Τι πρεπει να γνωριζει ενα παιδι τελειώνοντας το νηπιαγωγειο

πηγη

Τι δεξιότητες πρέπει να έχει ένα παιδί μετά τo Νηπιαγωγείο

Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό είναι μία υπέροχη εμπειρία για παιδιά και γονείς, αρκεί να υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία, αυτή που θα μετατρέψει τον φόβο λόγω άγνοιας σε δημιουργική χαρά.

Η ανυπομονησία για την πρώτη ημέρα επισκιάζονται από το άγχος των γονιών αν θα τα καταφέρει να προσαρμοστεί στο νέο σχολείο και στις απαιτήσεις του.
Τι είναι όμως αυτό που πυροδοτεί το άγχος τους και τι μπορούν να κάνουν από σήμερα ώστε η μετάβαση του παιδιού τους να είναι ομαλή και ευχάριστη;
Ο φόβος προς το άγνωστο
Κάθε αλλαγή συνοδεύεται με πολλά αντικρουόμενα συναισθήματα. Πλάι στον ενθουσιασμό συνήθως στέκεται ο φόβος προς το άγνωστο. Ενήλικες και παιδιά τα φοβίζει αυτό που δεν γνωρίζουν ή αυτό που παραμένει ομιχλώδες στο μυαλό τους. Γι' αυτό και οι πρώτοι θα πρέπει να βοηθήσουν και να στηρίξουν το παιδί σε αυτή την εξελικτική φάση της ζωής του.
Οι γονείς πρέπει να καλύψουν τα κενά και να απαντήσουν στις απορίες του παιδιού σχετικά με το τι θα πρέπει να περιμένει και να απαντήσουν στις ερωτήσεις του, χωρίς να τις χρωματίζουν με τις δικές τους σκέψεις και συναισθήματα.
Μια πρώτη επίσκεψη και γνωριμία
Σημαντικό είναι να επισκεφτούν μαζί με το παιδί τους το σχολείο στο οποίο θα φοιτήσει, να του δείξουν τον χώρο που θα επισκέπτεται καθημερινά για τα επόμενα έξι χρόνια.
Καλό θα ήταν να του γνωρίσουν κάποια σημαντικά πρόσωπα του σχολείου, για παράδειγμα τον Διευθυντή ή τη δασκάλα που θα έχει την επόμενη χρονιά. Αν το σχολείο το επιτρέπει, να του επιτρέψουν να περιπλανηθεί μέσα σε αυτό. Γνωρίζοντάς το εξοικειώνεται, αποκτά εικόνα του χώρου και νιώθει πιο σίγουρο ότι θα τα καταφέρει.
Οι κατάλληλες δεξιότητες
Πρωταρχικό ρόλο στην ομαλή μετάβαση του παιδιού θα παίξει η σχολική του ετοιμότητα, δηλαδή αν έχει κατακτήσει τις δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να ενταχθεί ομαλά στην Α΄ δημοτικού.
Ένα παιδί τελειώνοντας το Νηπιαγωγείο, πρέπει να έχει αναπτύξει σε ικανοποιητικό επίπεδο προγραφικές, προαναγνωστικές και προμαθηματικές δεξιότητες.
• Να έχει σαφή πλευρίωση (αν θα γράφει με το δεξί ή το αριστερό χέρι)
• Να έχει καθαρή άρθρωση
• Να μπορεί να λέει το αγαπημένο του παραμύθι από την αρχή ως το τέλος
• Να έχει υπομονή περιμένοντας τη σειρά του
• Να δίνει πληροφορίες για καθημερινά θέματα
• Να έχει λύση το θέμα της τουαλέτας και να μπορεί να αυτοεξυπηρετείται
Τι πρέπει να κάνει ο γονέας σε περίπτωση που το παιδί του δεν έχει κατακτήσει κάποια από αυτές τις δεξιότητες;
Οι μήνες που ακολουθούν μέχρι τον Σεπτέμβριο είναι μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα παιδιά εξελίσσονται διαρκώς. Όταν ένας γονέας πιστεύει ότι «κάτι δεν πάει καλά», τις περισσότερες φορές (όχι πάντα) έχει δίκιο. Καλύτερα να ζητήσει τη γνώμη ενός ειδικού, παρά να ζει μέσα στο άγχος και στον φόβο. Σε αυτή την περίπτωση, ταιριάζει το «προλαμβάνειν μείζον εστί του θεραπεύειν».
Μέχρι να αρχίσει το σχολείο, οι γονείς έχουν πολλά πρακτικά θέματα να λύσουν. Πρέπει να αποφασίσουν όχι μόνο σε ποιο σχολείο θα στείλουν το παιδί τους αλλά και πως θα πηγαίνει σε αυτό, ποιος θα είναι το απόγευμα μαζί του, να βρουν και να διαμορφώσουν τον χώρο του σπιτιού στον οποίο θα διαβάζει. Λύνοντας τα πρακτικά προβλήματα οι γονείς μειώνουν το δικό τους άγχος.

Πηγη

 

Στρατηγικές παρέμβασης Δυσορθογραφίας (Υλικό 22 σελίδες)

πηγη

 Στρατηγικές παρέμβασης Δυσορθογραφίας

Εξαιρετικό υλικό 22 σελίδες 

 

Στρατηγικές παρέμβασης Δυσορθογραφίας by Rania Chiourea on Scribd

Προγραφικές ασκήσεις - ΤΟ ΠΙΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΜΟΛΥΒΙΟΥ (Υλικό)

Προγραφικές ασκήσεις 

ΤΟ ΠΙΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΜΟΛΥΒΙΟΥ

πηγη

Η ικανότητα να γράφουμε είναι μια πιο σύνθετη ικανότητα από όσο νομίζουμε. Το γράψιμο επηρεάζεται από την ανάπτυξη της αισθησιοκινητικής, αντιληπτικής και γνωστικής ικανότητας. Ο πιο σωστός και κοινά αποδεκτός τρόπο να πιάνουμε το μολύβι είναι με τα τρία δάχτυλα (αντίχειρας – δείκτης – μέσος) τα δάχτυλα δηλαδή που κάνουμε το σταυρό μας. Παρόλα αυτά υπάρχουν και άλλοι τρόποι πιασίματος του μολυβιού που είναι το ίδιο αποτελεσματικοί σύμφωνα με τους επιστήμονες. Είναι πολύ σημαντικό να πιάνουμε σωστά το μολύβι με όσο το δυνατόν λιγότερη πίεση στους μύες.

Είναι σημαντικό το παιδί από τη στιγμή που αρχίζει να πιάνει στα χέρια του μολύβι (ξυλομπογιά, μαρκαδόρο ή οποιοδήποτε αντικείμενο γραφής) να περάσει από όλα τα στάδια πιασίματος και να μην περιμένουμε να κρατήσει σωστά το μολύβι. Και είναι σημαντικό, γιατί βοηθάει στην εξάσκηση της λεπτής κινητικότητας και της γενικότερης ικανότητας του χεριού να πιάνει. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να πιέζουμε τα μικρά παιδιά να πιάνουν σωστά το μολύβι και να τα ζορίζουμε να το κρατήσουν όπως θέλουμε εμείς, αλλά να τους δίνουμε το χρόνο που χρειάζονται να προσαρμόζονται στο σωστό τρόπο κρατήματος του μολυβιού. Αν το παιδί μάθει να κρατάει λάθος το μολύβι (επειδή το πιέσαμε να το κάνει νωρίτερα) το πιθανότερο είναι πως μετά δε θα μπορέσει να διορθώσει το λάθος κράτημα του μολυβιού.

Για να μπορέσει ένα παιδί να πιάσει σωστά το μολύβι θα πρέπει να αναπτυχθούν οι μύες του στους ώμους και στα χέρια. Για να επιτευχθεί αυτό προτρέπουμε τα μικρά παιδιά να παίρνουν μέρος σε μια σειρά από δραστηριότητες αδρής κινητικότητας, όπως μπουσούλισμα, σκαρφάλωμα, σπρώξιμο, ώστε οι μύες στους ώμους και τα χέρια να δυναμώσουν , να γίνουν πιο σταθεροί και κατ’ επέκταση το πιάσιμο του μολυβιού να γίνει με πιο σωστό και  ώριμο τρόπο.
Αν πιέσουμε το παιδί να κρατήσει το μολύβι “σωστά” πριν να είναι οργανικά έτοιμο, τότε το πιθανότερο είναι να το δούμε να πιάνει το μολύβι με περίεργους τρόπους, να μην μπορεί να κατευθύνει το μολύβι ή το μαρκαδόρο και έτσι να μην μένει ευχαριστημένο με το αποτέλεσμα που φέρνει. Απόρροια αυτής της δυσάρεστης κατάστασης είναι σταδιακά το παιδί να αποφεύγει να ασχολείται με ανάλογες δραστηριότητες και σε πολλές περιπτώσεις να φτάνει σε σημείο να τις αποστρέφεται.

ΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΣΤΑΔΙΑ:

1-2 ετων:
Το παιδί πιάνει το αντικείμενο γραφής με τη γροθιά του. Μοιάζει σαν να πιάνει ξίφος και μουτζουρώνει στη σελίδα χρησιμοποιώντας όλο το χέρι (από τον ώμο έως τα δάχτυλα).
1-STADIOfisted-grasp
2-3 ετών:
Το παιδί χρησιμοποιεί όλα του τα δάχτυλα για να πιάσει το εργαλείο γραφής αλλά ο καρπός είναι έτσι γυρισμένος, ώστε η παλάμη να κοιτάει προς τα κάτω. Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία έχουν αρχίσει να σταθεροποιούν τους ώμους τους, όποτε τώρα η κίνηση έρχεται από τον αγκώνα και κάτω. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά είναι σε θέση να κάνουν μια ευθεία γραμμή ή μια καμπύλη.
2-STADIOradial cross palmar grasppalmar-grasp
3-4 ετών:
Τα παιδιά κρατούν τώρα το εργαλείο γραφής με 4 δάχτυλα και το κρατούν δημιουργώντας ένα τόξο μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη. Η κίνηση τώρα έρχεται περισσότερο από τον καρπό και την παλάμη, ενώ τα δάχτυλα κινούνται τώρα όλα μαζί. Σε αυτήν την ηλικία τα παιδιά συνήθως μπορούν να ενώνουν τελείες προκειμένου να σχεδιάσουν μια εικόνα, να σχεδιάσουν σε ζιγκ-ζαγκ καθώς και γραμμές που τέμνονται. Προσπαθούν επίσης να ζωγραφίσουν απλά ανθρωπάκια.
3-STADIOfive-finger-grasp
4-6 ετών:
Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία συνήθως χρησιμοποιούν 3 δάχτυλα για να κρατούν το εργαλείο γραφής και μάλιστα τα τρία αυτά δάχτυλα λειτουργούν ως μια ενότητα. Τα σκίτσα των ανθρώπων γίνονται τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες.
Όσο τα δάχτυλα που κρατούν το μολύβι αρχίζουν να κινούνται ανεξάρτητα, ο παράμεσος και το μικρό δάχτυλο αρχίζουν να στρέφονται προς την παλάμη, το άνοιγμα μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη-μέσου μεγαλώνει και το εργαλείο γραφής το κρατάνε πιο κοντά στη μύτη του, έτσι ώστε η γραφή να προέρχεται από τις άκρες των δακτύλων.
4-STADIOstatic tripod grasp
το τελικό στάδιο που είναι και ο απώτερος στόχος:   Dynamic Tripod Grip

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ
Σχοινάκι
Σπάσιμο των φυσαλίδων από το νάιλον που τυλίγουμε έπιπλα
Άδειασμα νερού από κανάτα σε ποτήρι. Όσο πιο δυνατό γίνεται το παιδί τόσο περισσότερο νερό μπορεί να έχει αρχικά η κανάτα.
Πιάσιμο διάφορων αντικειμένων με μανταλάκια
Στύψιμο σφουγγαριού
Κόψιμο με ψαλίδι
Να προσπαθεί να πιάσει μικρά αντικείμενα με την πιάστρα για τον πάγο
Πλαστελίνη (ιδιαίτερα όταν προσπαθεί αν την μαλακώσει και να την κάνει μια μπάλα)
Να περνάει χάντρες σε κορδόνι

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΩΣΤΟΥ ΚΡΑΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΟΛΥΒΙΟΥ
Ικανότητα να χρησιμοποιούμε διαφορετικά ποσοστά πίεσης – Ελαφρύ άγγιγμα
Δράσεις για παιδιά:
Να προσπαθούν να πιάσουν εύθραυστα αντικείμενα (δημητριακά, ζαχαρωτα κλπ) με τα δάχτυλα ή με τσιμπιδάκι, χωρίς να τα διαλύσουν
Να ζωγραφίσουν σε χαρτί κουζίνας (και όχι σε κανονικό χαρτί) χωρίς να το σκίσουν
Να φτιάξουν ντόμινο με όσο το δυνατόν περισσότερα κομμάτια χωρίς να τα ρίξουν
Να παίξουν με σταγονόμετρο προσπαθώντας να ελέγξουν πόσες σταγόνες ρίχνουν

ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ
Δράσεις για παιδιά:
Να παίζουν με σβούρες σε διάφορα μεγέθη και να επιτυγχάνουν την περιστροφή τους
Να περιστρέφουν καρύδια ή αμύγδαλα (με το τσόφλι τους)

ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ ΤΟΥ ΧΕΡΙΟΥ
Δράσεις για παιδιά:
Βάζουμε στο χέρι του παιδιού νομίσματα και ζητάμε να μας τα δώσει πίσω ένα-ένα χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα και το δείκτη χωρίς όμως να του πέσουν τα άλλα από την παλάμη.

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΠΟ
Δράσεις για παιδιά:
Να τοποθετεί αντικείμενα που βρίσκονται σε κάθετη θέση το ένα πάνω στο άλλο (πχ επιτραπέζια παιχνίδια)
Να ζωγραφίζει – γράφει σε χαρτί που βρίσκεται όρθιο απέναντί του (καβαλέτο – πίνακας κλπ)
Να χρησιμοποιεί πλάστη για να ισιώσει μια μπάλα πλαστελίνης ή ζυμάρι (εδώ πρέπει να προσέχουμε τα χέρια να είναι ανοιχτά στο ύψος των ώμων και όχι κλειστά).

Πηγη 

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

Έχετε αναρωτηθεί πώς νιώθει το παιδί, όταν του βάζετε τις φωνές;

«Οι φωνές των γονιών είναι το νέο ξύλο» είχαν αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο τους οι New York Times.

Πολλοί γονείς βάζουν τις φωνές στα παιδιά, όταν κάνουν κάτι. Μάλιστα, πολλοί είναι κι εκείνοι οι γονείς, που φωνάζουν με το παραμικρό, πολλές φορές, χωρίς σοβαρό λόγο. Και όλοι αυτοί οι γονείς, πιστεύουν ότι οι φωνές δεν προκαλούν στο παιδί, το ίδιο κακό με τη χειροδικία.

«Δεν έχω απλώσει ποτέ χέρι στο παιδί μου», θα έχετε ακούσει πολλούς γονείς να λένε, με καμάρι, ενώ την ίδια στιγμή θα στραφούν ουρλιάζοντας στο παιδί, επειδή πάει να σκαρφαλώσει κάπου. Κι, όμως, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, οι φωνές και τα ουρλιαχτά έχουν τις ίδιες επιπτώσεις στο παιδί. Και σε κάποιες, περιπτώσεις, προκαλούν περισσότερο συναισθηματικό κακό, απ’ ο, τι η χειροδικία (αυτό που λέμε, ξυλιές, σε καμία περίπτωση δεν αναφέρονται σε σωματική κακοποίηση).
Βέβαια, πολλοί γονείς βάζουν τις φωνές στο παιδί και την ίδια στιγμή το έχουν μετανιώσει. Άλλωστε, το άγχος και τα προβλήματα της καθημερινότητας κάνουν ευάλωτους τους γονείς, σε απότομα ξεσπάσματα. Ωστόσο, έχετε αναρωτηθεί πώς νιώθει το παιδί κάθε φορά, που του βάζετε τις φωνές;

πηγη

πηγη

Δείτε παρακάτω κάποια από τα συναισθήματά του:
Νιώθει απόρριψη. Πιστεύει ότι οι γονείς του δεν τον θέλουν, δεν είναι ικανό ως παιδί, δεν ανταποκρίνεται στις επιθυμίες του, αισθάνεται σχεδόν άχρηστο.

Νιώθει ότι δεν το αγαπάτε. Οι φωνές τού προκαλούν έντονη συναισθηματική αναστάτωση, ενώ από τα πρώτα που σκέφτεται το παιδί, είναι ότι δεν το αγαπούν οι γονείς του
Νιώθει ότι δεν αξίζει. Ότι είναι ανίκανο, ότι δεν τα καταφέρνει σε τίποτα, ότι δεν το υπολογίζετε.
Χάνει την αυτοεκτίμηση του. Εφόσον, του φωνάζετε είτε για τα μαθήματα, είτε για κάποια προσπάθειά του και δεν τα καταφέρνει, είτε για κάτι που κάνει, αισθάνεται χαζό, αδύναμο, άχρηστο. Κι αυτά τα συναισθήματα μειώνουν την αυτοεκτίμησή του.

Νιώθει φόβο. Ναι, οι φωνές προκαλούν φόβο στο παιδί. Ακόμη και φόβο εγκατάλειψης, αφού περνούν πολλές φορές σκέψεις ότι θα το εγκαταλείψετε.
Νιώθει θυμό. Εκνευρισμό, ένταση. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάτε, ότι οι φωνές φέρνουν φωνές και η αντίδραση, αντιδράσεις. Έτσι, να είστε σίγουροι ότι το παιδί μεγαλώνοντας σε ένα περιβάλλον με φωνές και εντάσεις, θα κάνει το ίδιο κι εκείνο.

Πηγη

Χειρόγραφο ή τάμπλετ; Τί βοηθάει στην ανάπτυξη των παιδιών;

πηγη

Εδώ και αιώνες, γράφουμε με το χέρι. Το smartphone και ο υπολογιστής το καθιστούν αυτό περιττό. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αυτό δεν βοηθάει στην ανάπτυξη των παιδιών, γράφει η γερμανική εφημερίδα Die Zeit, επιλέγοντας μάλιστα να κάνει σήμερα την αξία του χειρογράφου πρώτο θέμα στην ηλεκτρονική της έκδοση.

«Το χειρόγραφο είναι ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας: χάρη σε αυτό, οι άνθρωποι μπόρεσαν να διατηρήσουν τη γνώση τους. Η γραφή έδωσε τη δυνατότητα να μεταβιβάζουμε σύνθετες σκέψεις και ιδέες σε άλλους ανθρώπους ανεξάρτητα από το χρόνο και το διάστημα. Και χάρη στο χειρόγραφο γνωρίζουμε μέχρι σήμερα τι δίδαξε ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης. Αλλά παρόλο που τέτοιες σκέψεις γράφονταν πάνω σε πέτρινες πινακίδες , παπύρους και αργότερα σε χαρτί, το σημερινό γράψιμο γίνεται ολοένα και πιο ανεξάρτητο από το φυσικό του υπόβαθρο. Σήμερα, γράφουμε και αποθηκεύουμε πολλά στα smartphones και τους υπολογιστές μας και τα ανεβάζουμε στο cloud. Όλο και συχνότερα ξεχνάμε το στυλό, όλο και πιο συχνά «χτυπάμε» τις σκέψεις μας στις οθόνες και τα πληκτρολόγια. Συχνά το χειρόγραφο μπορεί να βρεθεί μόνο σε σημειώσεις ή ευχετήριες κάρτες» σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.
Οι ερευνητές της Εκπαίδευσης βλέπουν σε αυτό έναν εξαιρετικό κίνδυνο. Και φαίνεται να είναι σωστό: Μια έρευνα μεταξύ 1.900 καθηγητών διαπίστωσε ότι το 30% των κοριτσιών και το 50% των αγοριών έχουν πρόβλημα να μάθουν πώς να γράφουν σωστά. Στο γυμνάσιο, ακόμη και το 40% των μαθητών δεν μπόρεσαν να γράψουν μισή ώρα χωρίς προβλήματα. Οι δάσκαλοι ρωτήθηκαν επίσης τι πιστεύουν: Το 53% εκτιμά ότι η αιτία βρίσκεται στην «προοδευτική ψηφιοποίηση της επικοινωνίας».
Φυσικά δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι η ψηφιοποίηση είναι η αιτία των προβλημάτων στη γραφή. Τα περισσότερα ευρήματα βασίζονται στις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών και των γονέων. Στην πραγματικότητα, δεν είναι καν σαφές αν είναι πραγματικά πιο δύσκολο για τους μαθητές να μάθουν να γράφουν, ή αν ήταν πάντα δύσκολο γι΄ αυτούς. «Μας λείπουν συγκριτικά στοιχεία » λέει ο ψυχολόγος Κρίστιαν Μάρκαρντ που έχει εργαστεί για πολλά χρόνια στον τομέα αυτόν.

πηγη

Ο νευρολόγος Κρίστιαν Άκελ είναι επίσης επιφυλακτικός: «Αν οι ερωτηθέντες έχουν ήδη μια σχηματισμένη άποψη, αυτό μπορεί να στρεβλώσει τα αποτελέσματα». Παρόλα αυτά, ο Κελ, που ερευνά το θέμα της επεξεργασίας γλωσσών στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, πιστεύει στην αξία του χειρόγραφου. «Το γράψιμο είναι ένα αριστούργημα του εγκεφάλου», λέει. Ακόμη και η ανάγνωση είναι μια πολύ περίπλοκη ικανότητα. Μαθαίνουμε να συσχετίζουμε ξεχωριστά γράμματα με τους ήχους και τελικά να τα συνδυάζουμε σε λέξεις.
Και όταν γράφουμε με το χέρι, υπάρχει κάτι παραπάνω από την ανάγνωση: μεταφράζουμε έναν ήχο ή μια λέξη με μια λεπτή, πολύ ακριβή κίνηση. Εδώ έρχεται το σύστημα του εγκεφάλου που ελέγχει τις κινήσεις μας. Με τη γραφή ενεργοποιούνται διάφορες περιοχές του εγκεφάλου.
Το γράψιμο είναι ένα εξελικτικό υποπροϊόν
Αν και οι προδιαθέσεις για το γράψιμο είναι έμφυτες, ο Κρίστιαν Κελ εξηγεί ότι αντίθετα με την ομιλία, το γράψιμο δεν είναι πολύ διαισθητικό. Γι’ αυτό για να το μάθουμε πρέπει να δουλέψουμε τόσο σκληρά. Κάτι που μπορεί να εξηγηθεί εξελικτικά: Ο λόγος έχει αναπτυχθεί ως ατομική ικανότητα, εμείς οι άνθρωποι μιλάμε εδώ και τουλάχιστον 50.000 έως 100.000 χρόνια, ίσως ακόμη και για μισό εκατομμύριο χρόνια (Τα Σύνορα της Ψυχολογίας: Dediu & Levinson, 2013). Αντίθετα, η εξέλιξη της γραφής είναι περισσότερο ένα υποπροϊόν των καλύτερων κινητικών δεξιοτήτων, όπως εκείνων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή εργαλείων. «Η ικανότητα να γράφεις δεν είναι τόσο πολύ ενσωματωμένη στο DNA μας όπως ο λόγος», λέει ο Kελ.

πηγη

Διαθέτουμε είδη γραφής εδώ και 5.000 έως 6.000 χρόνια. Τότε, οι Σουμέριοι στο σημερινό Ιράκ ανέπτυξαν τη σφηνοειδή γραφή. Ένα βιβλίο με σχεδόν 2.000 χαρακτήρες, το οποίο χρησίμευε για τη διαχείριση του εμπορίου. Οι Σουμέριοι σκάλιζαν τα γράμματα με ξύλινα ραβδιά σε πήλινες πλάκες. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, το αλφάβητο μας αναπτύχθηκε από αυτή τη γραμματοσειρά.
Ενώ η ομιλία είναι κτήμα όλων των ανθρώπων από την αρχή, η γραφή αφορούσε μόνο μια μειονότητα. Μόνο έμποροι, ευγενείς και κληρικοί μάθαιναν να γράφουν. Ακόμη και στη Γερμανία, μόνο πριν από 100 χρόνια η γραφή έγινε πραγματικά υποχρεωτική: το 1919 εισήχθη η υποχρεωτική εκπαίδευση. Ακόμη και σήμερα, 7,5 εκατομμύρια άνθρωποι στη Γερμανία δεν μπορούν να διαβάζουν ούτε να γράφουν επαρκώς.

πηγη

Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι το γράψιμο με το χέρι θα μπορούσε να διευκολύνει τη μάθηση. Στις ΗΠΑ, ένας ψυχολόγος κατέγραψε τις επιδόσεις μιας ομάδας 67 φοιτητών από το πανεπιστήμιο του Πρίνστον που παρακολουθούσαν μια διάλεξη. Οι φοιτητές είχαν τη δυνατότητα είτε να σημειώνουν με το φορητό υπολογιστή είτε να γράφουν σε χειρόγραφο. Το αποτέλεσμα: όσοι είχαν γράψει με το χέρι, είχαν πολύ καλύτερη απόδοση. «Αν γράφουμε με το χέρι, λειτουργούμε πιο συνειδητά», λέει ο Mάρκαρντ. Ο συνδυασμός περιεχομένου και κίνησης δημιουργεί ένα είδος μνήμης. Ωστόσο, πρέπει να προσέξουμε να μην γενικεύσουμε, λέει ο Kελ: Μερικοί άνθρωποι έμαθαν καλύτερα ακούγοντας ή διαβάζοντας. «Η εκμάθηση είναι κάτι πολύ ξεχωριστό», λέει.
Το χειρόγραφο θα επιβιώσει μόνο αν αλλάξει κάτι στα σχολεία;
«Τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν στην τάξη», λέει ο Κελ. Στα σχολεία, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να βρουν τρόπους φιλικούς προς το παιδί για να διδάξουν τους μαθητές τους να γράφουν. Αυτό περιλαμβάνει όχι την αποδυνάμωση της ψηφιοποίησης, αλλά τη σύνδεση και των δύο διαδικασιών. Για παράδειγμα μέσω στυλό που ψηφιοποιούν τη γραφή απευθείας. Ο Μάρκαρντ εργάζεται επίσης σε προγράμματα υπολογιστών που αναλύουν τις δεξιότητες γραφής των μαθητών.


Πηγη

Αυτισμός: Πρόγραμμα Παρέμβασης σε μαθητή με σύνδρομο Asperger στις κοινωνικές δεξιότητες

πηγη

Αυτισμός: Πρόγραμμα Παρέμβασης σε μαθητή με σύνδρομο Asperger στις κοινωνικές δεξιότητες

Ο αυτισμός και το σύνδρομο Asperger, που ανήκουν στο φάσμα των Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών, είναι χρόνιες σοβαρές νευροαναπτυξιακές καταστάσεις. Χαρακτηρίζονται από ελλείμματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην επικοινωνία καθώς επίσης και από περιορισμένα ενδιαφέροντα και συμπεριφορές. Εκδηλώνονται νωρίς στη ζωή και επηρεάζουν βαθιά την αντίληψη του ατόμου για τον εαυτό του και τον κόσμο, τη μάθηση και την προσαρμογή στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.

πηγη

Η θεραπευτική αντιμετώπιση τους αποτελεί πρόκληση και αντικείμενο σημαντικού επιστημονικού ενδιαφέροντος επί σειρά ετών. Ενώ έχει αναγνωριστεί η νευρολογική βάση και ο ρόλος των γενετικών παραγόντων στην αιτιολογία, δεν υπάρχει, ακόμη, συγκεκριμένη αποτελεσματική θεραπεία, που να στοχεύει στην πλήρη αποκατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι ο αυτισμός και το σύνδρομο Asperger δεν ξεπερνιούνται ούτε θεραπεύονται. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπευτικές τεχνικές που βοηθάνε τα άτομα με τις διαταραχές αυτές να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση του θεωρητικού υποβάθρου αυτής της αναπτυξιακής διαταραχής και των κύριων θεραπευτικών της προσεγγίσεων. Επίσης, επιδιώκει την λεπτομερή παράθεση μελέτης περίπτωσης παιδιού με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας (σύνδρομο Asperger) και την ολιστική προσέγγιση που ακολουθήθηκε με στόχο τη βελτίωση των κοινωνικών ελλειμμάτων του. Μέσα από την εφαρμογή του προγράμματος παρέμβασης διαπιστώθηκε ότι με κατάλληλη παρέμβαση και δραστηριότητες προσαρμοσμένες στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του εκάστοτε παιδιού είναι δυνατόν να βελτιωθούν αδυναμίες κοινωνικής φύσης. Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παιδαγωγικής παρέμβασης εμπλουτισμένο με ποικίλες, ελκυστικές και πολυαισθητηριακές δραστηριότητες που αξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να αναπροσαρμόζεται και ως προς τους στόχους και ως προς τις δραστηριότητες είναι δυνατό να συμβάλλει καθοριστικά στην βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων ενός παιδιού με σύνδρομο Asperger.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

 Πηγη

Κατηγορίες παιχνιδιών που επιδρούν βελτιωτικά στη γλωσσική και γραφοκινητική ικανότητα.

πηγη

Υποστήριξη της γλωσσικής ικανότητας των μαθητών του Νηπιαγωγείου

Η γλωσσική ικανότητα έχει τις ρίζες της βαθιά μέσα στην γενική κινητικότητα ολόκληρου του σώματος.
Αν και  η απόδοση της εξαρτάται σε πρώτη φάση από το συντονισμένο συμπαίγνιο των γλωσσικών οργάνων δηλ. από τους στοματικούς μυς που λαμβάνουν μέρος στην ομιλία, εντούτοις  ιδιαίτερο βάρος, στην προκειμένη περίπτωση, επωμίζονται οι συντονισμένες κινήσεις των χειλιών, της γλώσσας  και η τεχνική της εκπνοής, αν και η γλώσσα φαίνεται πως  παίζει πρωτεύοντα ρόλο και αποτελεί έτσι  το σημαντικότερο όργανο της στοματικής κοιλότητας.
Επίσης για τη βελτίωση της εκφραστικής ικανότητας συμβάλλουν και τα διάφορα παιγνίδια, όπως ποιηματάκια, γλωσσοδέτες και γενικά αστείες γλωσσικές  καταστάσεις.
Παράλληλα όμως με τα διάφορα γλωσσικά παιχνίδια, μπορούν να συνεισφέρουν στην άσκηση της γλωσσικής ικανότητας και κινητικές ασκήσεις, οι οποίες ενισχύουν την κινητικότητα, εγγυώνται την ασφάλεια της ισορροπίας και βελτιώνουν γενικά την επιδεξιότητα του σώματος.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ιδιαίτερα ο εξοπλισμός της Παιδικής χαράς (π.χ. η κούνια, η τραμπάλα),  προσφέρουν μια πάρα πολύ καλή ευκαιρία και έχουν σημαντική αποτελεσματικότητα στη κινητικότητα του σώματος και ιδιαίτερα των χεριών και των ποδιών. (Βλέπε εγχειρίδιο με τίτλο: Οι Θετικές επιδράσεις της Π. Χαράς και των οικοδομικών υλικών).

Κατηγορίες παιχνιδιών που επιδρούν βελτιωτικά τη γλωσσική και γραφοκινητική ικανότητα.

•    Μικρά αντικείμενα διαφορετικού μήκους, χρώματος, πάχους, σχήματος κατατάσσονται στη βάση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών γνωρισμάτων. Π.χ. Ξύλινα τουβλάκια.
•    Χάντρες με σχοινί.  Περνούμε σε σχοινί χάντρες με διαφορετικά σχήματα (π.χ. σφαιρικά, τετράγωνά, οβάλ κλπ.). Ο βαθμός δυσκολίας προσδιορίζεται από τη διάταξη των χαντρών που θα περασθούν στο σχοινί.
•    Δακτυλοπαιγνίδια. Το παίξιμο των δακτύλων μεταξύ τους, π.χ. αντίχειρας με δείκτη κ.ο.κ
•    Κτίσιμο με τουβλάκια. Το κτίσιμο γίνεται με παραδείγματα ή με  ελεύθερη τη φαντασία φτιάχνοντας διάφορες κατασκευές.
•    Παιχνίδια  ταξινόμησης. Κάτω στο πάτωμα βρίσκονται γεωμετρικά σχήματα και διάφορες άλλες φιγούρες. Το παιδί οφείλει να τα κατατάξει ανάλογα  με κάποιο χαρακτηριστικό τους γνώρισμα.
•    Παιγνίδια Ντόμινο.
•    Παιγνίδια με ζάρια.
•    Παιγνίδια με τα Βιδωτά-Κυλινδρικά. (Όλα τα παιγνίδια που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορούν να αντικατασταθούν από τα Β-Κ.).
•    Παιγνίδια με τα τουβλάκια εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
•    Άσκηση κιναισθητικής με τον Στοχοσωλήνα.
•    Ασκήσεις στη δοκό ισορροπίας

Πώς γίνεται ο έλεγχος προόδου της γραφοκινητικότητας

Πριν από την εφαρμογή κάθε άσκησης,  προτείνουμε να γίνεται προηγουμένως έλεγχος της γραφοκινητικότητας (γραφικής ικανότητας) των παιδιών με τη χρήση ενός  διαγνωστικού τεστ που επινοήθηκε από τον κ. Schilling. ( Χρησιμοποιείται  αποκλειστικά από το Πρόγραμμά μας )
Το τεστ αυτό εφαρμόζεται κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς , κατά το μέσον και στο τέλος της χρονιάς, για να μπορεί να γίνει η σύγκριση των αποτελεσμάτων και να εξαχθούν συμπεράσματα προόδου του  μαθητή.
Η ορθή γραφή των γραφικών παραστάσεων και όλων των στοιχείων που παρατίθενται στο τεστ προδίδουν σε ποιο βαθμό έχει αναπτυχθεί η γραφοκινητικότητα του κάθε παιδιού.
     Ιδιαίτερη προσοχή οπωσδήποτε θα καταβάλλεται στην  περίπτωση της γραφοκινητικότητας ενός αριστερόχειρου παιδιού. Οι δυσκολίες που παρουσιάζονται, αναπηδούν από την ίδια τη διαδικασία της γραφής  που είναι προσαρμοσμένη στην επιδεξιότητα των δεξιόχειρων ανθρώπων.
    Οι  γραφοκινητικές  ασκήσεις πρέπει  να χρησιμοποιούνται πριν  τη διαδικασία  της γραφής των  γραμμάτων.
Θεωρητικά  είναι  δυνατή  η έναρξη της πρώτης  γραφής ήδη  στην  ηλικία  των  πέντε  ετών, δεν είναι όμως απαραίτητο.  Αποτελέσματα  δικών  μας ερευνών  μπόρεσαν αυτό  να το  αποδείξουν. Το  πρόγραμμα  μπορεί  να  χρησιμοποιηθεί  ακόμα  στη  συνέχεια και στους αδύνατους μαθητές κατά την έναρξη της πρώτης γραφής ή  ως παιδαγωγική παρέμβαση , όταν  αυτοί  παρουσιάζουν  διαταραχές  στη  γραφή.

Οι διαταραχές της  γραφοκινητικής ικανότητας

Τα βασικά σχήματα (σχέδια) της γραφής (γραμμή, τελεία, ημικύκλιο, κύκλος, διαγώνιος) μπορούν να γράφονται από ένα πεντάχρονο παιδί αρκετά σωστά και άνετα.
Επίσης το κράτημα του μολυβιού, μπορεί στα πέντε χρόνια ενός παιδιού να έχει πλήρως επιτευχθεί. Όμως οι γραφοκινητικές διαταραχές μπορούν να εντοπισθούν σε διάφορες μορφές, όπως π.χ εμφανίζονται παρακάτω :
-    εικόνα της γραφής είναι παράξενη, τρεμουλιαστή γραφή, η γραφή γίνεται συνεχώς μεγάλη ή μικρή.
-    Το κράτημα του μολυβιού δεν είναι ακριβές, το μολύβι πιάνεται σφιχτά ή μαλακά, το μολύβι κρατιέται με τεντωμένα γυριστά  δάκτυλα, το κράτημα είναι αγκυλωμένο ιδιαίτερα στους αριστερόχειρες. (βλέπε   παρακάτω  εικόνες)   
-    Κατά το γράψιμο οι γραμμές του τετραδίου δεν ακολουθούνται και τα γράμματα φαίνονται σαν κρεμασμένα.
-    Τα βασικά σχέδια δεν φαίνεται να κατέχονται σωστά και άνετα, χρησιμοποιούνται μόνο λίγα βασικά σχέδια, τα ημικύκλια δεν ενώνονται, διασταυρώσεις και διαγώνιες λείπουν. Οι κύκλοι δεν είναι κλειστοί.

  

Στα παιδιά με γραφοκινητικές δυσκολίες είναι σημαντικό, να διαπιστωθεί ακριβώς το είδος της διαταραχής.
Έτσι γίνεται η διάγνωση διαφοροποιημένη, όταν ένα παιδί γράφει με τρεμουλιαστό χέρι ή μερικά βασικά σχέδια (π.χ. διαγώνιες – τεθλασμένες γραμμές) δεν μπορούν να γραφούν. Το τρεμουλιαστό γράψιμο είναι αποτέλεσμα μιας διαταραχής της απτικής – κιναισθητικής αντίληψης.
Δυσκολίες κατά  την αντιγραφή μορφών – σχημάτων ή κατά την εκτέλεση βασικών σχεδίων μας οδηγεί συχνά να σκεφτούμε για κινητικές διαταραχές.
Η κατανόηση των μορφών και κατά συνέπεια η αποθήκευση και η ξανά απόδοση είναι σ’αυτά τα παιδιά περιορισμένη. Έτσι συναντά κάποιος κατά τη διάγνωση σε μερικά παιδιά με δακτυλοαγνωσία  (δάκτυλο διαφοροποίηση) συχνά και δυσγραφία και  δυσαρίθμηση.
Κατά το αδέξιο κράτημα του μολυβιού είναι απαραίτητο να εξετασθεί ο απτικός–κιναισθητικός τομέας, ως επίσης και η διαφοροποίηση των δακτύλων. Βασικά είναι απαραίτητος ένας υπερέλεγχος του οπτικού δυναμικού σε όλες τις γραφοκινητικές διαταραχές.

Γιατί πρέπει να χρησιμοποιούμε μόνο μαύρο μολύβι (Faber N2) και όχι μαρκαδόρους ή μπογιές
Εκείνο επίσης που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη είναι , ότι κατά την άσκηση των παιδιών με τις  γραφοκινητικές ασκήσεις πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο η γραφίδα (το μαύρο μολύβι Faber N2) και όχι χρωματιστές μπογιές ή μαρκαδόροι.
 Αν δεν ακολουθείται κάτι τέτοιο, τότε η χρήση χρωματιστών μολυβιών ενισχύει το κέντρο της ιχνογράφησης που βρίσκεται στο δεξιό ημισφαίριο και όχι το κέντρο της γραφής που είναι στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, κοντά στο κέντρο της γλώσσας.
Το αποτέλεσμα είναι να μην εξασκείται το κέντρο της γραφής, το οποίο θα είναι αργότερα υπεύθυνο για την ορθή γραφή των γραμμάτων, αλλά το κέντρο της ζωγραφικής.

Πηγη

Οπτική Αντίληψη - Ασκήσεις (Ιδέες - Υλικό)

Οπτική αντίληψη (visual perception) και χάρτες

 

Tο οπτικόµας σύστηµα, µπορείνα µας δώσει στοιχεία για τις επιπτώσεις των αποφάσεων µας στη µορφή των συµβόλων, στο χρώµα, στο µέγεθος, κ.ο.κ

Το πώς δουλεύει η ανθρώπινη όραση δεν είναι, βέβαια, εντελώς κατανοητό. Αυτό, όµως, που έχει γίνει καθαρό, είναι το ότι το σύστηµα δε µεταφέρει µικρές εικόνες του κόσµου από τον οφθαλµό στον εγκέφαλο. Οι «αντιλήψεις» µας κατασκευάζονται (ή ανακατασκευάζονται) από ένα πλήθος τεµαχισµένων πληροφοριών, κάποιες από τις οποίες είναι χωρικά οργανωµένες (π.χ. µια άµεση αποτύπωση από θέσεις στο περιβάλλον, σε θέσεις στον εγκέφαλο) και κάποιες από τις οποίες οργανώνονται σύµφωνα µε άλλες ιδιότητες των ερεθισµάτων (π.χ. χρώµα, προσανατολισµός, υφή, κίνηση, κ.λ.π.). Η όραση είναι ένα πολύπλοκο σύστηµα παράλληλης επεξεργασίας, στο οποίο εκατοντάδες εκατοµµύρια από αισθητήρια κύτταρα αντιδρούν στο εισαγόµενο, µέσα από τους φακούς των οφθαλµών, φως. Μέσα από πολλαπλές διασυνδέσεις, αυτές οι αντιδράσεις προκαλούν διαδοχικές  αντιδράσεις µεταξύ των δεκάδων δισεκατοµµυρίων εγκεφαλικών κυττάρων που λειτουργούν για την όραση. Και οι ψυχοφυσικές και οι νευροφυσιολογικές έρευνες δείχνουν ότι γίνεται αρκετή ασυνείδητη επεξεργασία των σηµάτων µεταξύ της αρχικής εισόδου του φωτός στην κόρη τουµατιού και της τελικής αντιληπτικής εµπειρίας που αποκτιέται.

 

Για να αναγνωρίζονται τα σύµβολαστην περιφερειακή όραση,πρέπει να γίνονταιµεγαλύτερα. Εποµένως, αν οι διαφορέςµεταξύ δυο συµβόλωνείναι µικρές, απαιτείται η «συγκέντρωση» των οφθαλµών στο σύµβολο για να διακριθούν. Επιπροσθέτως, η ευαισθησία στα χρώµατα του χάρτη καταλήγει στο ότι η δυνατότητα να παρατηρηθεί και να αναγνωρισθεί ένα σύµβολο σε συγκεκριµένες περιοχές της περιφερειακής όρασης θα διαφέρει µε την απόχρωση του συµβόλου.  

Εάν γίνει αποδεκτή η άποψη ότι η όραση και η οπτική γνώση αποτελούν συστήµατα επεξεργασίας πληροφοριών σαν µια χρήσιµη εννοιολογική δοµή, τότε οι έννοιες που προκύπτουν από τους χάρτες µπορούν να ειδωθούν ως µια σειριακή ακολουθία αυτόνοµων

µονάδων επεξεργασίας. Αρκετοί συγγραφείς έχουν τονίσει αυτό το σηµείο και δίνουν την δική τους εκδοχή για το πώς µπορεί να διαιρεθεί η όλη διαδικασία. Η πρώτη τέτοιου είδους οµαδοποίηση είναι η διαδικασία των επιπέδων επεξεργασίας της Olson (1976), στην οποία διακρίνονται τρία επίπεδα:

1)       η σύγκριση ζεύγους συµβόλων,

2)       η αναγνώριση χαρακτηριστικών οµάδων συµβόλων και

3)       η χρησιµοποίηση συµβόλων σαν σηµάτων για την πληροφορία που απεικονίζουν.

Πηγη

Ασκήσεις οπτικής αντίληψης για παιδιά

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη