Τετάρτη 31 Μαΐου 2017

Αυτισμός και Αυτο-Τραυματισμός. Τι πρέπει να γνωρίζω!






Αποτέλεσμα εικόνας για αυτοτραυματισμός αυτισμος
πηγη


Αυτισμός και Αυτο-Τραυματισμός


O αυτο-τραυματισμός είναι ένας απο τους μηχανισμούς αντίδρασης σε κάτι που
δημιουργεί σε έναν αυτιστικό πάρα πολυ άγχος και ψυχαναγκασμό (
frustration).

Το πιο βασικό κατ' αρχάς είναι να γίνει κατανοητό το πως ενας αυτιστικός βλέπει τον κόσμο γύρο του/της, πως τον αναλύει και πως τον καταλαβαίνει, και πάνω σε αυτή την λειτουργεία, τι ειναι αυτό ή αυτά που προκαλούν άγχος και ψυχαναγκασμό (
frustration).

Το μυαλό του αυτιστικού λειτουργεί μόνο με την απόλυτη λογική, βλέπει τον κόσμο σαν μια φόρμουλα μαθηματική, μια εξίσωση που τα δυο μέρη, πριν και μετά το ίσον (=) πρέπει να είναι το ίδιο ποσοτικά/ποιοτικά έστω και αν τα δυο μέρη ειναι συντεταγμένα
 
πολύ διαφορετικά.

Παράδειγμα: 2+6-4 = 1+3
 

Το 2+6-4 είναι ίσο με το 1+3 αλλά είναι οπτικά διαφορετικά, διότι είναι γραμμένα και συντεταγμένα χρησιμοποιόντας άλλα ψηφία και σύμβολα, παρόλο που σαν σύνολο έχουν και τα δυο μέρη τελικά την ίδια αξία που είναι 4.

Μέσα στο μυαλό ενός αυτιστικού όλα -όλες οι εμπειρίες του/της, πρέπει να έχουν μιά τέτοιου είδους ποσοτική/ποιοτική ισότητα, όπως λένε "
to make sense" διότι άμα δεν είναι τα δύο μέρη της μαθηματικής πράξης ίσα, αυτή η ανισότητα μας μπέρδευει και τελικά αγχώνει πάρα πολύ, και δεν ξέρουμε πως να χειριστούμε το θέμα και αυτο το κόλλυμα, παράγει άγχος και ψυχαναγκασμό (frustration).

Ένα άλλο βασικό θέμα είναι το θέμα των συναισθημάτων. Το αυτιστικό μυαλό
λειτουργεί (σκέπτεται) με είκονες, που είναι τρισδιάστατες εικόνες, και μοιάζει σαν να βλέπει μια ολοζώντανη ταινία να παίζεται γύρω του. Κατι σαν ολόγραμμα (
hologram), της κάθε στιγμής που έχει βιώσει κατά την διάρκεια της ήμερας, της ζωής γενικότερα, ή μιάς συγγεκριμένης καταστάσης. Όταν λοιπόν σκέφτεται αυτή την κατάσταση, το αυτιστικό μυαλό την "βλέπει" σαν να είναι και πάλι εκεί και βλέπει τα δρώμενα γύρω του σαν να συμβαίνουν εκείνη την στιγμή που τα σκέφτεται.

Αυτή η ιδιότητα και ικανότητα του αυτιστικού μυαλού έχει δύο αποτελέσματα.

1. Να μπορεί να ξαναδεί με κάθε λεπτομέρια μια σκηνή που έχει διαδραματιστεί και να
την "αναμασήσει" ή καλύτερα μηρυκάζει την οπτική εικόνα όπως κάνει η αγελάδα με
την τροφή της, πέρνοντας έτσι απο την ταινεία αυτή που βλέπει νέα δεδομένα και
λεπτομέριες, που δεν τις είχε ίσως παρατηρήσει την πρώτη φορά.

2. Με κάθε επανάληψη μπόρει το αυτιστικό μυαλό να έχει μια καλύτερη και πιό
ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης, αλλά και να ανακαλήψει τελικά ότι παρ' όλο το
αναμάσημα ΔΕΝ έχει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για να λύσει μια κατάσταση, να εξισώσει δηλαδη μια κατάσταση, και τότε να αγχωθεί.

Για ενα μυαλό που σκέφτεται με εικόνες, το συναίσθημα είναι σαν "τροφή" που δεν μπορεί να μασήσει ή/και να καταπιεί και να χωνέψει. Και αυτό γίνετε διότι το
συναίσθημα είναι κάτι που δεν έχει ορατή εικόνα, είναι κατι άυλο, και όσο και να παίξει και να ξαναπαίξι το αυτιστικό μυαλό μια κατάσταση που έχει καταγράψει, και όσο και να την ξαναβλέπει και αναμασά, δεν μπορεί να δεί τα συναισθήματα που διαδραματήστικαν.

Τα συναισθήματα είναι ΑΟΡΑΤΑ για το αυτιστικό μυαλό!

Αυτο σημαίνει ότι αν η σκηνή που εχει καταγράψει το αυτιστικό μυαλό είναι φορτισμένη και φορτωμένη, γεμάτη με συναισθήματα, τότε η εικόνα αυτή για το αυτιστικό μυαλό θα είναι πολύ ελλιπείς, μιά και τα συναισθήματα είναι αόρατα και το αυτιστικό μυαλό δεν θα μπορεί δει την ταινεία σαν μια ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ και μια ΜΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ, είναι άκρως αγχωτική, και δημιουργεί έναν βαρύ ψυχαναγκασμό (
frustration).

Διότι το αυτιστικό μυαλό βλέπει την εικόνα σαν την εξείς εξίσωση: 2+
 - 4 =  +3
διότι το 6 και το 1 είναι αόρατα! Μια τέτοια εξίσωση δεν είναι μέσα στα όρια της λογικής, και μέσα σε αυτά τα όρια μόνο μπορεί να σκεφτεί το αυτιστικό μυαλό.

Το αυτιστικό μυαλό θα αρχήσει μιά έμμονη διαδηκασία για να ανακαλήψει τα
ελλειμματικά στοιχεία (τα συναισθήματα) αναλύοντας κάθε εικόνα της ταινείας,
frame by frame, στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μια 'απεικόνηση' για να μπορέσει να δει τα συναισθήματα. Θα το κάνει αυτό ψάχνοντας για στοιχεία (clues) που θα τα πάρει και θα τα συνθέσει κομματάκι-κομματάκι μέχρι να έχει μια χειροπιαστή απεικόνηση του κάθε συναισθήματος.

'Αν τα στοιχεία, μετά απο αυτή την διαδεικασία ειναι και πάλι ελλειπή, ή δεν ειναι
αρκετά να γινει μια σαφής εικόνα του αναγκαίου συναισθήματος, το αυτιστικό μυαλό κολλάει, ψάχνει, ψάχνει, ψάχνει, απελπισμένα και δεν μπορεί να σταματήσει.

'Οσο γίνετε αυτό, τόσο μεγαλώνει το άγχος και ο ψυχαναγκασμός που νοιώθει.

'Επειδη όλα τα επεξεργαζόμαστε με την λογική δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε
συναισθήματα, απλώς δεν είναι η λειτουργία του αυτιστικού μυαλού τέτοια ωστε να μπορεί να τα χειρηστεί. Τα συναισθήματα είναι σαν κάτι που φάγαμε και δεν μπορεί το μυαλό μας να το χωνέψει.

Τα συναισθήματα που νοιώθουμε λοιπόν, είναι συναισθήματα βασισμένα στην λογική και χωρίζονται σε δύο βασικά συναισθήματα: Καλά και κακά.

- Καλά είναι όλα όσα δημιουργούνται απο καταστάσεις που η εξίσωση έχει βρεί λύση.
Αυτά τα συναισθήματα μπορούν να ονομαστούν αγάπη, φιλία, ηρεμία, γαλήνη,
ασφάλεια, προστασία, κτλ.

- Κακά συναισθήματα είναι αυτά που προέρχονται από καταστάσεις που η εξίσωση δεν
μπορεί να λυθεί, και το μυαλό έχει κολλήσει σε μιά εικόνα που δεν μπορεί να
ολοκληρωθεί. Αυτά τα συναισθήματα μπορούν να ονομαστούν φόβος, κίνδυνος,
ανασφάλεια, κτλ. και προκαλούν άγχος και ψυχαναγκασμό.

Το άγχος και ο ψυχαναγκασμός
 είναι σαν ατμός μέσα σε μια ατμομηχανή, που άμα δεν έχει τρόπο να διοχετευτεί πρός τα έξω, φέρνει τελικά μια έκρηξη.

Τα ξεσπάσματα θυμού που έχουμε, είναι τέτοιου είδους εκρήξεις. Η έκρηξη γίνετε διότι δεν μπορούμε με την λογική να μετρήσουμε την ποσότητα του 'ατμού' (ποσότητα του άγχους) που έχουμε μέσα μας. Το μόνο που νοιώθουμε είναι ένα ΚΑΚΟ συναίσθημα!

Πέρνουμε είδηση ότι το άγχος μέσα μας έχει περάσει τα ασφαλεί όρια μόνο όταν γίνει μιά τέτοια έκρηξη θυμού. Τις εκρήξεις αυτές δεν μπορούμε ούτε να τις σταματήσουμε ούτε να τις ελέγξουμε, διότι είναι σαν μια κρίση επιληψίας, που τις ονομάζω κρίσεις αυτισμού! (νευρική κρίση,
emotional breakdown or meltdown)

'Οταν γίνετε αυτή η έκρηξη, όπως και με μια ατμομηχανή έχουμε μέσα μας πολλή
ενέργεια, η οποία πρέπει να διοχετευτεί κάπου, να βγει πρός τα έξω και βγαίνει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους:
  • - Σαν θυμός που δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο στόχο αλλά όποιον ή ό,τι είναι εκείνη την στιγμή μπροστά μας
  • - Σαν βρισιές και πολύ άσχημα λόγια (μπορεί να πούμε τους άλλους ηλίθιους,
    μαλάκες, κτλ.) πολλές φορές οι βρισιές μοιάζουν σαν αυτές που ξεστομίζει κάποιος με το
    Σύνδρομο Tourette (πολλοί αυτιστικοί έχουν και Σύνδρομο Τουρέτ)
  • - Σαν κλάμα, δάκρυα που δεν μπορούμε να σταματήσουμε, έστω και αν δεν
    θέλουμε να κλάψουμε εκείνη την στιγμή, τα δάκρυα μας μπουκώνουν
  • - Σαν ανάγκη να σπάσουμε κάτι, να το πατήσουμε κάτω, να το καταστέρεψουμε. Αυτό μπορεί να ειναι ενα αντικείμενο (εμένα έχει τύχει να είναι ένα κομπιούτερ laptop που είχα και το έκανα κομματάκια με ενα σφυρί... ευτυχώς κάνω πάντα back-up και την άλλη μέρα πήρα καινούργιο ...)

Αλλά δεν σταματάει εκεί, η ανάγκη μας να καστρέψουμε κάτι γίνετε και αυτή
"αυτιστική" και γυρνάει και προς τον εαυτό μας. Πολλοί κόβονται με ξυράφι, η κάτι άλλο αιχμηρό, αλλοι τραβάνε τις τρίχες απο το κεφάλι τους, τα φρύδια, τα γένεια κτλ.

'Αλλοι χτυπάνε το κεφάλι με τα χέρια τους, ή το κεφάλι σε ενα τοίχο, μια πόρτα, ή με τα
χέρια, τις γροθιές χτυπάνε ενα τοίχο, ενα παράθυρο, ό,τι θα κάνει πιο πολύ νόημα εκείνη την στιγμή ώστε να κάνει την λόγικη μαθηματική εξίσωση:

Ψυχικός/πνευματικός πόνος = σωματικός πόνος και άμα ο ψυχικός πονος έχει φτάσει σε υψηλά όρια, τότε και ο σωματικός πόνος θα πρέπει να φτάσει σε ένα ισάξιο βαθμό, διότι σύμφωνα με τα μαθηματικά, όταν:
1 = 1, τοτε και 1 - 1 = 0: Ψυχικός/πνευματικός πόνος - Σωματικός πόνος = Μηδέν
'Οταν σταματήσει ο σωματικός πόνος θα μπορέσει να σταματήσει και ο ψυχικός.

Ο μόνος τρόπος για να μην φτάσει σε ένα αυτιστικό άτομο η έκρηξη σε σημείο αυτο-καταστροφής είναι μέσα απο την παρατήρηση της συμπεριφοράς του.

'Αμα αρχίσει να δείχνει κάποια αλλαγή, μπορεί ξαφνικά να γίνει πολύ ήσυχος/η απο ότι ειναι συνήθως, να αρνηθεί να μιλήσει, ή να γίνει αντίθετα ξαφνικά πολυ ομηλιτική/ος, ή να γίνει υπερκινητικός/η, ή να παγώσει και να μην θέλει το κουνηθεί καθόλου, να αρνήται να έχει σωματική επαφή έτσι ξαγνικά, να νοιώσει ανάγκη να κάνει εμετό, και διάφορα άλλα.

Εσείς ξέρετε το παιδί σας και αν το παρατηρήσετε θα αρχίσετε να 'βλέπετε' αυτές τις αλλαγές που προμηνίουν μια τέτοια έκρηξη. Αν δείτε ένα προμύνημα, τότε κάνετε τα εξείς να την εξισώσετε:
  • Βάλτε ενα τραγούδι που του/της αρέσει πάρα πολύ να παίζει ξανά και ξανά σαν
    χαλασμένο γραμμόφωνο ώστε το μυαλό του/της να κολλήσει σ' αυτό και να
    ξεκολλήσει απο το άγχος, διότι όλα περνάνε απο την νοητική λογική
  • Αν του/της αρέσουν τα ζουπήγματα, γαργαλήματα, σφυκτές πολύ σφυκτές
    αγκαλιές (διότι οσο πιο πολλή πίεση κάνετε στο σώμα τους τόσο πιο πολύ θα ηρεμεί
    ενω αμα είναι μαλακό το αγκάλιασμα θα τα εκνευρήσει ακόμη πιο πολύ, χρειάζεται
    λοιπόν μια πολύ σφυκτή αγκαλιά
  • 'Αμα έχει κατι που τον/την ενδιαφέρει πολύ όπως τα αυτοκίνητα, οι νεϊράδες, τα
    ζωα, ό,τι και να είναι αρχίστε να της/του λέτε μια ιστορία πάνω σε αυτό, "Μια φορά
    και ενα καιρό ήταν ενα μικρό κόκκινο αυτοκίνητο που για πρώτη φορά αποφάσισε
    να βγει σε μια μεγάλη λεωφόρο..." Κάντε την ιστορία οσο πιο δραματική, με πολυ
    αγωνία και περιπέτεια, ώστε το μυαλό του/της να μπει ολοκληρωτικά μέσα στα
    δρώμενα

Στην εφηβία υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος αυτο-τραυματισμού διότι το αυτιστικό μυαλο αγχώνεται πιο εύκολα λόγω της αλλαγής της χημίας του, που δημιουργούν οι αυξημένες ορμόνες. Πολλα κορίτσια με αυτισμό εκφράζουν τον αυτο-τραυματισμό με παθήσεις όπως η ανορεξία ή η βουλημία, ενω πολλά αγόρια μπορούν να τον εκφράσουν με τάσεις κινδύνου όπως να τρέχουν γρήγορα και επικίνδυνα με ενα μηχανάκι, ή να μπλεχτούν με ναρκωτικά.

Σε καθε περίπτωση, η ρίζα του αυτο-τραυματισμού είναι μια ανάγκη του αυτιστικού ατόμου να 'νοιώσει' με την λογική σκέψη την ύπαρξη συναισθημάτων, και να καλύψει υπαρξιακές ανάγκες και ερωτήματα όπως:
  • "Με αγαπάνε οι γονείς μου;"
  • "Με αγαπάνε οι φίλοι μου;"
  • "Γιατι δεν έχω φίλους όπως οι άλλοι"
  • "Γιατί δεν με αγαπάει κανείς;"
  • "Είμαι άξιος/α της αγάπης τους;"
  • "Είμαι αρκετά  _________  ώστε να αγαπηθώ, ή να με θέλουν;"
(ωραία/εκληστική/σέξυ/καλή/έξυπνη/ρυψοκίνδυνος/άφοβος/έξυπνος/καλός)

Αν οι έφηβοι δεν βλέπουν μέσα απο τις καθημερινές σκηνες, που βιώνουν και
καταγράφουν στο μυαλό τους (και αναμασάνε), δείγματα που θα τους βοηθήσουν να συνθέσουν την εικόνα "αγάπης" που έχουν ανάγκη παραδείγματος χάρην, το μυαλό τους θα αγχωθεί, και μπορεί να κολλήσει σε μια εμμονή η οποία μπορεί να εχει σαν αποτέλεσμα μια αυτο-τραυματική συμπεριφορά οπως η ανορεξία (να γίνω πιο όμορφη/ελκηστικη) ή ριψοκίνδυνος (είμαι άτρωτος/ήρωας/"άνδρας").

Σε αυτιστικό ενήλικα η ανάγκη αυτο-τραυματισμού ειναι κατά μεγάλο βαθμό
συνδεδεμένη με τον τρόπο που εχει επαφή ο αυτιστικός ενήλικας με την κοινωνία, την οικογένειά του/της, και γενικά αν νοιώθει οτι παίρνει αρκετή αγάπη απο τους γύρο του/της.

Αν δεν μπορεί να διακρίνει απο δείγματα αγάπης (οχι οτι δεν υπάρχουν αυτά τα
δειγματα, αλλά αν δεν ειναι σε μορφή που το αυτιστικό μυαλό μπορεί να δει, αν δεν ειναι δηλαδή απεικονησμένα μεσα απο κατι χειροποιαστό) αν οι άνθρωποι γύρο τον/την αγαπάνε, τοτε για να ισορροπήσει αυτό το άγχος της "μη-αγάπης" θα αυτο-τραυματιστεί ώστε να νοιώσει καποιο αίσθημα, που μια και δεν είναι αγάπη, ας είναι τότε σωματικός
ΠΟΝΟΣ!
Αρκεί να γεμίσει το ανυπόφορο κενό!!!