανασήκωση κορμού ,άνω και κάτω άκρων από ύπτια θέση
Εκτέλεση ρυθμικών κινήσεων.
Οπτικοκινητικές δραστηριότητες: Γραφικές κινήσεις με κιμωλία στον πίνακα
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Μαθηματικά: Επίπεδα ετοιμότητας στις 4 πράξεις, κλάσματα, δεκαδικοί, προβλήματα
Μαθηματική σκέψη,μαθηματικές πράξεις, μαθηματικό λεξιλόγιο. Βασικές έννοιες, αριθμητικές πράξεις, εφαρμογές:μετρήσεις,χρόνος-χρήμα,υπολογισμοί,
ΓΛΩΣΣΑ
Ανάγνωση: Ετοιμότητα: ονομασία γραμμάτων, ταύτιση λέξεων. Συμπλήρωση λέξεων που λείπουν σε ένα κείμενο Παράθεση παραγράφων προοδευτικής δυσκολίας., καταγραφή αναγνωστικών  λαθών.
Ορθογραφία με υπαγόρευση
Γραφή Αξιολόγηση έκθεσης: Περιεχόμενο, οργάνωση, λεξιλόγιο, δομή προτάσεων, παρουσίαση
ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ
Προαπαιτούμενες γνώσεις για ανάγνωση,γραφή,αριθμητική.Συντονισμός των κινήσεων λεπτής κινητικότητας:με αντιγραφή σχεδίων, Μαθημ. Έννοιες: σχήματα,μέτρηση,αριθμός,ένωση συνόλων
ΜΝΗΜΟΝΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
Γλωσσική μνήμη, αριθμητική μνήμη,μνήμη προτάσεων, μνήμη ιστοριών,οπτική μνήμη, μνήμη σχεδίων, μν.ήμη εικόνων, οπτικο-κινητική μνήμη ο μαθητής βλέπει πρώτα και μετά γράφει από μνήμης μια λέξη, ακουστική – κιναισθητική μνήμη ο μαθητής ακούει και μετά γράφει τη λέξη
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΑΣ
Η πρωταρχική γλώσσα είναι ο προφορικός λόγος.Το δευτερεύον γλωσσικό σύστημα είναι η γραφή. Οι δυσκολίες στο δευτερεύον σύστημα οφείλονται σε μεγάλο μέρος στις δυσκολίες του προφορικού λόγου.
Η πλήρης  διάγνωση της ομιλίας και της Γλώσσας περιλαμβάνει 1. Φωνολογία δηλ το φωνητικό σύστημα από το οποίο αποτελείται η γλώσσα. 2. Μορφολογία. Μορφήματα είναι οι κικρότερες μονάδες της γλώσσας που έχουν νόημα. Έτσι μπορεί να είναι μονοσύλλαβες λέξεις ή καταλήξεις ονομάτων και ρημάτων. 3. Συνταξη. Είναι το γραμματικό μέρος της γλώσσας, το σύστημα τοποθέτησης των λέξεων ώστε να έχουν νόημα. 4. Το σημασιολογικό που έχει σχέση με την κατανόηση του λεξιλογίου και με το νόημα των προτάσεων και των παραγράφων. 5. Το πραγματολογικό περιλαμβάνει τη χρήση της γλώσσας με χαρακτηριστικά όπως ο διάλογος η τήρηση του πλαισίου  ενός θέματος.
ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ
Αναγνώριση και έκφραση: ετικέτας, κατηγορίας, χαρακτηριστικού,λειτουργίας,ορισμού
RECEPTIVE-EXPRESSIVE LANGUAGE
PPVT  for receptive language: ο εξεταστής λέει τη λέξη, ο εξεταζόμενος δείχνει την εικόνα.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
Συσχετισμοί: αποκλεισμός λέξης που δεν ταιριάζει.Συνώνυμα, αντίθετα, ορισμός
ΑΔΡΗ ΚΑΙ ΛΕΠΤΗ ΚΙΝΗΤΙΚOΤΗΤΑ

• Η  ανάπτυξη της αδρής και της λεπτής κινητικότητας συνδέεται με την ανεξαρτησία των κινήσεων και την ανάπτυξη της κοινωνικότητας
• Αδρή κινητικότητα: Ταχύτητα τρεξίματος, ισορροπία στατική και ισορροπία βαδίσματος σε ευθεία γραμμή.
• Ετερόπλευρος συντονισμός άνω και κάτω άκρων.
• Δύναμη άνω και κάτω άκρων,υπογαστρίου
• Συντονισμός άνω άκρων με ακριβείς κινήσεις όπως το πέταγμα και το πιάσιμο της μπάλλας, με δείξιμο της μύτης του αυτιού
• Λεπτές κινήσεις όπως πιάσιμο μολυβιού που πέφτει
• Οπτικός/κινητικός συντονισμός: κόψιμο με ψαλίδι, αντιγραφή σχεδίων, λαβύρινθοι
• Ταχύτητα χεριού με δοκιμασίες όπως πέρασμα χανδρών, γρήγορες γραμμές και τελείες
• Αισθητηριακές και κινητικές δεξιότητες:Κιναισθησία, διάκριση δακτύλων,
• Έλεγχος νυσταγμού μετά από παρατήρηση περιστρεφομένου αντικειμένου.
• Μίμηση στάσεων του σώματος και των άκρων.
• Επανάληψη κινήσεων κατασκευής ή σύνθεσης αντικειμένου.
• Ακρίβεια κινήσεων με το ένα και το άλλο χέρι.
• Μίμηση επαναληπτικών κινήσεων του χεριού με κτυπήματα
• Εκτέλεση πράξεων με εντολές.
• Αναγνώριση δακτύλων του χεριού.
• Έλεγχος γραφαισθησίας. Με κλειστά μάτια και με κατεύθυνση του χεριού γράφει στον πίνακα ένα σχήμα και στη συνέχεια το γράφει μόνος του.
• Εντοπισμός αισθητηριακού ερεθίσματος. Χωρίε να βλέπει το παιδί αγγίζουμε με τη μύτη του μολυβιού ένα σημείο του χεριού και μετά ζητάμε να το εντοπίσει.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ/ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
1) Έλλειψη προσοχής που εκδηλώνεται με απροσεξίες,αδυναμία τήρησης κανόνων στο παιγνίδι και στην εργασία του, φαίνετται σαν να μήν ακούει, δεν τελειώνει τη δουλειά του, έλλειψη οργάνωσης, συνήθως χάνει τα πράγματά του.,αποσπάται εύκολα από εξωτερικά ερεθίσματα. Ξεχνά τις υποχρεώσεις του
2) Υπερκινητικότητα: Κουνά τα χέρια ή τα πόδια όταν κάθεται, αλλάζει συχνά κάθισμα, τριγυρνά άσκοπα ή σκαρφαλώνει επικίνδυνα, δυσκολεύεται να παίξει με άλλους ή και μόνο του, δείχνει σαν να βρίσκεται υπ’ατμόν να φύγει, συχνά μιλά υπερβολικά
3) Παρώθητική συμπεριφορά. Απαντά χωρίς να του δοθεί ο λόγος,δεν περιμένει τη σειρά του, συχνά διακόπτει τη δραστηριότητα ή το παιχνίδι των άλλων
Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει: Συνέντευξη με τους γονείς, ιατρική εξέταση και διάγνωση μέσω συμπεριφοριστικών κλιμάκων
ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η μελέτη της νευρολογικής βάσης της συμπεριφοράς στις περιπτώσεις ελάχισης εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, ελλεμματικής προσοχής, επιληπτικών κρίσεων και τραυμάτων εγκεφάλου ερμηνεύει δυσκολίες στη γλώσσα, γνωστικές ατέλειες και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες
Το Luria-Nebraska Neuropsychological Batery test έχει σχεδιασθεί να εντοπίζει τις εγκεφαλικές δυσλειτουργίες παιδιών ηλικίας 8-12 ετών και ερευνά τις περιοχές: Οπτική λειτουργία, εισερχόμενο-εξερχόμενο λόγο, γραφή,ανάγνωση, αρίθμηση, μνήμη, νοητική διεργασία, δυσλειτουργίες αρεστερής –δεξιάς πλευρίωσης, κινήσεις στο χώρο κατόπιν εντολής,ταχύτητα και ακρίβεια  κινήσεων, ταχύτητα και ποιότητα ζωγραφικής,ακουστική αντίληψη και προσοχή,

• Carolyn Compton(1996)  A Guide to 100 Tests for Special Education New Jersey: Globe Fearon             
• Booney V.(1998) Ed. Psychological assessment of Children ( Best Practices for School and Clinical Settings). New York: John Wiley

Πηγή http://www.eduportal.gr

Δεν τρώει με τίποτα... Εσύ πως τα καταφέρνεις;

Όταν η ώρα του φαγητού γίνεται μια καθημερινή μάχη με το παιδί, όταν δεν ξέρετε τι να του δώσετε, πώς να το ικανοποιήσετε, αν παίρνει τις «βιταμίνες» που χρειάζεται... πάρτε μια ανάσα, χαλαρώστε και διαβάστε τις απαντήσεις μας στις ερωτήσεις 9 γονιών που βρέθηκαν στην ίδια κατάσταση με εσάς.

Επιστημονική επιμέλεια: Λίζα Βάρβογλη, Phd, παιδοψυχολόγος-ψυχολόγος

Ερ.: Η 2χρονη κόρη μου απορρίπτει σχεδόν ό,τι της δίνω. Δεν τρώει σχεδόν τίποτα, τι πρέπει να κάνω;

Απ.: Τα μικρά βιώνουν μια τεράστια ανάγκη για ανεξαρτησία και θέλουν να περνάει το δικό τους όποτε είναι δυνατόν. Καθώς δεν μπορείτε να την εξαναγκάσετε να φάει, η κορούλα σας ξέρει ότι η ώρα του φαγητού είναι μια μάχη που μπορεί πάντα να κερδίζει. Όσο πιο πολύ της δείχνετε ότι αυτό σας απασχολεί, τόσο πιο πολύ θα αντιστέκεται. Αντί γι’ αυτό, λοιπόν, προσπαθήστε να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και το ουδέτερο ύφος σας, τουλάχιστον εξωτερικά. Όσο το παιδάκι σας μεγαλώνει και κερδίζει βάρος κανονικά, η συμπεριφορά αυτή δεν είναι ανησυχητική. Δώστε της ευκαιρίες να βοηθήσει με τα ψώνια και την προετοιμασία του φαγητού, ώστε να εκτονωθεί η πίεση και να μετατραπούν τα γεύματα σε ευχάριστες στιγμές για όλους. Δώστε της επιλογή ανάμεσα σε δύο καλές διατροφικές επιλογές, τις οποίες εγκρίνετε: «Θέλεις σαλάτα ή ψάρι;»

Ερ.: Ο 3χρονος γιος μου δεν μπορεί να σταθεί σε μια μεριά όταν βρισκόμαστε στο τραπέζι. Τρώει μια μπουκιά και σηκώνεται. Πώς να τον κάνω να μείνει στη θέση του;

Απ.: Το γεύμα ως μορφή διασκέδασης είναι κάτι που τα παιδιά ανακαλύπτουν αργότερα. Έχουν την τάση να αποσπώνται εύκολα, εκτός κι αν πεινάνε πολύ. Την ώρα του γεύματος ασχοληθείτε με το παιδί με κάτι ευχάριστο, π.χ. φλυαρήστε. Να τρώτε σ’ ένα δωμάτιο χωρίς παιχνίδια ή τηλεόραση, ώστε να μπορεί να συγκεντρώνεται. Στην ηλικία αυτή δεν μπορείτε να έχετε πολλές απαιτήσεις από το παιδί. Για το λόγο αυτό, φροντίστε οι ώρες των γευμάτων να μη διαρκούν πολύ. Βέβαια, από την άλλη, τα πολλά σνακ κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να του κόβουν την όρεξη.

Ερ.: Η 18 μηνών κορούλα μου έχει πολύ περιορισμένο διαιτολόγιο. Τα μόνα φαγητά που τρώει είναι μπανάνες, ψωμί, μήλα και πουρές πατάτας. Τι να κάνω;

Απ.: Η «εκλεκτική» σχέση με το φαγητό είναι απολύτως φυσιολογική στην ηλικία αυτή. Για να κρίνετε αν το διαιτολόγιο είναι «φτωχό» ή όχι, λάβετε υπόψη σας συνολικά αυτά που καταναλώνει σε εβδομαδιαία βάση. Αν συνυπολογίσετε τα διάφορα μικρογεύματα που τις δίνετε, θα δείτε ότι το διαιτολόγιό της είναι πολύ πιο πλούσιο απ’ ό,τι νομίζετε. Ωστόσο, θα πρέπει να επιμείνετε να της προσφέρετε μεγάλη ποικιλία, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι πολλά απ’ αυτά που μαγειρεύετε θα πηγαίνουν χαμένα... Ένα παιδί μπορεί να απορρίψει δέκα με είκοσι φορές μια νέα γεύση πριν τελικά την αποδεχτεί.

Ερ.: Το μικρό μου λατρεύει τα ωμά λαχανικά, αλλά δεν τα αγγίζει αν μαγειρευτούν. Είναι φυσιολογικό αυτό;

Απ.: Πολλά αντιδρούν περισσότερο στην υφή των τροφών κι όχι στη γεύση. Συχνά προτιμούν τα φαγητά που μπορούν να κόψουν και να τραγανίσουν με τα δόντια τους. Έτσι, προτιμούν τα ωμά καρότα και όχι τα βραστά, τις βραστές πατάτες και όχι τις πατάτες πουρέ, το ψημένο ρύζι και όχι το πιλάφι. Μην ανησυχείτε, με τον καιρό θα απολαμβάνει και άλλα, πιο εξεζητημένα φαγητά. Προς το παρόν, όμως, θέλει τα απλά. Μερικά παιδιά αποθαρρύνονται όταν δεν μπορούν να καταλάβουν τι έχει μέσα το φαγητό τους. Σερβίρετέ τους τα κομμάτια ξεχωριστά στο πιάτο αντί να τα βάζετε όλα μαζί, για να τα ξεχωρίζουν.

Ερ.: Ο 2χρονος γιος μου είναι μπελάς την ώρα του φαγητού. Ο συνομήλικος ξάδερφός του καταπίνει τα πάντα αδιαμαρτύρητα. Κάνω εγώ κάτι λάθος;

Απ.: Όλα τα παιδιά είναι ξεχωριστά και το καθένα αναπτύσσει τις δικές του προτιμήσεις. Κάποια, εντούτοις, είναι από τη φύση τους πιο διστακτικά σε ό,τι αφορά τις νέες εμπειρίες και θα πλησιάσουν τη νέα τροφή με κάποια επιφύλαξη. Κάποια παιδιά έχουν ευαισθησία σε κάποιες υφές και γεύσεις. Άλλα μαθαίνουν από νωρίς ότι το φαγητό είναι ένας τρόπος να τραβήξουν την προσοχή των μεγάλων. Προσπαθήστε να καταλάβετε το παιδί σας ώστε να μετατρέψετε τα γεύματα σε ευχάριστες στιγμές. Τα παιδιά που τρώνε αργά, για παράδειγμα, χρειάζονται πολύ χρόνο να τελειώσουν το φαγητό τους. Τα απαιτητικά παιδιά θέλουν εναλλακτικές· π.χ., σερβίρετέ τους δύο είδη λαχανικών αντί για ένα.

Ερ.: Η 14 μηνών κόρη μου δε χρησιμοποιεί μαχαιροπίρουνα και το περισσότερο φαγητό της καταλήγει στο πάτωμα. Πώς να την κάνω να χρησιμοποιήσει μαχαίρι και πιρούνι;

Απ.: Η κόρη σας είναι ακόμη πολύ μικρή για να χρησιμοποιεί μαχαιροπίρουνα σωστά. Το να τρώει μόνη της είναι, παρ’ όλα αυτά, ένα σημαντικό βήμα προς την ανεξαρτησία. Κάθε φορά που προσπαθεί, ακόμη κι αν τα κάνει όλα χάλια, χρειάζεται πολλή ενθάρρυνση. Μπορείτε να τη βοηθήσετε προσφέροντας φαγητό με πυκνότερη υφή, που στέκεται στο πιρούνι, αλλά και φαγητό που μπορεί να φάει με τα δάχτυλα, όπως μικρά σάντουιτς και κομματάκια φρούτου.

Ερ.: Ο γιος μου, που έκλεισε χρόνο, βγάζει δόντια και πονάει πολύ, και την ώρα του φαγητού έχει γίνει απίστευτα ανακατωσούρης. Είμαι σίγουρη ότι πεινάει, αλλά γυρίζει την πλάτη σε ό,τι κι αν του προσφέρω. Τι να κάνω;

Απ.: Τα παιδιά πολύ συχνά απορρίπτουν το φαγητό τους όταν βγάζουν δόντια. Αν ο πόνος επηρεάζει την όρεξη του παιδιού σας, για λίγο καιρό θα χρειαστεί περισσότερο γάλα. Στο μεταξύ, το μάσημα και το ρούφηγμα φαγητού με πυκνή υφή και μαλακού στην κατάποση, όπως μια μπανάνα ή δροσερό γιαούρτι, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των ούλων και συγχρόνως να του παράσχει τα απαραίτητα συστατικά.

Ερ.: Βαρέθηκα να φτιάχνω ένα φαγητό για το ένα παιδί μου και άλλο για το άλλο. Γιατί δεν τρώνε επιτέλους το ίδιο φαγητό;

Απ.: Γιατί έτσι τους μάθατε! Μερικές φορές είναι ευκολότερο να ικανοποιούμε τις ατομικές επιθυμίες του καθενός από το να δίνουμε μάχες την ώρα του φαγητού. Τα παιδιά, όμως, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αν δε φάνε αυτό που τρώνε και οι υπόλοιποι, δε θα φάνε κάτι άλλο. Φροντίστε να μαγειρεύετε ένα φαγητό κοινής αποδοχής. Αν σε ένα από τα παιδιά σας, παρ’ όλα αυτά, δεν αρέσει πραγματικά αυτό που υπάρχει στο τραπέζι, δώστε του ένα κομμάτι φρούτο ή λίγο ψωμί.

Ερ.: Το μικρό μου έχει μεγάλη όρεξη αλλά μόνο για τσιπς, μπέργκερς και μπισκότα. Τι να κάνω για να τρώει πιο υγιεινά;

Απ.: Τα επεξεργασμένα φαγητά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και ζάχαρη. Μη σας κάνει εντύπωση, λοιπόν, που τα παιδιά αναπτύσσουν μια προτίμηση γι’ αυτά. Η καλύτερη προσέγγιση στο πρόβλημα είναι να μην έχετε τέτοιου είδους τρόφιμα στο σπίτι. Μην ξεχνάτε, δε, ότι τους αρέσει να μιμούνται. Αν δούνε εσάς να απολαμβάνετε υγιεινά φαγητά, είναι πολύ πιθανό να θελήσουν να τα δοκιμάσουν κι εκείνα.
http://archive.in.gr/

Γιατί δεν τρώει το παιδί μου; 5 απαντήσεις σε ερωτήσεις σας!

 

Γράφει η Μαρία Κολοτούρου – Διαιτολόγος / Διατροφολόγος
 
Η διατροφή κατά τη νηπιακή ηλικία (1-4 έτη) είναι για πολλούς γονείς από τις πιο δύσκολες και αγχωτικές περιόδους. Παρακάτω θα βρείτε μερικές απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις που αφορούν αυτή την ευαίσθητη ηλικία.
1. Πόσο συχνά πρέπει να τρώει ένα νήπιο;
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας θα πρέπει να τρώνε τρία γεύματα και δύο με τρία ενδιάμεσα. Καλό είναι να υπάρχει προγραμματισμός στις ώρες των γευμάτων και κάθε γεύμα να μη διαρκεί περισσότερο από 20-30 λεπτά.
2. Τι μπορώ να κάνω αν το παιδί μου αρνείται να φάει;
Καταρχήν, μην πιέζετε το παιδί να φάει. Στην ηλικία αυτή είναι σημαντικό να σεβόμαστε το μήνυμα κορεσμού. Ο ρόλος σας είναι να προσφέρετε τα σωστά τρόφιμα με το σωστό τρόπο, ωστόσο το πόσο θα φάει το παιδί θα πρέπει να αυτορυθμίζεται από το ίδιο, καθοδηγούμενο από την όρεξη του. Έχετε κατά νου ότι σε αυτή την ηλικία ενδέχεται να υπάρχει σημαντική διακύμανση στις διατροφικές συνήθειες μεταξύ των ημερών, χωρίς αυτό να είναι ανησυχητικό. Αν το παιδί σας μεγαλώνει καλά και σε επίπεδο εβδομάδας τα γεύματα του είναι ικανοποιητικά δε χρειάζεται να σας αγχώνουν μερικές “κακές μέρες” ή γεύματα.
3. Όταν το παιδί μου δεν τρώει το φαγητό του, του προσφέρω κάτι άλλο που ξέρω ότι του αρέσει. Του κάνω κακό;
Η αλήθεια είναι πως αυτή η τακτική δεν βοηθάει, αφού έτσι το παιδί δεν μαθαίνει να αποδέχεται τα νέα τρόφιμα, γνωρίζοντας ότι αν δεν τα φάει θα του προσφερθεί μια εναλλακτική που του αρέσει. Στην προκειμένη περίπτωση έχει μεγαλύτερη σημασία η διατροφική του εκπαίδευση, οπότε έχετε κατά νου πως ακόμα και αν το παιδί σας παραλείψει ένα γεύμα, δεν πρόκειται να πάθει κάτι (φυσικά δεν μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις που χρειάζονται ειδικούς χειρισμούς). Την επόμενη φορά που θα αντιμετωπίσετε ένα αντίστοιχο περιστατικό, απομακρύνεται το φαγητό χωρίς σχόλια και προσφέρετε το επόμενο γεύμα την προγραμματισμένη ώρα. Θα δείτε ότι στα επόμενα γεύματα το παιδί σας θα “καλύψει” το παραλειπόμενο γεύμα και με τον καιρό θα αποδέχεται ευκολότερα νέα τρόφιμα.
4. Το παιδί μου είναι δύσκολο στο φαγητό, ωστόσο τρώει καλύτερα όταν έχουμε παράλληλα ανοιχτή την τηλεόραση. Πειράζει;
Η τακτική αυτή μπορεί να λύνει το άμεσο πρόβλημα, αφού ο γονιός νιώθει ότι το παιδί “τουλάχιστον έφαγε’, ωστόσο δεν καλλιεργεί σωστές διατροφικές συνήθειες. Το γεύμα θα πρέπει να γίνεται σε κατάλληλο χώρο, με ευχάριστο περιβάλλον και χωρίς περισπασμούς, όπως η τηλεόραση. Αντί γι” αυτό δοκιμάστε να φάτε μαζί του και μην ξεχνάτε ότι η όλη διαδικασία χρειάζεται υπομονή, ωστόσο μακροπρόθεσμα θα διαπιστώσετε ότι αξίζει τον κόπο.
5. Το παιδί μου άλλες μέρες τρώει καλά και άλλες αρνείται να φάει. Είναι φυσιολογικό;
Απόλυτα. Τα παιδιά μπορεί να έχουν μεγάλες διακυμάνσεις στην όρεξη τους και αυτό να επηρεάζει σημαντικά την ημερήσια πρόσληψη φαγητού. Ωστόσο έχουν την ικανότητα να αυτορυθμίζουν την διατροφική τους πρόσληψη, οπότε εφόσον προσφέρετε τα κατάλληλα γεύματα υπό τις κατάλληλες συνθήκες, σεβαστείτε την όρεξη του παιδιού σας παρακολουθώντας παράλληλα την ανάπτυξη του. Αν κατά μέσο όρο η πρόσληψη είναι καλή και το παιδί μεγαλώνει σωστά, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Γράφει η Μαρία Κολοτούρου – Διαιτολόγος / Διατροφολόγος
http://blog.nowdoctor.gr/

Το κίνητρο κατά τη μάθηση και 10 προτάσεις ενίσχυσής του

Το κίνητρο είναι η σπίθα, η δύναμη που μας ωθεί να ασχοληθούμε με μια δραστηριότητα από την αρχή της έως την ολοκλήρωσή της. Το κίνητρο βρίσκει εφαρμογή σε όλους τους τομείς της καθημερινής μας ζωής, φυσικά και στην εκπαίδευση.
Η επιθυμία για μάθηση, η θέληση για ανακάλυψη και εξερεύνηση καθετί καινούριου χαρακτηρίζει ανέκαθεν τον άνθρωπο. Μάλιστα ο ενθουσιασμός και η περιέργεια για μάθηση είναι ιδιαίτερα έκδηλη στα παιδιά, ήδη από πολύ μικρή ηλικία. Και μιλώντας για μάθηση εννοούμε τόσο την μάθηση που λαμβάνει χώρα στην καθημερινή ζωή του παιδιού και αφορά πρακτικές, κοινωνικές, επικοινωνιακές δεξιότητες, όσο και την ακαδημαϊκή ή σχολική μάθηση.
Η σχολική μάθηση πραγματοποιείται στο περιβάλλον του σχολείου και συνεχίζεται, ή κατά πολλούς αρχίζει, στο οικογενειακό περιβάλλον. Πράγματι, η άποψη πως οι βάσεις για μια αποτελεσματική μάθηση και μελέτη ξεκινάνε απ’ το σπίτι και πως οι γονείς παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο σωστό ξεκίνημα και στη διατήρηση τους, υποστηρίζεται από πολλούς συγγραφείς και ερευνητές.
Τι συμβαίνει όμως στην πορεία της σχολικής ζωής των μαθητών και κάποιες φορές αυτός ο αρχικός ενθουσιασμός, η δίψα και η θέληση για μάθηση αρχίζουν να φθίνουν ή ακόμα και να εξαφανίζονται δίνοντας τη θέση τους σε συναισθήματα αποθάρρυνσης, απαξίωσης ακόμα και φόβου μπροστά στα μαθήματα; «Βαριέμαι το διάβασμα», «Γιατί να το μάθω αυτό; Σε τι θα μου χρησιμεύσει;» είναι μερικές απ’ τις φράσεις που ακούγονται από μαθητές όχι μόνο μεγαλύτερων, αλλά και μικρότερων τάξεων προβληματίζοντας τους γονείς.
Λαμβάνοντας λοιπόν ως δεδομένη τη σημασία της συμβολής των γονιών κατά τη μαθησιακή διαδικασία καθώς και τη μεγάλη δύναμη του κινήτρου, τι θα μπορούσαν να κάνουν οι γονείς ώστε να προλάβουν ή έστω να περιορίσουν τέτοια αρνητικά συναισθήματα και συμπεριφορές αντίδρασης των παιδιών σχετικά με το διάβασμα;
Αρχικά, κάνοντας λόγο για τα κίνητρα, αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν δύο ειδών κίνητρα: τα εξωτερικά και τα εσωτερικά. Τα εξωτερικά αφορούν και συνδέονται με συγκεκριμένες εξωτερικές ανταμοιβές που βρίσκονται έξω απ’ το παιδί, όπως για παράδειγμα ένα αγαπημένο παιχνίδι, χρήματα, οι βαθμοί ή οι έπαινοι του δασκάλου. Τα εσωτερικά κίνητρα αντίθετα, δεν εξαρτώνται από εξωτερικούς παράγοντες και είναι σαφώς πιο σταθερά και ουσιαστικά απ’ τα εξωτερικά. Καλλιεργούν αισθήματα αυτό-ενίσχυσης και ικανοποίησης ως αποτέλεσμα καινούριων γνώσεων και εμπειριών και συνδέονται με την προσωπικότητα και τα ενδιαφέροντα του μαθητή. Επίσης, ενώ η ενίσχυση στα εσωτερικά κίνητρα τονίζει την ποιότητα, στα εξωτερικά ενισχύεται η ποσότητα.
Από τα παραπάνω διαφαίνεται η υπεροχή της ύπαρξης των εσωτερικών κινήτρων έναντι των εξωτερικών. Κάτι τέτοιο όμως δεν αμφισβήτει σε καμία περίπτωση την αποτελεσματικότητα που μπορούν να έχουν και τα εξωτερικά κίνητρα. Εξάλλου, όταν το εσωτερικό κίνητρο είναι αδύναμο ή δεν υφίσταται, η εφαρμογή μιας υλικής ανταμοιβής για παράδειγμα, ως εξωτερικό κίνητρο είναι πιο εύκολα και άμεσα εφαρμόσιμη απ’ τον γονέα, ακόμα κι αν η αποτελεσματικότητά της είναι περιορισμένης χρονικής διάρκειας.
Τα καλά νέα είναι πως το κίνητρο, σύμφωνα με έρευνες που έγιναν σε παιδιά, είναι επίκτητο, δηλαδή μπορεί να αναπτυχθεί και να καλλιεργηθεί. Παρακάτω ακολουθούν 10 προτάσεις που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οι γονείς για την ανάπτυξη και την ενίσχυση του κινήτρου κατά τη μαθησιακή διαδικασία και ειδικότερα κατά τη μελέτη των σχολικών μαθημάτων στο σπίτι.
Αυξήστε την προσδοκία σας σχετικά με τις ικανότητες των παιδιών. Όσο μεγαλύτερη προσδοκία έχουν οι γονείς για την πρόοδο των παιδιών τους, τόσο θετικότερα τα συναισθήματα και η συμπεριφορά τους προς τα παιδιά, γεγονός που καλλιεργεί την αυτοπεποίθηση, την αυτό-ενίσχυση και τελικά την επιθυμία των παιδιών για εμπλοκή στη μάθηση με θετικά αποτελέσματα
Αξιοποιείστε τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους κατά τη μελέτη. Είναι γεγονός πως, τα παιδιά, όπως και όλοι μας άλλωστε, ασχολούνται πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά με ό,τι εντάσσεται στον κύκλο των ενδιαφερόντων τους και των ικανοτήτων τους. Φυσικά, εξ’ ορισμού η διαδικασία της μάθησης περιλαμβάνει την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις μια καινούρια γνώση ή η ολοκλήρωση μιας άσκησης για το σπίτι μπορεί εύκολα να αξιοποιήσει και να συσχετιστεί με τα ενδιαφέροντα του παιδιού.
Για παράδειγμα, σ’ ένα παιδί που του αρέσουν οι αθλητικές δραστηριότητες μπορούμε να ενισχύσουμε την εκμάθηση της ανάγνωσης με το διάβασμα ενός αθλητικού περιοδικού, την εκμάθηση της γραφής με το γράψιμο μια παραγράφου για έναν αγώνα ποδοσφαίρου που παρακολούθησε ή την εκμάθηση των μαθηματικών με προβλήματα που έχουν να κάνουν με το σκορ των ομάδων και των αριθμό των παικτών. Ακόμα, ένα παιδί που αγαπά τη μουσική μπορεί να ενθαρρυνθεί να μάθει το μάθημα της ιστορίας τραγουδιστά ή με τη συνοδεία κάποιου μουσικού οργάνου.
Δημιουργήστε ένα περιβάλλον και ένα πρόγραμμα μελέτης που ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Το κάθε παιδί είναι μοναδικό, όπως μοναδικές είναι και οι ανάγκες του. Καλό θα ήταν λοιπόν, το περιβάλλον μελέτης του να είναι κατάλληλο προκειμένου να κάνει τη διαδικασία του διαβάσματος πιο εύκολη κι ευχάριστη. Έτσι, για ένα παιδί που του αρέσουν οι κινητικές δραστηριότητες και διασπάται εύκολα, φροντίζουμε να κάνει συχνά διαλείμματα. Επίσης, η χρήση σύντομων σκετς ή ρυθμικών δραστηριοτήτων, πχ πέταγμα μπάλας πάνω στη σωστή πράξη ή στη σωστή συλλαβή μπορεί να είναι πολύ βοηθητικές δραστηριότητες. Αντίστοιχα, στους μαθητές που είναι χαμηλότερων τόνων και τους αρέσει η οργάνωση και η τάξη, φροντίζουμε να παρέχουμε μια καθημερινή ρουτίνα στο καθημερινό τους μαθησιακό περιβάλλον με χρονοδιαγράμματα, πίνακες και φυσικά ένα τακτοποιημένο χώρο μελέτης
Χρησιμοποιείστε την ενθάρρυνση και την λεκτική επιβράβευση, όχι μόνο του αποτελέσματος, αλλά και της κάθε προσπάθειας του μαθητή. Η δύναμη της ενθάρρυνσης και του επαίνου είναι πολύ σημαντική και συχνά ίσως υποτιμάται η αξία της και παραβλέπεται. Ωστόσο, συνιστά έναν πολύ απλό, άμεσο και πολύ συχνά αποτελεσματικό τρόπο ενίσχυσης της μαθησιακής διαδικασίας. Συχνά μάλιστα η επιβράβευση δίνεται μόνο μετά την ολοκλήρωση μια δραστηριότητας, όμως είναι πολύ σημαντικό να παρέχεται σε όλη τη διάρκεια της προσπάθειας καθώς αποτελεί με κινητήρια δύναμη για τον μαθητή
Επιβραβεύστε με κάποια υλική ανταμοιβή. Η υλική επιβράβευση συνιστά έναν συχνό τρόπο ενίσχυσης του κινήτρου του παιδιού και όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να είναι η ενασχόληση με μια αγαπημένη δραστηριότητα, η αγορά ενός αγαπημένου παιχνιδιού ή χρήματα. Για να είναι αποτελεσματική, αυτού του είδους η επιβράβευση θα πρέπει προφανώς να ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες του παιδιού. Επίσης κρίνεται σκόπιμο να δίνεται κατόπιν της ολοκλήρωσης ενός συγκεκριμένου μαθησιακού στόχου και να τηρείται κάποιο μέτρο στη χορήγησή του, ώστε να μην καταλήξει ο μαθητής να διεκπεραιώνει εκτελεστικά και βιαστικά το μάθημά του προκειμένου να λάβει αυτό που επιθυμεί και να μη συνδεθεί το μάθημα αποκλειστικά με τη συγκεκριμένη υλική ανταμοιβή.
Συσχετίστε τα μαθήματα με την καθημερινή ζωή. Μ’ αυτό τον τρόπο θα βοηθήσετε το παιδί να κατανοήσει την αξία και τη χρησιμότητα των μαθημάτων που συχνά επειδή δεν είναι προφανής διατηρεί το κίνητρό του χαμηλό. Για παράδειγμα, μαθαίνοντας ανάγνωση θα διαβάζει επιγραφές και ταμπέλες στο δρόμο, το αγαπημένο του κόμικς και τους υπότιτλους ταινιών, ενώ με την αφαίρεση θα ξέρει πόσα ρέστα να περιμένει απ’ το φούρνο και το ψιλικατζίδικο.
Δώστε έμφαση στις επιτυχίες τους. Πολλές φορές «υπό τη σκιά» κάποιων σχολικών αποτυχιών ή μαθησιακών δυσκολιών, παραβλέπουμε ή υποτιμούμε καθημερινές επιτυχίες και κατακτήσεις των παιδιών. Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας πως μια επιτυχία, όσο μικρή κι αν είναι, για παράδειγμα τρεις από τις δέκα λέξεις γραμμένες σωστά, είναι μια επιτυχία, μια κατάκτηση, μια εξέλιξη που καλό είναι να τονίζεται και να επιβραβεύεται σε κάθε ευκαιρία. Εξάλλου, με μια ενισχυμένη αυτοεκτίμηση και έμπρακτη αναγνώριση των προσπαθειών του είναι πολύ πιθανό το παιδί την επόμενη φορά να προσπαθήσει περισσότερο και τ’ αποτελέσματα να είναι καλύτερα. Αντίθετα, αν η έμφαση δίνεται στα λάθη και τις αποτυχίες είναι εύκολο να δημιουργηθεί σταδιακά ένα αρνητικό κλίμα αποθάρρυνσης και ίσως ακόμα και παραίτησης.
Αξιοποιείστε εναλλακτικά μέσα μάθησης ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες τους. Σήμερα, τα μέσα μάθησης και εκπαίδευσης είναι ποικίλα και αξίζει να τα εκμεταλλευτούμε προς όφελος των μαθητών μας εμπλουτίζοντας και κάνοντας πιο ελκυστική και αποτελεσματική τη διαδικασία μελέτης των μαθημάτων. Μερικά απ’ αυτά τα μέσα είναι εκπαιδευτικό λογισμικό στον υπολογιστή, επιτραπέζια παιχνίδια, εκπαιδευτικές κάρτες, κουκλοθέατρο, εκπαιδευτικά cd και dvd, ζωγραφική, κολλάζ και πολλά άλλα. Φυσικά και σ’ αυτή την περίπτωση η επιλογή των υλικών γίνεται με γνώμονα τις ανάγκες και τις ικανότητες του μαθητή. Δηλαδή, σ’ έναν μαθητή που είναι κυρίως οπτικός τύπος θα προσανατολιστούμε σε αντίστοιχα μέσα, όπως κάρτες ή επιτραπέζια παιχνίδια, ενώ για τον μαθητή που έχει έφεση στις τέχνες, θα χρησιμοποιήσουμε ανάλογα υλικά, όπως ζωγραφική, κολλάζ ή παραμύθια
Διαμορφώστε και προσφέρετε ένα σωστό πρότυπο προς μίμηση. Λαμβάνοντας υπόψη την τεράστια επίδραση που έχει η συμπεριφορά των γονέων στα παιδιά τους, είναι ιδιαίτερης σημασίας να διατηρούμε ένα σωστό πρότυπο σε σχέση με τη διαδικασία της μάθησης. Δεν είναι λογικό να περιμένουμε τα παιδιά μας να αγαπούν τη γνώση όταν εμείς δε δείχνουμε αντίστοιχα παραδείγματα στην καθημερινότητά μας. Συνήθειες όπως το να διαβάζουμε ένα βιβλίο ή την εφημερίδα, να λύνουμε ένα σταυρόλεξο προωθούν ένα θετικό πρότυπο. Ιδανικά οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα με το διάβασμα του παιδιού.
Δώστε έμφαση στα οφέλη της μάθησης. Η αξία της μάθησης είναι ανυπολόγιστη και τα οφέλη της είναι αδιαμφισβήτητα. Παρ’ όλ’ αυτά, συχνά δε γίνονται αντιληπτά και δεν αξιολογούνται ανάλογα από τους μαθητές. Μιλώντας στα παιδιά με προσωπικά παραδείγματα για το πόσο μας ωφέλησε η μάθηση, πιο απλά και πρακτικά στα μικρότερους μαθητές, πιο αφαιρετικά στους μεγαλύτερους και συνδέοντας επιμέρους τομείς των σχολικών μαθημάτων με τα προσωπικά πλεονεκτήματα που μπορεί να έχει ο μαθητής, το κίνητρο για μάθηση θα ενθαρρυνθεί.
Ανάλογα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα του παιδιού, κάποια απ’ τα θέματα στα οποία μπορούμε να αναφερθούμε είναι πως χάρη στη μάθηση έχουμε τη δυνατότητα να διαβάζουμε αγαπημένα μας βιβλία, να παίζουμε επιτραπέζια παιχνίδια γνώσης με τους φίλους μας, να συμμετέχουμε δημιουργικά σε μια κουβέντα, αλλά και να διατηρούμε τη δεξιότητα της συγκέντρωσης και της οργάνωσης που βρίσκει εφαρμογή στην καθημερινότητά μας και είναι αποτέλεσμα σε σημαντικό βαθμό της σχολικής μας ζωής.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
«Ψυχολογία των κινήτρων» Α. Κωσταρίδου – Ευκλείδη, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
«Ανακαλύψτε το μαθησιακό στυλ του παιδιού σας» M. Willis & V. Kindle Hodson, Εκδόσεις Ενάλιος
http://www.ikidcenters.com

Πρακτικοί τρόποι για να ενισχύσετε το διάβασμα και το γράψιμο στο σπίτι (7-11 ετών)

“Η ανάγνωση είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές μάθησης και η γραφή ένα από τα βασικότερα μέσα για να αποδώσεις αυτό που έχεις μάθει.”
Η ανάπτυξη της ανάγνωσης και της γραφής ως βασικές δεξιότητες μάθησης αναδεικνύονται κατά την πρώτην επάφη του παιδιού με το σχολικό περιβάλλον. Εκεί, το παιδί τις ανακαλύπτει μέσα από τη διδασκαλία και τις ερμηνεύει ως σχολικές υποχρεώσεις…
Ο ρόλος του γονέα στη διαδικασία της μάθησης είναι ευρύτερος και καλείται να αναπτύξει μέσα από την καθημερινότητα τις μαθησιακές δεξιότητες του παιδιού.

Διαβάζω στο σπίτι

Η μητέρα της Κατερίνας κάθε βράδυ της διαβάζει λίγο από το αγαπημένο της βιβλίο. Η ίδια δυσκολεύεται να το διαβάσει μόνη της. Σε λίγες μέρες θα βγει και η ιστορία του και σε ταινία και η Κατερίνα περιμένει με αγωνία να την παρακολουθήσει με τους φίλους της. Πολλές φορές της αρέσει να συζητάει με τη μητέρα της με αφορμή την ιστορία αυτού του βιβλίου…

• Βοηθήστε να αναπτύξει το παιδί μια καλή σχέση με το διάβασμα μέσα από την καθημερινή επαφή με το βιβλίο από μικρή ηλικία.
• Διαβάζετε στο παιδί σας καθημερινά.
• Προκαλέστε το να διαβάζει επιγραφές καταστημάτων, τίτλους βιβλίων και εφημερίδων και ζητήστε του να κόψει λέξεις και να φτιάξει κολάζ με μια πρόταση που αγαπά.
• Αν του διαβάζετε εξωσχολικά βιβλία που έχουν γίνει κινηματογραφικές ταινίες, μην παραλείψετε να δείτε την αντίστοιχη ταινία.
• Εκτυπώστε του από το διαδίκτυο στίχους από αγαπημένα του τραγούδια και βάλετε το κομμάτι να παίζει ενώ το παιδί διαβάζει τους στίχους.
• Συνδυάστε την ανάγνωση με θεατρικότητα και εκφραστείτε με το πρόσωπο και το σώμα σας!
• Κάνετε βιωματική τη μάθηση! Πηγαίνετε το παιδί να δει και να επισκεφθεί χώρους που σχετίζονται με το θέμα που διαβάζετε (πχ.τα ζώα στον ζωολογικό κήπο).
• Κατά την ανάγνωση, να εξηγείτε ό, τι το παιδί δεν καταλαβαίνει αμέσως.
• Συζητήστε για αυτό που διαβάσατε, ώρες ή μέρες μετά την ανάγνωση ή αναφερθείτε σε αυτό με κάποια αφορμή (πχ” Θυμάσαι που διαβάσαμε για …..).

Γράφω στο σπίτι

Ο Αλέκος είναι ένα πολύ δραστήριο και κοινωνικό αγόρι. Μόλις έμαθε ότι στο σχολείο θα εκδοθεί μαθητική εφημερίδα έσπευσε να αναλάβει αρμοδιότητες.Έτσι λοιπόν του ανατέθηκε να γράφει στον υπολογιστή όλα τα άρθρα των δημοσιογράφων-συμμαθητών του. Ευτυχώς που υπάρχει και ο υπολογιστής, γιατί αν έπρεπε να γράψει με χαρτί και μολύβι, μάλλον θα παρατούσε αυτή τη θέση που τόσο πολύ του άρεσε…!

• Ενθαρρύνετε το παιδί να γράφει στον ηλεκτρονικό υπολογιστή με οποιαδήποτε αφορμή, αρκεί να γράφει.
• Με την αυτόματη διόρθωση, δεν θα έχει το άγχος του ορθογραφικού λάθους και θα έρχεται σε οπτική επαφή με τις λέξεις στην ορθογραφημένη τους μορφή.
• Όταν το παιδί ζητήσει τη βοήθεια σας στην ορθογράφηση μιας λέξης, δίνετε αμέσως το σωστό τύπο και μην το αφήνετε να ταλαιπωρείται αναζητώντας τον. Εαν το παιδί δεν μπορεί να τον ανακαλέσει αυτόματα, κάνετε το εσείς για αυτό. Το βοηθάτε να αποφεύγει τις μικρές αποτυχίες, που κοστίζουν ακριβά.
• Προσκαλέστε το παιδί να εξασκηθεί στο γράψιμο με κάθε ευκαιρία. Προτείνετέ του να γράψει μια ευχετήρια κάρτα σε ένα φίλο του, τη λίστα με τα ψώνια ή μια λίστα με πράγματα που θέλει να κάνει μέσα στο Σαββατοκύριακο κλπ.
• Αγοράστε μαζί στυλό και μολύβια.Τα παιδιά αγαπούν τα καινούρια σχολικά εργαλεία.
• Τοποθετήστε έναν πίνακα στο χώρο της κουζίνας και ζητήστε του να γράφει το καθημερινό σας μενού!

Σε περίπτωση που το παιδί δεν ανταποκρίνεται θετικά στη διαδικασία της ανάγνωσης και της γραφής και συχνά είναι αρνητικό προς αυτές, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, ώστε να ελέγξετε τις μαθησιακές δεξιότητες του παιδιού σας.
Βιβλιογραφία-πηγές
Robert Frank, ph.d,psycologist &Kathryn E.Livingston “Η μυστική ζωή ενός δυσλεκτικού παιδιού” (εκδόσεις
Θυμάρι 2005)
Huston,Anne Marshall “Understanding Dyslexia:Α practical Approach for parents and teachers” (Madison
Books ,1992)
www.interdys.org
www.chiourea.gr
http://www.ikidcenters.com

Όταν μιλάω στο παιδί μου δεν με ακούει!!! 25 απλές συμβουλές (Β’ μέρος)

13. Υιοθετείστε κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους επικοινωνίας

Ακόμα και ένα δίχρονο παιδί μπορεί να μάθει το «Παρακαλώ». Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλά με ευγενικό τρόπο πάντοτε, κι όχι κατά περίσταση. Μιλήστε στο παιδί σας έτσι όπως θα επιθυμούσατε να μιλήσει αυτό σε εσάς.

14. Μιλήστε με τρόπο που δεν επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του

Οι απειλές και οι τιμωρίες κάνουν τα παιδιά να αμύνονται και να καθηλώνονται. Αποφύγετε να κάνετε ερωτήσεις που είναι κατευθυντικές για το παιδί, ιδιαίτερα όταν εκ των προτέρων γνωρίζετε ότι είναι πιθανό το παιδί να απαντήσει αρνητικά σε αυτές. Αντί «Θα μαζέψεις το παλτό σου;», απλά πείτε, «Μάζεψε το παλτό σου, παρακαλώ», εφόσον αυτό θέλετε να του πείτε να κάνει.

15. Γράψτε αυτό που θέλετε να πείτε

Τα σημειώματα όπου αναγράφονται όλες οι υποχρεώσεις του παιδιού λειτουργούν καλά και οργανώνουν τα παιδιά, ιδιαίτερα τους προεφήβους όπου συχνά τους μιλάνε για τις υποχρεώσεις τους. Χωρίς να πείτε ούτε λέξη θα έχετε επικοινωνήσει όλα όσα θέλετε να πείτε. Μιλήστε με μολύβι και χαρτί. Αφήστε σημειώματα όλο χιούμορ στο παιδί σας. Καθίστε και παρακολουθείστε να πραγματοποιούνται.

16. Βοηθήστε το παιδί σας να ρίξει τους τόνους όταν μιλάει μαζί σας

Όσο πιο δυνατά μιλάει το παιδί σας, τόσο πιο χαμηλόφωνα ανταποκριθείτε. Αφήστε το παιδί σας να σας μιλήσει, ακούστε το και κάντε περιστασιακά κάποια σχόλια «Καταλαβαίνω», «Πώς μπορώ να σε βοηθήσω σε αυτό». Κάποιες φορές ένας καλός ακροατής μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν οι εντάσεις. Αν υποκύψετε και παρασυρθείτε από την ένταση του παιδιού σας, θα έχετε δύο εντάσεις να χειριστείτε, τη δική του και τη δική σας.

17. Ηρεμήστε το παιδί σας

Προτού να δώσετε τις οδηγίες σας στο παιδί σας, βεβαιωθείτε ότι αυτό νιώθει ήρεμο συναισθηματικά, διαφορετικά θα χάσετε τον χρόνο σας. Τίποτα δε θα μπορέσει να λειτουργήσει αν το παιδί σας δεν είναι ισορροπημένο συναισθηματικά.

18. Ξαναπείτε το μήνυμά σας

Στα νήπια χρειάζεται να επαναλάβουμε πολλές φορές αυτό που θέλουμε να τους πούμε. Παιδιά μικρότερα των δύο ετών δύσκολα εσωτερικοποιούν τα λεγόμενά σας. Στην ηλικία των τριών χρονών τα παιδιά αρχίζουν να κατανοούν αυτά που τους εξηγείτε, και τότε βλέπετε να γίνονται πραγματικότητα αυτά που τα έχετε μάθει. Όσο μεγαλώνει το παιδί θα μειώνονται και οι συχνές επαναλήψεις των λεγόμενών σας.

19. Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να σκεφτεί

Αντί να πείτε «Μην αφήνεις τα πράγματά σου να στοιβάζονται», δοκιμάστε «Αντώνη, σκέψου πού θέλεις να τακτοποιήσεις τη στολή του ποδοσφαίρου». Αφήστε το παιδί σας να σκεφτεί και να πάρει πρωτοβουλίες για τις υποχρεώσεις που τον αφορούν, έτσι ώστε να μάθει να ενεργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο.

20. Επαναλάβετε τις οδηγίες σαν ποίημα

«Αν χτυπήσεις, θα καθίσεις». Ζητείστε από το παιδί σας να το επαναλάβει σαν ποίημα! Θα το θυμάται ευκολότερα.

21. Δώστε αρεστές εναλλακτικές

«Δεν μπορείς να πας μόνος σου στο πάρκο, αλλά μπορείς να παίξεις στην αυλή».

22. Δώστε περισσότερες πληροφορίες

«Φεύγουμε σε λίγο. Χαιρέτησε τα κορίτσια και τα παιχνίδια».

23. Ανοίξτε ένα κλειστό παιδί

Τα λόγια μας πολλές φορές μπορούν να ανοίξουν ένα κλειστό μυαλουδάκι και στοματάκι. Σταθείτε στα σημεία εκείνα που γνωρίζετε ότι ενθουσιάζουν το παιδί σας. Κάντε του ερωτήσεις που ξέρετε ότι απαιτούν περισσότερο από ένα ναι ή ένα όχι. Αντί για «Πέρασες καλά στο σχολείο σήμερα;», δοκιμάστε «Ποιο ήταν το αστείο αστείο που κάνατε σήμερα στο σχολείο;».

24. Δοκιμάστε «Όταν…νιώθω…επειδή…»

«Όταν τρέχεις μακριά από τη μαμά στο μαγαζί νιώθω στενοχωρημένη επειδή μπορεί να χαθείς».

25. Κλείστε τη συζήτηση

Αν συζητώντας έχει ολοκληρωθεί ένα θέμα πείτε το. «Δεν αλλάζω γνώμη γι’ αυτό, λυπάμαι». Θα γλιτώσετε προστριβές και κλάματα και για τους δυο σας. Διατηρείστε επίσημο ύφος και τόνο στη φωνή σας όταν το λέτε στο παιδί σας.
Πηγές:
askdrsears.com
http://www.ikidcenters.com

Όταν μιλάω στο παιδί μου δεν με ακούει!!! 25 απλές συμβουλές (A’ μέρος)

Ένα σημαντικό κομμάτι της διαπαιδαγώγησης αφορά στο να μάθουμε πώς να επικοινωνούμε με τα παιδιά μας. Ορισμένοι τρόποι ώστε να επικοινωνήσετε αποτελεσματικότερα με τα παιδιά σας:

  Επικοινωνήστε πριν δώσετε κατευθύνσεις

Προτού να δώσετε στο παιδί σας κατευθύνσεις, κοιτάξτε το στα μάτια ώστε να του τραβήξετε την προσοχή. Διδάξτε το πώς να εστιάζει την προσοχή του, λέγοντάς του πως χρειάζεται να σας παρακολουθεί με τα μάτια του, ή τα αυτιά του. Κάντε κι εσείς το ίδιο όταν παρακολουθείτε το παιδί σας, με τρόπο που να δηλώνει ότι επιθυμείτε να επικοινωνήσετε μαζί του και όχι να το ελέγξετε.

  Απευθυνθείτε στο παιδί με το όνομά του

Ξεκινήστε το διάλογο λέγοντας το όνομά του, «Βασίλη, θα μπορούσες να…»

  Παραμείνετε σύντομοι

Οι μεγάλες συζητήσεις γύρω από ένα μόνο θέμα δημιουργούν στα παιδιά την αίσθηση ότι δεν είστε απόλυτα σίγουροι γι’ αυτό που θέλετε να πείτε. Τα παιδιά πιστεύουν πως αν μπορούν να σας κάνουν να διαπραγματεύεστε τόση ώρα, μπορούν σας κάνει να αλλάξετε και γνώμη.

  Παραμείνετε απλοί

Χρησιμοποιείστε μικρές προτάσεις με απλό λεξιλόγιο. Ακούστε πώς τα παιδιά επικοινωνούν μεταξύ τους και κρατείστε σημειώσεις. Όταν το παιδί σας σας κοιτάζει με απλανές, αδιάφορο βλέμμα, έχετε πάψει να είστε κατανοητοί.

  Ζητείστε από το παιδί σας να σας επαναλάβει αυτό που του είπατε

Αν δε μπορεί, τότε αυτό ήταν πολύ και περίπλοκο.

  Κάντε μια προσφορά που το παιδί σας δε μπορεί να αρνηθεί

Μπορείτε να συζητήσετε με ένα δίχρονο ή τρίχρονο παιδί, προκειμένου να αποφύγετε έντονες αντιπαραθέσεις. «Ντύσου ώστε να μπορείς να πας έξω να παίξεις». Πείτε ένα λόγο γι’ αυτό που του ζητάτε να κάνει, έτσι ώστε να είναι δύσκολο να σας το αρνηθεί.

  Να είστε θετικοί

Αντί να πείτε «μην τρέχεις» , δοκιμάστε «μέσα στο σπίτι περπατάμε, έξω μπορούμε να τρέξουμε».

  Ξεκινήστε την επικοινωνία με το «Θέλω…»

Αντί για «Κάτσε κάτω», πείτε «Θέλω να καθίσεις κάτω». Αντί για «Άφησε τον Κώστα να παίξει», πείτε «Θέλω να αφήσεις τον Κώστα να παίξει τώρα». Αυτός ο τρόπος λειτουργεί καλά με τα παιδιά που τους αρέσει όταν τους ζητάμε κάτι, αλλά δεν θέλουν να τους δίνουμε εντολές. Λέγοντας «Θέλω…» δείχνετε ότι έχετε διάθεση να είστε συγκαταβατικοί και όχι να δώσετε εντολές.

  «Όταν…τότε…»

«Όταν πλύνεις τα δόντια σου, τότε θα πούμε ξανά την ιστορία» «Όταν τελειώσεις τη δουλειά σου, τότε μπορείς να δεις τηλεόραση». Το «όταν», το οποίο συνεπάγεται ότι αναμένεται υπακοή, λειτουργεί καλύτερα από το «αν».

  Πράξτε προτού μιλήσετε

Αντί να ουρλιάζετε, «Κλείσε την τηλεόραση, είναι ώρα για φαγητό», περπατήστε στο δωμάτιο όπου το παιδί σας βλέπει τηλεόραση, καθίστε δίπλα του και παρακολουθείστε μαζί του αυτό που τον ενδιαφέρει. Κατά τη διάρκεια του διαφημιστικού διαλείμματος, κλείστε την τηλεόραση μαζί με το παιδί σας.

  Δώστε επιλογές

«Τι θέλεις πρώτα, να φορέσεις τις πυζάμες σου ή να πλύνεις τα δόντια σου;» «Το κόκκινο ή το μπλε πουκάμισο;»

  Απευθυνθείτε στο παιδί σας ανάλογα με την αναπτυξιακή του ηλικία

Όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο σύντομες και απλές πρέπει να είναι οι κατευθύνσεις που του δίνετε. Αναλογιστείτε το επίπεδο κατανόησης του παιδιού σας. Για παράδειγμα, ένα κοινό λάθος που κάνουν οι γονείς είναι όταν ρωτάνε το τρίχρονο παιδί τους, «Γιατί το έκανες αυτό;». Οι περισσότεροι ενήλικες δεν μπορούν να δώσουν μια τέτοια απάντηση για τη συμπεριφορά τους. Αντ’ αυτού δοκιμάστε, «Ας μιλήσουμε για αυτό που έκανες».

  Υιοθετείστε κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους επικοινωνίας

Ακόμα και ένα δίχρονο παιδί μπορεί να μάθει το «Παρακαλώ».
Πηγές:
askdrsears.com
www.ikidcenters.com

Σελίδες με πλούσιο υλικό για εκπαιδευτικούς

Θέματα4ALL
Ο Γραφούλης και η Γραφούλα
Μικρούλι
Ακίδα

Ενα μπράβο στο καταπληκτικό βίντεο για το Ειδικό Γυμνάσιο και Λύκειο Αθηνών

Πρόληψη της Σχολικής Αποτυχίας και Διαρροής

Τα δύο τελευταία σχολικά έτη, δουλέψαμε σε αρκετά σχολεία το θέμα του «τοίχου» της αδιαφορίας των μαθητών (βλ. http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/0909toixosadiaforias.htm).

Συζητήσαμε σε παιδαγωγικούς συλλόγους αλλά και σε συμβούλια τάξης ή τμήματος τα ιδιαίτερα προβλήματα των μαθητών μας και τους τρόπους αντιμετώπισής τους και είχαμε αρκετές επιτυχίες. Ωστόσο, μέσα από αυτήν την εμπειρία, διαπιστώσαμε ότι, πέραν των γενικών προσεγγίσεων, υπάρχει ανάγκη για πρακτικές συμβουλές – οδηγούς  και επιτυχημένα παραδείγματα αντιμετώπισης των επιμέρους προβλημάτων, ιδιαιτέρως όσον αφορά τα θέματα σχολικής αποτυχίας και σχολικής διαρροής.

Δυστυχώς στη χώρα μας δεν έχουμε εντοπίσει ανάλογους οδηγούς. Ωστόσο, σε άλλες χώρες υπάρχουν σημαντικές εργασίες πάνω στο θέμα. Μία από τις πλέον ολοκληρωμένες εργασίες αποτελούν οι Πρακτικοί Οδηγοί του Ινστιτούτου Παιδαγωγικών Επιστημόνων του Υπουργείου Παιδείας των ΗΠΑ, οι οποίοι αποτελούν προϊόν έρευνας καλών πρακτικών σε σχολεία. Σκοπός τους είναι η βοήθεια στους εκπαιδευτικούς στην αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με τους μαθητές. (Βλ. http://ies.ed.gov/ncee/wwc/publications/practiceguides )

Αν και οι συνθήκες είναι αρκετά διαφορετικές στη χώρα μας, μπορούν ωστόσο να αξιοποιηθούν σε σημαντικό βαθμό και στο Ελληνικό σχολείο, ιδιαίτερα στην Τεχνολογική και Επαγγελματική εκπαίδευση.

 Ο Πρακτικός Οδηγός Πρόληψη της μαθητικής διαρροής (Dropout prevention) αποτελεί ένα καλό βοήθημα για τα ανάλογα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στα Ελληνικά σχολεία, συμπεριλαμβανομένης της σχολικής αποτυχίας.

 Σύμφωνα με τον Οδηγό, παρότι η πορεία της σχολικής αποτυχίας και της σχολικής διαρροής ξεκινάει αρκετά χρόνια πριν το Λύκειο, στη φάση του Λυκείου οι μαθητές «ολοκληρώνουν» την αρνητική πορεία τους καθώς επιδρούν επιπλέον οι παράγοντες της εφηβικής ηλικίας. Είναι λοιπόν χρήσιμο και αναγκαίο το σχολείο να φροντίσει ώστε να επανεντάξει αυτούς τους μαθητές στην εκπαιδευτική διαδικασία, με ένα συνδυασμό παιδαγωγικών και διδακτικών  πρακτικών.

 Σαν βασικές πρακτικές ο Οδηγός περιλαμβάνει:

• Έγκαιρος εντοπισμός των μαθητών που κινδυνεύουν με σχολική αποτυχία ή ακόμη και με το ενδεχόμενο διακοπής της φοίτησής τους
• Αξιοποίηση του θεσμού του συμπαραστάτη - συμβούλου (advocate)
• Διδακτικές πρακτικές - Ειδική βοήθεια και εμπλουτισμό των δυνατοτήτων συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία
• Ειδικά προγράμματα ενίσχυσης και επανένταξης στην εκπαιδευτική διαδικασία και γενικότερα στο σχολικό περιβάλλον
• Προσωποποιημένη εκπαιδευτική και κοινωνική ενθάρρυνση και βοήθεια
• Καθοδήγηση για μάθηση η οποία συνδυάζεται με τη μελλοντική επαγγελματική πορεία του μαθητή

Κατεβάστε τον Οδηγό  Dropout prevention  (στην αγγλική γλώσσα). http://ies.ed.gov/ncee/wwc/pdf/practiceguides/dp_pg_090308.pdf

 Δείτε τα παρακάτω σχετικά άρθρα:  

• Σχέδιο αντιμετώπισης του «τοίχου» της αδιαφορίας από τις πρώτες ημέρες του σχολικού έτους http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/0909toixosadiaforias.htm
• Συμπεράσματα ενός σχολικού έτους http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/1005symperasmataxronias.htm

Κατεβάστε ένα συνοπτικό δισέλιδο σημείωμα για το τι μπορούμε να κάνουμε http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/SxolikiApotyxia.doc

Διάκριση σε ταινία για τα δικαιώματα του παιδιού

Θεματικές Εκδηλώσεις - ημερίδες, Έκφραση - συμμετοχή, Έντυπα, βίντεο & άλλα υλικά

Φέτος είναι η 5η χρονιά που ο Συνήγορος του Παιδιού συνεργάζεται με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους. Ειδικότερα συμμετέχει στην κριτική επιτροπή του ελληνικού διαγωνιστικού τμήματος της Camera Zizanio για την απονομή διάκρισης σε ταινία σχετική με τα δικαιώματα του παιδιού.

Παρά τις αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες, εντυπωσιακή ήταν η μεγάλη συμμετοχή των παιδιών και των εκπαιδευτικών απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας στην προβολή των ταινιών. Στα θετικά σημεία του φεστιβάλ επίσης ήταν η Κριτική Επιτροπή που φέτος είχε πολύ μεγάλη και ενεργή συμμετοχή νέων, μαθητών και φοιτητών του Πύργου.
Αρκετές ταινίες των παιδιών περιείχαν προβληματισμό για την κρίση, την αγωνία για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που συνδέονται με αυτήν, αλλά και την αγωνιστικότητα και προτάσεις έμπρακτης κοινωνικής αλληλεγγύης.
Τη διάκριση φέτος απέσπασε η ταινία του 132^ουΔημοτικού Σχολείου Αθήνας «Μη φοβάσαι, μίλα!». Η ταινία είναι αποτέλεσμα τρίμηνων εργαστηρίων με τα παιδιά και εκφράζει τους φόβους και τις αγωνίες των μαθητών της 6^ης τάξης, που συνδέονται με το άγχος της μετάβασης από το δημοτικό στο γυμνάσιο αλλά και το άγχος της οικονομικής κρίσης και των κοινωνικών και οικογενειακών προβλημάτων που τα ίδια βιώνουν. Παράλληλα, στην ταινία τα παιδιά εκφράζουν και τρόπους αντιμετώπισης των φόβων και των δυσκολιών τους.
Περισσότερες πληροφορίες για την Camera Zizanio μπορείτε να βρείτε στο http://camerazizanio.net

Βιβλίο δασκάλου πρώτη γνωριμία. Υλικό για αλλόγλωσσους μαθητές

Βιβλίο δασκάλου πρώτη γνωριμία by eidikidiapaidagogisi