Τα στάδια ανάπτυξης λόγου και συμπεριφοράς του νευροτυπικού παιδιού

πηγη

Ανάπτυξης του Λόγου και της Συμπεριφοράς του Νευροτυπικού Παιδιού
Ηλικία 0-6 μηνών

•   Τρομάζει με ήχους
•  Αναγνωρίζει ήχους

•  Εντοπίζει τον ήχο γυρνώντας το κεφάλι
•  Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους
•  Συχνά ψιθυρίζει και βγάζει ευχάριστους ήχους
•  Μιμείται ήχους
•  Χρησιμοποιεί ήχους ή χειρονομίες για να υποδείξει ανάγκες
•  Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες
•  Χαμογελάει όταν του μιλάνε
•  Χρησιμοποιεί τα φωνήματα /b/, /p/ και /m/ όταν μουρμουρίζει
• Ποικίλλει σε ύψος και ένταση η φωνή του

Ηλικία 7-12 μηνών

•  Καταλαβαίνει το ναι και το όχι
•  Καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομά του
• Ακούει και μιμείται περισσότερους ήχους
•  Αναγνωρίζει λέξεις που σχετίζονται με συνηθισμένα αντικείμενα (π.χ. κούπα, παπούτσι, χυμός)
•  Χρησιμοποιεί μεγάλη ποικιλία ήχων όταν μουρμουρίζει
•  Μιμείται μερικούς ήχους και μελωδίες των ενηλίκων
• Χρησιμοποιεί ήχους ακόμη και όταν κλαίει μόνο για να προκαλέσει την προσοχή
• Ακούει όταν του μιλάς
• Αρχίζει να μετατρέπει το μουρμούρισμα σε ακατάληπτη γλώσσα
• Παράγει μίας ή περισσότερες λέξεις
• Χρησιμοποιεί ουσιαστικά
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεων
• Κατανοεί απλές εντολέςΗλικία 13-18 μηνών
  •   Χρησιμοποιεί πρότυπα επιτονισμού ενηλίκων.
  •   Χρησιμοποιεί ηχολαλία και μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί).
  •   Παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα.
  •   Ακολουθεί απλές εντολές.
  •   Αναγνωρίζει 1 με 3 μέρη του σώματος.
  •   Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο από 3 έως 20 ή περισσότερες λέξεις(κυρίως ουσιαστικά)
  •   Συνδυάζει χειρονομίες και λόγο.
  •   Κάνει έκκληση για τα περισσότερα από τα αντικείμενα που επιθυμεί.
  Ηλικία 19-24 μηνών
  
  •   Χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά από ασυνάρτητη ομιλία (νεολογισμούς).
  •   Είναι 25-50% κατανοητό στους ξένους.
  •   Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά και ρήματα.
  •   Αρχίζει να χρησιμοποιεί αντωνυμίες.
  •   Χρησιμοποιεί κατάλληλο χρωματισμό στη φωνή για τις ερωτήσεις.
  •   Απαντά στην ερώτηση «τι είναι αυτό;».
  •   Διασκεδάζει ακούγοντας ιστορίες.
  •   Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος.
  •   Ονομάζει επακριβώς μερικά οικεία αντικείμενα.
  •   Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 με 100 ή και περισσότερες λέξεις.
  •   Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 300 ή περισσότερων λέξεων.
  Ηλικία 2-3 ετών
  
  •   Ο λόγος είναι καταληπτός 50-75%.
  •   Συνεχίζει να ηχολαλεί όταν συναντά δυσκολίες στο λόγο.
  •   Καταλαβαίνει το «ένα» και τα «πολλά».
  •   Εκφράζει την ανάγκη για τουαλέτα.(πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά).
  •   Ζητάει αντικείμενα με το όνομά τους.
  •   Δείχνει τις εικόνες σε βιβλίο ονομάζοντάς τις.
  •  Αναγνωρίζει διάφορα μέρη του σώματος.
  • Ακολουθεί απλές εντολές και απαντά στις απλές ερωτήσεις.
  • Απολαμβάνει να ακούει μικρές ιστορίες, τραγούδια και ρυθμούς.
  • Κάνει ερωτήσεις με 1 ή 2 λέξεις.
  • Χρησιμοποιεί φράσεις 3-4 λέξεων, με Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο
  • Χρησιμοποιεί μερικές προθέσεις , άρθρα, ρήματα στον ενεστώτα, ομαλό πληθυντικό και ανώμαλους τύπους στον αόριστο.
  • Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 500 ως 900 ή περισσότερων λέξεων.
  • Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 ως 250 ή περισσότερων λέξεων (ραγδαία ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου).
  • Παρουσιάζει πολλαπλά γραμματικά λάθη.
  • Καταλαβαίνει τα περισσότερα πράγματα από αυτά που του λέγονται.
  • Μιλάει με δυνατή φωνή.
  • Χρησιμοποιεί τα φωνήεντα σωστά.
  • Χρησιμοποιεί σωστά σύμφωνα σε αρχική θέση
  • Χρησιμοποιεί περίπου 27 φωνήματα.
  • Χρησιμοποιεί το βοηθητικό «είναι»
  • Χρησιμοποιεί μερικά ομαλά ρήματα στον αόριστο, κτητικά μορφήματα, αντωνυμίες και προστακτική.
  Ηλικία 3-4 ετών
  
  •   Καταλαβαίνει τη λειτουργία των αντικειμένων.
  •   Καταλαβαίνει διαφορές στις έννοιες(σταματάω-ξεκινάω, μέσα-πάνω, μικρό-μεγάλο)
  •   Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 2 και 3 μέρη.
  •   Ρωτάει και απαντάει σε απλές ερωτήσεις(ποιος, τι, πού, γιατί)
  •   Συχνά κάνει ερωτήσεις και ζητά λεπτομέρειες στις απαντήσεις.
  •   Χρησιμοποιεί την ομιλία για να εκφράσει συναισθήματα.
  •   Χρησιμοποιεί 4 με 5 λέξεις στις προτάσεις.
  •   Αναγνωρίζει αντικείμενα με το όνομά τους.
  •   Χειρίζεται επιδέξια τους ενήλικες και παρατηρεί.
  •   Χρησιμοποιεί ουσιαστικά και ρήματα πιο συχνά.
  •   Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος.
  •   Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 1200-2000 λέξεων.
  •   Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 800-1500 λέξεων.
  •   Ο λόγος είναι 80% καταληπτός.
  •   Η γραμματική βελτιώνεται αν και κάποια λάθη επιμένουν.
  •   Κατάλληλη χρήση του «είμαι» και «είναι» στις προτάσεις.
  •   Βάζει 2 γεγονότα σε χρονολογική σειρά.
  •   Συμμετέχει σε συζητήσεις.
  •   Συνεπής χρήση ομαλού πληθυντικού, κτητικών αντωνυμιών και ρημάτων αορίστου.
  Ηλικία 4-5 ετών
  
  •   Κατανοεί τις έννοιες των αριθμών ως το 3.
  •   Αναγνωρίζει 1 ως 3 χρώματα.
  •   Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 ή περισσότερων λέξεων.
  •   Έχει λεξιλόγιο έκφρασης 900 ως 2000 ή παραπάνω λέξεων.
  •   Μετράει ως το 10 μηχανικά.
  •   Χρησιμοποιεί γραμματικά σωστές προτάσεις.
  •   Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 ως 8 λέξεων.
  •   Απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις που αποτελούνται από 2 μέρη.
  •   Ρωτά για ορισμούς λέξεων.
  •   Μιλά με μια συχνότητα 186 λέξεων ανά λεπτό περίπου.
  •   Μειώνεται ο συνολικός αριθμός των επαναλήψεων.
  •   Παράγει σύμφωνα με 90% ακρίβεια.
  •   Μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των συνεχών ηχητικών παραλείψεων και των υποκατάστατων.
  •   Ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους.
  •   Μιλά σχετικά με εμπειρίες στο σχολείο, σε σπίτια φίλων κλπ.
  •   Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια μεγάλη ιστορία.
  •   Δίνει προσοχή σε μια ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή.
  •   Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες, μέλλοντα χρόνο και συγκριτικά μορφήματα στις προτάσεις.
  Ηλικία 5-6 ετών
  
  •   Ονομάζει 6 βασικά χρώματα και 3 βασικά σχήματα.
  •   Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 3 μέρη.
  •   Κάνει ερωτήσεις με το «πώς».
  •   Απαντά λεκτικά στο «Γεια» και στο «Τι κάνεις;».
  •   Χρησιμοποιεί παρελθόντα και μέλλοντα χρόνο κατάλληλα.
  •   Χρησιμοποιεί συνδέσμους.
  •   Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 13000 λέξεις.
  •   Ονομάζει τα αντίθετα.
  •   Ονομάζει διαδοχικά ημέρες της εβδομάδας.
  •   Μετρά ως το 30 μηχανικά.
  •   Ανταλλάσσει πληροφορίες και κάνει ερωτήσεις.
  •   Χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες.
  •   Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια ιστορία.
  •   Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και απαγγέλει παιδικά ποιηματάκια.
  •   Επικοινωνεί εύκολα με ενήλικες και άλλα παιδιά.
• Ηλικία 6-7 ετών
•  Ονομάζει κάποια γράμματα, αριθμούς και νομίσματα.
•  Τοποθετεί κατά σειρά αριθμούς.
•  Κατανοεί το «αριστερά» και το «δεξιά».
•  Χρησιμοποιεί αυξανόμενα πιο σύνθετες περιγραφές.
•  Απασχολείται με συζητήσεις.
•  Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 20000 λέξεων
• Χρησιμοποιεί προτάσεις μήκους 6 λέξεων περίπου.
•  Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χρόνου
•  Απαγγέλει το αλφάβητο.
• Μετρά ως το 100 μηχανικά.
• Χρησιμοποιεί περισσότερα μορφολογικά σημάδια καταλλήλως
• Χρησιμοποιεί κατάλληλα την παθητική φωνή.

(Kenneth Shipley 1998: Assessment in Speech Language Pathology)

Πηγη