Όταν τον κοροιδεύουν οι συμμαθητές του…
Τί να κάνω;
Είναι ο μοναδικός που φοράει γυαλιά μέσα στην τάξη. Οι συμμαθητές του τον έχουν «στιγματίσει» γι΄ αυτήν την απλή εξωτερική διαφορά του σε σύγκριση με τους υπολοίπους. Τον κοροϊδεύουν και τον εξευτελίζουν φωνάζοντάς τον «γυαλάκια». Άλλοι τον αποκαλούν «τζαμαρία». Κάποιοι μάλιστα τον έχουν αποκλείσει από την παρέα.
΄Οπως αναφέρουν Τα Νέα (04.12.2009), τα παιδιά που φορούν γυαλιά στο σχολείο δεν είναι τα μοναδικά που «στιγματίζονται» γιατί διαφέρουν από τα υπόλοιπα ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους. Ένα παιδί που έχει μερικά κιλά παραπάνω είναι για τους άλλους ο «χοντρός και άσχημος», το «βαρέλι». Ένα άλλο που υστερεί σε ύψος είναι ο «στούμπος». Ένα παιδί με λίγο πεταχτά αυτιά είναι ο «αυτιάς». Μάλιστα κάποιοι τον θεωρούν και χαζό. Το αποτέλεσμα είναι πολλά από αυτά τα παιδιά να αισθάνονται μειονεκτικά και να περιθωριοποιούνται.
Το φαινόμενο του «στιγματισμού» μαθητών από συμμαθητές τους είναι συχνό και στα ελληνικά σχολεία, όπως αποδεικνύεται από μελέτες Ελλήνων επιστημόνων. Μεταπτυχιακή εργασία για τον σχολικό εκφοβισμό που πραγματοποίησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο η κ. Βασιλική Καλατή δείχνει ότι μεγάλη μερίδα των μαθητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης δέχονται προσβλητικούς χαρακτηρισμούς από τους συνομηλίκους τους.
Περίπου 2 στους 10 μαθητές- από το δείγμα που εξέτασε η ερευνήτρια- απάντησαν πως αρκετές φορές τους έχουν κοροϊδέψει, τους έχουν πειράξει με άσχημο τρόπο ή τους έχουν πει άσχημα λόγια. Επίσης, 4 στους 10 είχαν ανάλογη εμπειρία λίγες φορές. Στην ίδια έρευνα, 10,3% των μαθητών απάντησαν πως αρκετές φορές συμμαθητές τους επίτηδες τους άφησαν απέξω από πράγματα που έκαναν, τους απέκλεισαν από την παρέα ή τους αγνόησαν τελείως.
Παρόμοια είναι τα αποτελέσματα μελέτης («Βullying in Greek Ρrimary and Secondary Schools») που πραγματοποίησε η ερευνήτρια κ. Μαρία Σαπουνά από το Πανεπιστήμιο Warwick, στη Βρετανία. Η έρευναπου έγινε σε 1.758 μαθητές σχολείων της Θεσσαλονίκης- έδειξε ότι η πιο συνηθισμένη μορφή εκφοβισμού τόσο στο δημοτικό όσο και στο γυμνάσιο είναι τα παρατσούκλια με τα οποία «στολίζουν» κάποια παιδιά τους συμμαθητές τους.
«Μπορούμε να θωρακίσουμε τα παιδιά στο πώς να αντιδρούν και να ελέγχουν τις δικές τους αντιδράσεις σε περιπτώσεις που γίνονται το επίκεντρο αρνητικής προσοχής στο σχολείο», λέει στην εφημερίδα η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, δρ Λίζα Βάρβογλη. Και συμβουλεύει τους γονείς να περνούν στα παιδιά τους το μήνυμα ότι δεν είναι αδύναμα και ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοιες καταστάσεις.
Καλό είναι επίσης, αναφέρει, οι γονείς να διδάξουν το παιδί τους έτσι ώστε να αντιδρά με έναν συγκεκριμένο τρόπο όταν δέχεται τέτοιες λεκτικές επιθέσεις. «Μπορούν να διδάξουν το παιδί τι να σκέφτεται από μέσα του όταν το πειράζουν (“παρ΄ όλο που δεν μου αρέσει αυτό που μου λένε, μπορώ να το αντιμετωπίσω”). Το παιδί μπορεί να ρωτήσει τον εαυτό του: “Ποιανού η γνώμη είναι πιο χρήσιμη; Του άλλου παιδιού που με ενοχλεί ή η δική μου και των γονιών μου;”. Το παιδί θα πρέπει να μάθει δηλαδή να παραθέτει μέσα του τα θετικά του στοιχεία».
Οποιοδήποτε εξωτερικό χαρακτηριστικό των παιδιών ξεφεύγει από τα συνηθισμένα επικεντρώνει και προκαλεί την παρατήρηση ακόμα και την κοροϊδία των υπόλοιπων μαθητών, επισημαίνει η δασκάλα κ. Αγγελική Μερκούρη. Τέτοιους είδους υποτιμητικά σχόλια μαθητών προς τους συμμαθητές τους δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στα ελληνικά σχολεία, συμπληρώνει.
Παραδέχεται μάλιστα ότι μερίδιο ευθύνης γι΄ αυτές τις συμπεριφορές των παιδιών έχουν και οι εκπαιδευτικοί. «Πρέπει από την αρχή της χρονιάς και από τις πρώτες τάξεις να περνάμε στα παιδιά το μήνυμα ότι δεν πρέπει να κοροϊδεύουν έναν συμμαθητή τους που μπορεί να έχει λίγα κιλά παραπάνω ή που φοράει γυαλιά». Αν αυτό το κάνουν οι εκπαιδευτικοί εγκαίρως, λέει, τέτοια περιστατικά θα ελαχιστοποιηθούν. Κι είναι σημαντικό, τονίζει, η αποδοχή του διαφορετικού να ξεκινήσει από το σχολείο, έτσι ώστε τα παιδιά να αποδέχονται το διαφορετικό ως απολύτως φυσιολογικό και εκτός σχολείου, αργότερα όταν θα μεγαλώσουν. Η κ. Μερκούρη λέει ακόμη ότι «θύματα» λεκτικών επιθέσεων ή αποκλεισμών γίνονται το τελευταίο διάστημα και τα παιδιά με αναπηρίες. Και αυτό, διότι όλο και περισσότερα εντάσσονται πλέον στα σχολεία- και όχι στα ειδικά- και δέχονται προσβλητικά σχόλια όχι μόνο από συμμαθητές τους, αλλά και από γονείς.
ΣΕ ΜΙΚΡΗ ΗΛΙΚΙΑ οι συμμαθητές του τον πείραζαν για το ύψος του. Ήταν κοντύτερος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους. «Κάποιοι με φώναζαν “κοντέ” ή “μινιόν”, αν και αυτό δεν συνέβαινε πάρα πολύ συχνά. Ίσως με σέβονταν επειδή ήμουν και καλός μαθητής» λέει ο ηθοποιός κ. Θανάσης Τσαλταμπάσης. Ακόμη όμως κι αυτά τα λιγοστά πειράγματα, όπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» δεν τον επηρέαζαν. «Κι αυτό διότι από μικρός αυτοσαρκαζόμουν. Για παράδειγμα στην παρέλαση έλεγα “θα είμαι τελευταίος, αλλά… καλύτερα γιατί δεν θα φαίνομαι κιόλας». Θυμάται επίσης πως τις περισσότερες φορές δεν απαντούσε στις λεκτικές επιθέσεις. «Σκεφτόμουν ότι αυτός που κοροϊδεύει δεν τα έχει καλά με τον εαυτό του».
Ακόμη τονίζει πως ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό δεν είναι μειονέκτημα, αλλά «αυτό που μας κάνει μοναδικούς, ξεχωριστούς».
Πηγη Μαμά, τα παιδιά με λένε χοντρή...
Τα παιδιά είναι πολύ σκληρά και δε γνωρίζουν πόσο μπορεί να πληγώσουν κάποιο συμμαθητή τους όταν τον αποκαλούν χοντρό, άσχημο, με πεταχτά αφτιά ή ο,τιδήποτε άλλο. Ειδικά για τα κορίτσια, ο χαρακτηρισμός «χοντρή» είναι τραυματικός και μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στη ψυχοσύνθεσή της όσο μεγαλώνει.
Νέες έρευνες που έγιναν με συνεργασία Αμερικανικών Πανεπιστημίων εξέτασε 2.300 κορίτσια με βάρος μεγαλύτερο από αυτό που θα έπρεπε να είχαν στην ηλικία τους και με βάση το ύψος τους. Από αυτά, τα περισσότερα είχαν δεχθεί λεκτική επίθεση στο σχολείο, κυρίως από αγόρια συμμαθητές. Οι επιστήμονες θέλησαν να δουν τι αντίκτυπο είχε αυτή η αντίδραση στις επιλογές και στη ψυχολογία τους και διαπίστωσαν ότι περισσότερα από τα μισά κορίτσια δεν σταμάτησαν να τρώνε, αλλά πήραν και άλλο βάρος μέσα στους επόμενους μήνες.
Η έρευνα τονίζει τον κίνδυνο της παχυσαρκίας από νεαρές κιόλας ηλικίες και μάλιστα ορμώμενος από ασήμαντους, στα δικά μας αφτιά, χαρακτηρισμούς στο σχολικό περιβάλλον. Κι όμως, αντιλαμβανόμαστε με τη βοήθεια των επιστημόνων ότι τέτοιοι χαρακτηρισμοί μπορεί να πληγώσουν ένα παιδί και να το κάνουν ακόμα πιο αντιδραστικό απέναντι στο πρόβλημά του.
Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε πολύ προσεκτικοί όσον αφορά τη διατροφή του παιδιού και αν διακρίνουμε περίεργες συμπεριφορές, όπως υπερφαγία, τότε πρέπει να ψάξουμε την αιτία.
Αυτή μπορεί να κρύβεται στην ατάκα ενός συμμαθητή της κόρης μας, που την έφερε σε αυτή την κατάσταση. Αντίστοιχα, αν έχουμε γιο, πρέπει να του μάθουμε να είναι ευγενικός με τις κοπέλες, γιατί όπως όλοι γνωρίζουμε τα λόγια καμιά φορά μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστα έργα.
Πηγη «Μαμά, είμαι χοντρή»: Η συγκλονιστική απάντηση της μητέρας στην 7χρονη κόρη της
Ο εντεκάχρονος γιος μου κυριολεκτικά «εισβάλλει» στο σπίτι μετά την προπόνηση του ποδοσφαίρου και ανεβαίνει στον πάνω όροφο ενώ παραπονιέται για πονόλαιμο και ζητά να ξαναζεστάνουμε το φαγητό για να φάει. Ο σύζυγός μου είναι έξω. Πήγε το μίνι-βαν για σέρβις. Ο ήλιος έχει δύσει κι εμείς ετοιμαζόμαστε να ξεκουραστούμε ξανά. Μέσα στο μπέρδεμα αυτής της συνηθισμένης βραδιάς, βλέπω την εφτάχρονη κόρη μου εντελώς γυμνή, να πλένει τα δόντια της δίπλα μου. Δεν μου αρέσει ο τρόπος που κοιτάζει τον εαυτό της στον καθρέπτη... Ο τρόπος που πιάνει την κοιλίτσα της και κατσουφιάζει στην όψη του προφίλ της. Την κοιτάζω για λίγο και μετά πλησιάζω.
«Τι έγινε, αγάπη μου;» ρωτάω. «Είμαι χοντρή», μου απαντά χωρίς να διστάσει. Νιώθω αδύναμη για μια στιγμή. «Το στομάχι μου κινείται όταν τρέχω. Θέλω να είμαι αδύνατη. Θέλω επίπεδο στομάχι». Σώπασα. Έχω διαβάσει έρευνες, βιβλία, μπλογκ. Έχω αριστεύσει σε έρευνες σε σχέση με το φύλο, έχω ασχοληθεί με τα ΜΜΕ, έχω παρακολουθήσει μαθήματα σε σχέση με την κοινωνία και τον πολιτισμό. Έχω συμβουλεύσει άλλες μητέρες και, ακόμη, παραδίδω μαθήματα για έφηβες. Έχω ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο για να ενθαρρύνω γυναίκες και παιδιά με οικονομικά προβλήματα. Έχω αρκετές, αν όχι παραπάνω απ' όσες γνώσεις χρειάζομαι, για να απαντήσω σε αυτό το σχόλιο. Αλλά στην πραγματικότητα είμαι πολύ αδύναμη. Δεν είναι δυνατόν. Όχι το δικό μου κορίτσι!
Ανακαλώ και επαναφέρω την αυτοκυριαρχία μου. «Είσαι φτιαγμένη τέλεια! Είσαι δυνατή και υγιής» Και είναι. Όμως αυτό δεν αρκεί.
Πασχίζω να βρω κάτι να πω. Αυτό το παιδί, η πρώτη μου κόρη για την οποία γιόρτασα μεγάλωσε γεμάτη από γυναικεία δύναμη. Της διάβαζα παραμύθια με γυναίκες πρωταγωνίστριες, επέμενα στο να παλεύει δίπλα στους αδερφούς της και ζητούσα να την αποκαλούν γενναία και δυνατή, όσο όμορφη και αξιολάτρευτη. Της λέω, λοιπόν, ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί: από ίσιοι και αδύνατοι ως στρογγυλοί και πλαδαροί και χιλιάδες άλλα μεταξύ αυτών. Της λέω ότι αυτό είναι που μας κάνει όμορφους.
Δεν πείστηκε.
Διώχνω όλα τα υπόλοιπα παιδιά. Κλείνω την πόρτα και καθόμαστε η μία απέναντι στην άλλη, στο πάτωμα. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει κάτι παραπάνω και χρειάζεται να δω μέσα από αυτό. Της εξηγώ ότι ήμουν ακριβώς όπως εκείνη όταν ήμουν κι εγώ επτά ετών. Της λέω ότι όταν μεγαλώσει θα γίνει σκληρή, ψηλή και δυνατή, όπως εγώ. Δεν είναι αρκετό γι' αυτήν. Της θυμίζω πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει και εκείνο το γκολ που είχε βάλει στο ποδόσφαιρο. Της λέω πόσο καλή είναι στο ποδήλατο, τι καλή ισορροπία έχει με το πατίνι και πόσες ξεχωριστές φιγούρες ξέρει να κάνει με αυτό. Αναφέρω πόσο ωραία διαβάζει και γράφει και πόσο εύκολα κάνει μαθηματικές πράξεις. «Είμαι χοντρή», ξαναλέει.
Απελπίζομαι. «Παιδί μου, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σου λένε όλοι όταν σε βλέπουν;». Αναστενάζει και μου απαντά «Ότι είμαι όμορφη». Η ομορφιά δεν με βοηθάει αυτήν τη στιγμή. Αποτυγχάνω. Την ρωτάω γιατί θεωρεί τον εαυτό της «χοντρό». Τα γαλάζια της μάτια συναντούν τα δικά μου. Μου εξηγεί ότι οι φίλοι της την έχουν αποκαλέσει «λίγο χοντρούλα» δύο φορές, όταν μιλούσαν για τα σώματά τους, φορώντας τα μαγιό τους. Και στενοχωρήθηκε... αλλά την ίδια στιγμή ένιωσε καλά, αφού, όπως μου είπε, κατάλαβε ότι η άποψη που είχε ως τότε για το σώμα της ήταν «σχεδόν σωστή».
Σκέφτομαι κάποια άσχημα πράγματα για τους συνομήλικούς της και τις μητέρες τους και αναρωτιέμαι ποια είναι τα μηνύματα που στέλνονται. Δεν έχω πια κανένα όπλο και... 20 λεπτά αργότερα, δεν έχω και καθόλου υπομονή. Νιώθω ότι χάνω τις δυνάμεις μου μπροστά σε αυτό που η κόρη μου θεωρεί πλέον δεδομένο.
Δεν καταλαβαίνω το λόγο για τον οποίο δεν αντικρίζει την τελειότητα στο είδωλό της.
Την σηκώνω όρθια και την βάζω να πατήσει στο σκαλάκι μπροστά από τον καθρέπτη. Βγάζω όλα μου τα ρούχα, ακόμη και το εσώρουχο. Καθόμαστε δίπλα-δίπλα, εντελώς γυμνές κι εκείνη γελά. Εγώ ξεκινάω να τραγουδώ ένα τραγούδι αυτοσχεδιάζοντας. Είναι ένα παράξενο είδος τραγουδιού... ραπ σε συνδυασμό με κάτι άλλο, ενώ οι στίχου είναι του τύπου «είμαστε τέλειοι ακριβώς όπως είμαστε, χωρίς αλλαγές». Είναι γελοίο, καθώς αρχίζουμε να χορεύουμε και η κόρη μου γελάει με την ψυχή της. Την παίρνω στην αγκαλιά μου. Είμαστε ένα μεγαλοπρεπές, γελοίο ζευγάρι. Τα άλλα παιδιά μας ακούνε. Μπαίνουν μέσα στο μπάνιο, τρομαγμένα και μπερδεμένα. Πηγαίνω το κοριτσάκι μου στο δωμάτιο, εκφράζοντας με κάθε τρόπο ότι είμαστε ωραίες, γυμνές και δυνατές κοπέλες. Φοράμε και οι δύο τις πιτζάμες μας. Διαβάζουμε μαζί μια ιστορία. Η λέξη «χοντρός» δεν θα ακουστεί ξανά.
Δεν είχα ιδέα αν τα είχα καταφέρει εκείνη τη νύχτα. Δεν ήξερα αν αυτά που είπα είχαν επίδραση πάνω της, αν διόρθωσα κάτι, αν της άλλαξα γνώμη. Αυτό που ξέρω είναι ότι πρέπει να συνεχίσω να εμπλουτίζω τόσο εμένα, όσο και τα παιδιά μου με αυτοπεποίθηση. Πρέπει να βρίσκομαι εκεί, να ρωτάω, να χτίζω αλλά και να γκρεμίζω. Να παίρνω χρόνο, να κάνω έξυπνες κινήσεις και να είμαι πάντοτε ανοιχτή. Πρέπει να έχω τη θέληση να χορέψω γυμνή μπροστά από τον καθρέπτη μου, να αντισταθώ στην όψη όσων άφησαν πέντε γέννες πάνω μου και να κοιτάζω το είδωλό μου με αγάπη.
Τότε, μαζί, με μια μικρή λάμψη στα μάτια μας, θα δούμε στον καθρέπτη το δικό μας φως, ένα φως που ακτινοβολεί.
Πηγη
