Ορθογραφία: Πίνακας με τις λέξεις που με δυσκολεύουν στον Αόριστο!

Ορθογραφία: Πίνακας με τις λέξεις που με δυσκολεύουν στον Αόριστο!

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ by eidikidiapaidagogisi on Scribd

Ενεστώτας, Παρατατικός, Αόριστος (55 κάρτες)

Ενεστώτας, Παρατατικός, Αόριστος (55 κάρτες)

Ενεστώτας, Παρατατικός, Αόριστος from Papadeli Language School

Καταπληκτικό! Ιδέες για φανταστικές κατασκευές που βοηθούν στον οπτικοκινητικό συντονισμό!

πηγη

Καταπληκτικό! Ιδέες για φανταστικές κατασκευές που βοηθούν στον οπτικοκινητικό συντονισμό!

Πανεύκολες και πολύ εντυπωσιακές!

Μουσική χαλάρωσης για παιδιά με αυτισμό και όχι μόνο!

Μουσική χαλάρωσης για παιδιά με αυτισμό και όχι μόνο!

Έχει παρατηρηθεί πως τα άτομα με αυτισμό συχνά παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον και ανταπόκριση στη μουσική. Έτσι, η μουσική είναι ένα πολύ καλό εργαλείο για να δουλέψει κανείς μαζί τους.

    Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος – ΔΑΦ (Autism Spectrum Disorder - ASD) είναι μια ομάδα Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών με βασικά χαρακτηριστικά τη μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση, τη μειωμένη ικανότητα για επικοινωνία, και στερεότυπη - επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά ή ενδιαφέροντα. Οι διαταραχές αυτές ονομάζονται Διάχυτες γιατί επηρεάζουν όλο το είναι του ατόμου.
    Η μουσική επικοινωνία με ένα άτομο με αυτισμό είναι περιορισμένη σε σχέση με ένα παιδί με τυπική ανάπτυξη. Παρόλα αυτά, η μουσική μπορεί να διεγείρει και να αναπτύξει πιο σημαντική και πιο παιχνιδιάρικη επικοινωνία στα άτομα με αυτισμό.Ας μη ξεχνάμε πως η ικανότητα του ανθρώπου να ανταποκρίνεται στη μουσική είναι έμφυτη και τα παιδιά με αυτισμό δεν αποτελούν εξαίρεση!

Πηγη

Μουσικές Συνθέσεις

(Αν υπάρχει η δυνατότητα προβολής και του βίντεο παράλληλα στο παιδί, είναι περισσότερο χαλαρωτικό) 

Προτάσεις.

 

Ο Τοξοβόλος της Προπαίδειας (Παιχνίδι)

πηγη

Ο Τοξοβόλος της Προπαίδειας

Διασκεδαστικό παιχνίδι για τα παιδιά.

 Μέσα από τον υπολογιστή τα παιδιά μαθαίνουν την προπαίδεια

Πατήστε ΕΔΩ

Εκπαιδευτικές Στρατηγικές για Υψηλά λειτουργικά παιδιά με Αυτισμό (Asperger)

πηγη

Εκπαιδευτικές Στρατηγικές για Υψηλά λειτουργικά παιδιά με Αυτισμό (Asperger)

Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μια ισόβια διαταραχή που επηρεάζει το πως το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει και αλληλεπιδρά με άλλα άτομα. Αποτελεί όπως και ο κλασσικός αυτισμός μια «διαταραχή φάσματος» επειδή επηρεάζει τα άτομα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και σε ποικίλο βαθμό.
Ενώ υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στο σύνδρομο Άσπεργκερ και τον κλασσικό αυτισμό, τα άτομα με Άσπεργκερ έχουν λιγότερα προβλήματα με τη λεκτική επικοινωνία και έχουν συνήθως μέση ή και ανώτερη νοημοσύνη. Δεν υποφέρουν συνήθως από τις μαθησιακές δυσκολίες που συνδέονται με τον αυτισμό, αλλά ενδέχεται να παρουσιάσουν συγκεκριμένα μαθησιακά προβλήματα όπως δυσλεξία, δυσπραξία ή άλλες καταστάσεις όπως διαταραχή ελλειμματικής προσοχής - υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ).
Με την κατάλληλη υποστήριξη, τα άτομα με Άσπεργκερ είναι απόλυτα ικανά να ζήσουν μια ολοκληρωμένη και ανεξάρτητη ζωή.
Πηγη

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

Κάρτες για να φτιάξετε κοινωνικές ιστορίες (Αυτισμός)

πηγη

Κάρτες για να φτιάξετε κοινωνικές ιστορίες (Αυτισμός)

Πατήστε πάνω στους συνδέσμους ώστε να διαλέξετε τις κάρτες που θέλετε και να φτιάξετε κοινωνικές ιστορίες

•  Γιατρός 1  2  3
•  Συμπεριφορά 1 2
•  Σπίτι 1 2
• Σχολείο  1

Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών για παιδιά με Αυτισμό (Υλικό 380 σελίδες!)

πηγη

Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών για παιδιά με Αυτισμό 

(Υλικό 380 σελίδες!)

Για να μπορέσετε να δείτε ή να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας τα αναλυτικά προγράμματα πατήστε ΕΔΩ

Παίζω και Μιλώ (3 βιβλία για εκπαίδευση στο λόγο)

πηγη

Παίζω και Μιλώ (3 βιβλία για εκπαίδευση στο λόγο) 

Τα βιβλία απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 5-6 ετών. 

Στόχος είναι η άσκηση στον προφορικό λόγο. Έχει εγκριθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, έχει εκτυπωθεί από τον ΟΕΔΒ και διανέμεται δωρεάν σε σχολεία του εξωτερικού.

Πατήστε πάνω στον τίτλο:

ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ

Ιδέες για δραστηριότητες στην εξοχή με τα παιδιά

Ιδέες για δραστηριότητες στην εξοχή με τα παιδιά

Δραστηριότητες που αρέσουν πολύ στα παιδιά

Μελετήστε λουλούδια ή έντομα

πηγη

Ποδήλατο στη φύση

πηγη

Μαζέψτε πέτρες και ζωγραφίστε τις

πηγη

Φτιάξτε απλές κατασκευές για το σπίτι

πηγη

Παιχνίδια

πηγη

πηγη

Μαζέψτε διάφορα υλικά από τη φύση

πηγη

Αυτισμός : ξανα- ανακαλύπτοντας τον τροχό. Α' Παιδιατρική κλινική ΑΠΘ

πηγη

Αυτισμός : ξανα- ανακαλύπτοντας τον τροχό. 
Α'  Παιδιατρική κλινική ΑΠΘ 

Μια εξαιρετική παρουσίαση με πλούσιες πληροφορίες 

Για να δείτε το αρχείο 96 σελίδων 

πατήστε ΕΔΩ 

Επιλέγοντας το Κατάλληλο Δώρο (Παιδιά με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή)

Επιλέγοντας το Κατάλληλο Δώρο (Παιδιά με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή)

http://www.nationalautismresources.com, βάσει των ερωτήσεων που δέχονται κάθε χρόνο, έφτιαξαν έναν οδηγό προκειμένου να σας βοηθήσουν να επιλέξετε τα κατάλληλα δώρα και να ανταποκριθείτε ιδανικά στις ιδιαίτερες ανάγκες και ικανότητες αυτών των παιδιών.

Παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψιν όταν επιλέγετε δώρο για παιδί με αυτισμό ή σύνδρομο Asperger
Έχετε στο νού σας περισσότερο τις ικανότητες αυτού του παιδιού παρά την ηλικία του. Keep in mind an autistic person’s developmental ability rather than age. Εάν το παιδί με αυτισμό έχει κάποιου είδους καθυστέρηση στη γλώσσα ή στις κοινωνικές δεξιότητες, αναζητήστε παιχνίδια που να βοηθούν το επίπεδο ικανότητάς τους σε αυτούς τους τομείς ώστε να ενθαρρύνουν την ανάπτυξή του.
Δώρα και παιχνίδια βάσει αναπτυξιακής ηλικίας

Πάνελ άμμου

Άλλο ένας είδος δώρου που μπορείτε να σκεφτείτε να δώσετε σε ένα παιδί με αυτισμό είναι κάτι που να ηρεμεί το παιδί. Η ελαφριά δόνηση είναι πολύ χαλαρωτική για πολλά παιδιά και εφήβους με αυτισμό και υπάρχουν πολλά παιχνίδια που δονούνται στην αγορά, όπως μπάλες με δόνηση, συσκευές μασάζ με δόνηση, ζωάκια που δονούνται κλπ. Οι  αργές επαναλαμβανόμενες κινήσεις είναι επίσης πολύ χαλαρωτικές και μπορείτε να τις βρείτε σε πολλά είδη όπως σε λάμπες με κίνηση, σε πάνελ με άμμο και άλλα. Τα αντικείμενα στάθμισης είναι επίσης μια εξαιρετική επιλογή, λίγο πιο δαπανηρή, αλλά ανθεκτική στο χρόνο. Ένα γιλέκο ή μία κουβέρτα στάθμισης είναι πολύ δημοφιλή δώρα για παιδιά και εφήβους που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού.

Δώρα και παιχνίδια που συμβάλλουν στην ενίσχυση των δεξιοτήτων των παιδιών ή των εφήβων με αυτισμό

• Παιχνίδια ή είδη που απαιτούν συντονισμό χεριού-ματιού
• Παιχνίδια ή είδη δράση-αντίδραση
• Παιχνίδια ή είδη κοινωνικών ή γλωσσικών δεξιοτήτων
• Παιχνίδια ή είδη με αισθητήρες
• Μπαλάκια άγχους ή παιχνίδια που κινούνται νευρικά
• Παιχνίδια δράσης και κίνησης

Λάμπα με κίνηση

Αισθητήριες ανάγκες
Πολλά αυτιστικά παιδιά ή αυτιστικοί ενήλικες ή έφηβοι, απολαμβάνουν παιχνίδια ή προιόντα με αισθητήρες.
Είναι το παιδί στο οποίο προορίζεται το δώρο, οπτικά προσανατολισμένο; Τότε ενδιαφέρουσες επιλογές δώρων είναι τα πάνελ άμμου ή οι κλεψύδρες.  Πρόκειται για παιδί που ψάχνει να αγγίξει πολλά πράγματα; Τότε τι θα λέγατε για δώρα που ενισχύουν την αφή; Πλαστελίνη, πηλός, πάζλ με ζωάκια είναι καλές επιλογές ειδικά όταν αυτά είναι στέρεα και ενδιαφέροντα στο μάτι ή στο παιχνίδι.

Ζωάκια με δόνηση

Δώρα που βοηθούν την γλωσσική ανάπτυξη
Οι γλωσσικές και επικοινωνιακές προκλήσεις είναι κοινές ανάμεσα σε παιδιά με αυτισμό κι έτσι μπορείτε σε site του εξωτερικού , να βρείτε κάρτες που απεικονίζουν διάφορα συναισθήματα. Από την άλλη το παιδί με γλωσσική καθυστέρηση που αρχίζει να αντιλαμβάνεται τους συνομήλικους, θα βοηθηθεί αρκετά με κάποιο επιτραπέζιο παιχνίδι λέξεων.

Παιχνίδια δράσης αντίδρασης

Δώρα που βοηθούν τις κοινωνικές δεξιότητες
Ένα σύμπτωμα του αυτισμού είναι οι καθυστερημένες ή ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες. Τα καλά νέα είναι ότι οι άνθρωποι με αυτισμό, μπορούν να μάθουν τις βασικές κοινωνικές δεξιότητες κάνοντας πρακτική. Μερικές καλές επιλογές δώρου που θα βοηθήσουν αυτές τις δεξιότητες του αυτιστικού παιδιού, είναι τα παιχνίδια δράσης-αντίδρασης τα οποία θα χρησιμοποιήσει μαζί με κάποιον άλλον συνομήλικό του. Τέτοια παιχνίδια είναι όσα έχουν κουμπιά που τα πατάς και κάνουν θορύβους ή κίνηση και η επιλογή τους είναι ιδανική επειδή το παιδί αλληλεπιδρά άμεσα με αυτά άρα επιβραβεύεται.
Τα παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά με αυτισμό να αναγνωρίζουν ή να συμπάσχουν με τους άλλους είναι επίσης μια καλή επιλογή. Τέτοια παιχνίδια είναι τα επιτραπέζια τύπου «Μάντεψε ποιος».
Μία ακόμη σημαντική ικανότητα που πρέπει να καλλιεργήσει και να μάθει ένα παιδί με αυτισμό, είναι το να παραμένει σε μία συζήτηση. Τα παιχνίδια με κάρτες ερωτήσεων, βοηθούν το παιδί να μένει στη κουβέντα και να τη διατηρεί με τον συνομιλητή του. Η επιλογή ενός βιβλίου που να προωθεί τις κοινωνικές δεξιότητες είναι επίσης μια εξαιρετική λύση αλλά καλό είναι πρώτα να συνεννοηθείτε για τον τίτλο με τους γονείς του παιδιού που σαν πιο καταρτισμένοι στο θέμα, γνωρίζουν καλύτερα τι πρέπει να πάρετε.
Συγκεκριμένα ενδιαφέροντα
Όταν επιλέγετε δώρο για ένα αυτιστικό παιδί, και για να μην παιδεύεστε με πολύπλοκα ή εξεζητημένα παιχνίδια, σκεφτείτε κάτι απλό που θα σκεφτόσασταν και για οποιοδήποτε άλλο παιδί χωρίς αυτισμό: Τί του αρέσει; Τρελαίνεται για ένα συγκεκριμένο θέμα; Τότε μπορείτε να αναζητήσετε κάτι σύμφωνα με τα γούστα του. Εάν για παράδειγμα του αρέσουν οι δεινόσαυροι, τα αυτοκίνητα, τα αεροπλάνα μπορείτε να αναζητήσετε κάποιο παιχνίδι, βιβλίο ή πάζλ με το θέμα που του αρέσει και αν φαίνεται ενδιαφέρον στο μάτι ή πρέπει να χρησιμοποιήσει τα χέρια και τα δάχτυλά του για να παίξει με αυτό, ακόμη καλύτερα!
Τέλος, παιχνίδια με ήχους ή ελαφρύ θόρυβο είναι συνήθως διασκεδαστικά και αποτελούν μια χαρά δώρα όχι μόνο για τα Χριστούγεννα αλλά και για οποιαδήποτε άλλη περίσταση.  Μπορείτε να πάρετε ιδέες ή ακόμη και να παραγγείλετε από το site από όπου και αντλήσαμε όλες τις παραπάνω χρήσιμες πληροφορίες, εδώ http://www.nationalautismresources.com/toys-for-autism.html.

Πηγη

Η ένταξη του παιδιού με Αυτισμό (Σχολική Ετοιμότητα)

πηγη

Η ένταξη του παιδιού με Αυτισμό

 Σχολική ετοιμότητα

Υλικό για μελέτη pdf

Πατήστε εδώ

Επαναληπτικές ασκήσεις Γραμματικής

πηγη

Επαναληπτικές ασκήσεις Γραμματικής

πηγη

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ by kastemania on Scribd

Σχολική Ετοιμότητα για παιδιά με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή

πηγη

Σχολική Ετοιμότητα για παιδιά με Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή

Είναι έτοιμο για το σχολείο; Οδηγίες για όσους ασχολούνται με παιδιά με διαχυτη αναπτυξιακή διαταραχή.

Ολοένα και περισσότεροι γονείς αποφασίζουν στην εποχή μας να καθυστερήσουν την έναρξη του σχολείου για τα παιδιά τους, ιδιαίτερα αν εκείνα είναι γεννημένα προς το τέλος του χρόνου ή είναι γεννημένα πρόωρα ή εμφανίζουν κάποια αναπτυξιακή διαταραχή.
Και τούτο επειδή για τη σχολική ετοιμότητα δεν παίζει ρόλο μόνο το νοητικό επίπεδο του παιδιού, αλλά και η συναισθηματική ωριμότητα, η κοινωνικές δεξιότητες, η ωριμότητα του λογού, της αδρής και λεπτής κίνησης, η βιολογική ωρίμανση δηλαδή, η οποία δεν είναι πάντοτε η ίδια για όλα τα παιδιά  του φάσματος παρότι έχει θεσπιστεί αυτή να είναι η ηλικία έναρξης φοίτησης στο σχολείο.

Τα παιδιά αυτά χρειάζονται εντατική εξατομικευμένη ψυχοπαιδαγωγική βοήθεια για να αποκτήσουν την ικανότητα λειτουργικής προσαρμογής στο περιβάλλον τους. Μια βεβιασμένη ένταξη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα μπορούσε να δημιουργήσει πολλά μαθησιακά κενά, έντονα ψυχολογικά προβλήματα, συναισθήματα απόρριψης, άγχους, κατάθλιψης και ενδεχομένως αντιδραστική, αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά με επακόλουθο την περιθωριοποίηση στο απώτερο μέλλον.

Συγκεκριμένα, για να μπορεί λοιπόν ένα παιδί να προχωρήσει στο δημοτικό θα πρέπει:

• Nα μιλά καθαρά ή να χρησιμοποιεί οποιοδήποτε άλλο τρόπο επικοινωνίας αλλά σωστά
• Να ακολουθεί οδηγίες
• Όχι μόνο να ακολουθεί, αλλά να παρακολουθεί, να ακούει δηλαδή ενεργά (πχ ιστορία από βιβλίο που διαβάζουμε)
• Να αλληλεπιδρά με τα άλλα παιδιά και ενήλικες (περιμένω τη σειρά μου, μοιράζομαι, δεν κτυπώ ούτε δαγκώνω κτλ)
• Να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες
• Να χρησιμοποιεί την τουαλέτα
• Να τρώει μόνο του
• Να μπορεί αν χειριστεί μολύβι/μαρκαδόρο, ψαλίδι
• Να μετρά μέχρι το 10
• Να έχει εξοικειωθεί με το αλφάβητο
• Να μαθαίνει, να είναι περίεργο για τον κόσμο γύρω του
• Να αναγνωρίζει χρώματα, σχήματα, μέρη σώματος
• Να αναγνωρίζει και να σέβεται τους δασκάλους του
• Να μπορεί να αποχωριστεί τους γονείς του για το χρονικό διάστημα του σχολείου

Έτσι λοιπόν πολλά παιδιά μπορεί αν είναι έτοιμα γνωστικά αλλά όχι συναισθηματικά. Άλλα μπορεί να έχουν καλά ανεπτυγμένες κινητικές δεξιότητες και όχι λεκτικές δεξιότητες ή το αντίθετο.

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να βοηθήσουμε το παιδί μας, πάντα σε συνεργασία με τη θεραπευτική ομάδα που το παρακολουθεί;

Διαβάστε του βιβλία σχετικά με το αλφάβητο, βοηθήστε το να μάθει να ξεχωρίζει κεφαλαία από πεζά
Βοηθήστε το να μάθει να ξεχωρίζει τους αριθμούς
Διδάξτε του δεξί-αριστερό
Συζητήστε μαζί του χωρικές έννοιες: πάνω-κάτω, πίσω-μπροστά, πάνω από -κάτω από, μέσα-έξω κτλ

• Βοηθήστε το να εξοικειωθεί με χρονικές έννοιες: πριν-μετά, χθες-αύριο, πέρυσι-του χρόνου
• Διαβάστε μαζί του βιβλία χωρίς λόγια και βοηθήστε το να περιγράψει την ιστορία
• Μάθετε του τα νομίσματα που κυκλοφορούν
• Βοηθήστε το να μάθει το τηλέφωνο και τη διεύθυνση του σπιτιού του
• Διδάξτε το τα χρώματα και τα σχήματα
• Ασχοληθείτε μαζί του με δραστηριότητες όπως το να κόβει, να κολλά, να χρωματίζει, να σχεδιάζει, να γράφει
• Όλη η οικογένεια μπορεί να ασχοληθεί με δραστηριότητες όπως πεζοπορία, τρέξιμο, παιχνίδι με τη μπάλα, κολύμπι, χορός
• Εξηγήστε του το επάγγελμα των γονιών του
• Εκθέστε το σε όσα περισσότερα ερεθίσματα μπορείτε, σεβόμενοι τα περιορισμένα ενδιαφέροντα και τις αισθητηριακές δυσκολίες που μπορεί να παρουσιάζει.
• Προσπαθήστε να το εντάξετε σε πρόγραμμα ύπνου και δραστηριοτήτων λίγες εβδομάδες πριν την έναρξη του σχολείου (ώρα αφύπνισης, ώρα έντονης δραστηριότητας και ώρα πνευματικής δραστηριότητας, ώρα ξεκούρασης κτλ)

Ελέγξτε το σχολείο όπου σκέπτεστε να φοιτήσει:
Πόσα παιδιά έχει μία τάξη; (όσα λιγότερα τόσο το καλύτερο)
Υπάρχουν δάσκαλοι-βοηθοί εκπαιδευμένοι σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές;
Ποια η πολιτική του σχολείου σχετικά με τον δάσκαλο της παράλληλης στήριξης που μπορεί να χρειαστεί να συνοδέψει το παιδί σας;
Ποια η τακτική του σχολείου σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό;
Πόσο «δαιδαλώδες» είναι το κτιριακό σχολικό περιβάλλον;
Tο πρόγραμμα ακολουθεί τις εξατομικευμένες αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών ή στοχεύει σε υψηλές ακαδημαϊκές επιτυχίες;
Ζητήστε από τον δάσκαλο να σας δώσει το ημερήσιο πρόγραμμα που θα ακολουθεί το παιδί για να κατανοήσετε αν μπορεί να το ακολουθήσει
Γράψτε το και κολλήστε το σε ένα σημείο του σπιτιού, ακόμα καλύτερα αν είναι και οπτικοποιημένο.
Κάνετε μαζί του «πρόβες», παίξτε θεατρικό παιχνίδι ότι δήθεν ακολουθεί μια σχολική ημέρα
Αν σας επιτραπεί, τραβήξτε φωτογραφίες από το σχολείο, την αίθουσα διδασκαλίας ή το προαύλιο για να τα δείξετε στο παιδί σας και να το προετοιμάσετε.
Ενημερώστε  τον δάσκαλο για το ιστορικό του απιδιού, φέρτε τον σε επαφή με τους θεραπευτές και όσους ασχολούνται με το παιδί σας
Εξοικειώστε τον δάσκαλο σχετικά με τις ιδιαίτερες δεξιότητες και δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί και προγραμματίστε από πριν κάποιες λύσεις αλλά και τη σταδιακή προσαρμογή του παιδιού σας στο σχολικό περιβάλλον
Προσπαθήστε για μια συνεργασία και σχέση αμφίρροπης ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης για όλη τη σχολική χρονιά
Οι γονείς των παιδιών με διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή συχνά έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα της επανάληψης φοίτησης στο νηπιαγωγείο. Ίσως βρουν πιο αποτελεσματικό να σκέφτονται τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των δυσκολιών του παιδιού τους και όχι τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα μίας ενδεχόμενης καθυστέρησης στην έναρξη φοίτησης των παιδιών τους στο Δημοτικό.
Βέβαια ακόμα καλύτερο θα ήταν όχι απλά να βεβαιωθούμεότι το παιδί μας είναι έτοιμο αναπτυξιακά να μεταβεί στο Δημοτικό, αλλά ότι είναι έτοιμο να μεταβεί από το προνήπιο στο νήπιο!
Ο τελικός στόχος όλων μας δεν θα πρέπει απλά να είναι να κάνουμε παιδιά έτοιμα για το σχολείο αλλά να ετοιμάσουμε τα σχολειά και την κοινωνία μας για τα παιδιά μας.

Πηγη

Ιδέες για πασχαλινές κατασκευές και εξάσκηση στο συντονισμό!

Ιδέες για πασχαλινές κατασκευές και εξάσκηση στο συντονισμό!

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

πηγη

Αναπτυξιακά Στάδια και Δραστηριότητες του Παιδιού (Πλούσιο Υλικό!)

Αναπτυξιακά Στάδια και Δραστηριότητες του Παιδιού

πηγη

Τα χαρακτηριστικά στάδια της ανάπτυξης των παιδιών 0-5 ετών

Από τη γέννηση ενός παιδιού και μέχρι την ηλικία των 5 ετών εξελίσσονται τα πιο σημαντικά στάδια ανάπτυξης τα οποία θα σηματοδοτήσουν τη μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού σε διάφορους τομείς. Τα στάδια ανάπτυξης αφορούν κυρίως τον συναισθηματικό, οπτικο-κινητικό, γλωσσικό, γνωστικό και κοινωνικό τομέα.

Τα αναπτυξιακά στάδια δεν εμφανίζονται σε όλα τα παιδιά με τον ίδιο ρυθμό, όμως οι ηλικίες που αναφέρονται και αναλυτικά παρακάτω είναι ενδεικτικές για την κατά μέσο όρο εκδήλωση των αντίστοιχων χαρακτηριστικών.

Όταν μιλάμε για την ανάπτυξη του παιδιού αναφερόμαστε στην ικανότητά του να κάνει πιο σύνθετα πράγματα καθώς μεγαλώνει. Σε αυτή την περίπτωση κάνουμε λόγο για αναπτυξιακές δεξιότητες, όπως:

• αδρή κινητικότητα: χρησιμοποιεί μεγάλες μυικές ομάδες για να κάτσει, να σταθεί, να περπατήσει, να τρέξει, να κρατήσει την ισορροπία του και να αλλάξει θέσεις.
• λεπτή κινητικότητα: χρησιμοποιεί τα χέρια του για να φάει, να ζωγραφίσει, να ντυθεί, να παίξει, να γράψει κ.α.
• γλώσσα: μιλάει, χρησιμοποιεί τη γλώσσα του σώματος και χειρονομίες, επικοινωνεί και κατανοεί αυτά που του λένε οι άλλοι.
• γνωστικός τομέας: μνήμη, μάθηση, κατανόηση, επίλυση προβλημάτων, αιτιολόγηση.
• κοινωνικότητα: αλληλεπιδρά με άλλα άτομα, δημιουργεί σχέσεις με την οικογένεια, με φίλους, και με δασκάλους, συνεργάζεται και ανταποκρίνεται στα συναισθήματα των άλλων.

Οι αναπτυξιολόγοι κάνουν λόγο για «αναπτυξιακά ορόσημα», τα οποία είναι ένα σύνολο λειτουργικών δεξιοτήτων, που μπορούν να εκτελέσουν τα παιδιά, σε κάθε στάδιο ανάπτυξης. Ο Παιδίατρος χρησιμοποιεί τα αναπτυξιακά ορόσημα, για να ελέγξει την ανάπτυξη του παιδιού. Παρόλο που τα ορόσημα έχουν μια συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία, η πραγματική ηλικία κατά την οποία κάποιο παιδί μπορεί φυσιολογικά να αναπτύξει αυτές τις δεξιότητες ενδέχεται να ποικίλει. Κάθε παιδί είναι μοναδικό!!!

1 μηνός

Στην αρχή το μωρό δείχνει ότι δεν κάνει τίποτα άλλο από το να τρώει, να κοιμάται, να κλαίει και να λερώνει τις πάνες του. Προς το τέλος όμως του πρώτου μήνα θα είναι σε περισσότερη εγρήγορση και πιο αντιδραστικό. Σταδιακά, θα κινεί το σώμα του πιο ομαλά και με καλύτερο συντονισμό, ειδικά όταν θα θελήσει να βάλει το χέρι του στο στόμα του. Τότε ακούει όταν του μιλάμε, μας κοιτάζει όταν το κρατάμε και κάποιες φορές κινείται για να ανταποκριθεί στους άλλους ή για να τραβήξει την προσοχή.

Ορόσημα κίνησης:

• κάνει σπασμωδικές και τρεμάμενες κινήσεις του βραχίονα
• φέρνει τα χέρια του στο ύψος των ματιών του και του στόματός του
• κινεί το κεφάλι του απο την μία πλευρά στην άλλη όταν είναι μπρούμυτα
• πέφτει το κεφαλάκι του αν δεν υποστηρίζεται
• έχει τα χεράκια του κλεισμένα σε μπουνιά
• έχει έντονα αντανακλαστικά κίνησης

Ορόσημα ακοής και όρασης:

• εστιάζει σε μια απόσταση 20 - 30 cm μακρυά
• τα μάτια περιπλανόνται
• προτιμά τα ασπρόμαυρα σχέδια ή αυτά που έχουν μεγάλη χρωματική αντίθεση
• προτιμά το ανθρώπινο πρόσωπο σε σύγκριση με άλλα
• η ακοή έχει αναπτυχθεί πλήρως
• αναγνωρίζει κάποιους ήχους
• μπορεί να γυρίσει προς κάποιους γνώριμους ήχους ή φωνές

Ορόσημα αφής και όσφρησης:

• προτιμά τις γλυκές μυρωδιές
• αποφεύγει τις πικρές ή όξινες μυρωδιές
• αναγνωρίζει τη μυρωδιά του μητρικού γάλακτος της μητέρας του
• προτιμά τις μαλακές αισθήσεις
• δεν του αρέσει η απότομη αρπαγή

3 μηνών

Μόλις το μωρό συμπληρώσει τους 3 μήνες ζωής, θα έχει μεταμορφωθεί από ένα πλήρως εξαρτώμενο απο τους γονείς του νεογέννητο σε ένα ενεργό βρέφος. Θα έχει αποβάλει πολλά από τα αντανακλαστικά του νεογέννητου και θα αρχίσει να έχει συνειδητό έλεγχο του σώματός του. Θα αρχίσει να παρατηρεί με τις ώρες τα χέρια του και τις κινήσεις αυτών.

Αρχίζει να:

•Αναπτύσσει κοινωνικό χαμόγελο με τα οικεία πρόσωπα
•Παρατηρεί αντικείμενα και πρόσωπα
•Αναγνωρίζει τα οικεία πρόσωπα και απολαμβάνει την αλληλεπίδραση μαζί τους, διαμορφώνοντας με τα χαρακτηριστικά του προσώπου του την αντίστοιχη συναισθηματική έκφραση
•Στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή του ήχου
•Απλώνει τα χέρια του και αρπάζει μικρά αντικείμενα/παιχνίδια
•Προσπαθεί να στηρίξει το κεφάλι του
•Ξεκινά να παράγει ήχο

Ορόσημα κίνησης:

• σηκώνει το κεφάλι και το στήθος όταν είναι μπρούμυτα
• στηρίζει το πάνω μέρος του σώματός του στα χέρια του όταν είναι μπρούμυτα
• τεντώνει τα χέρια του και κλωτσάει όταν είναι ανάσκελα και μπρούμυτα
• ανοίγει και κλείνει τα χέρια του
• σπρώχνει προς τα κάτω τα πόδια του όταν είναι τοποθετημένο σε μια επίπεδη επιφάνεια
• βάζει το χέρι του στο στόμα του
• γραπώνει και κουνάει παιχνίδια παλάμης

Ορόσημα όρασης και ακοής:

• παρατηρεί επίμονα τα πρόσωπα
• παρακολουθεί κινούμενα αντικείμενα
• αναγνωρίζει οικεία πρόσωπα και αντικείμενα απο απόσταση
• αρχίζει να χρησιμοποιεί τα μάτια και τα χέρια συντονισμένα
• χαμογελάει όταν ακούει τη φωνή σας
• αρχίζει να βαβαλίζει
• αρχίζει να μιμείται κάποιους ήχους
• στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή του ήχου

Συναισθηματικά και κοινωνικά ορόσημα:

• αρχίζει να αναπτύσει ένα κοινωνικό χαμόγελο
• απολαμβάνει το παιχνίδι με άλλα άτομα και κλαίει όταν το παιχνίδι σταματάει
• γίνεται πιο επικοινωνιακό και εκφραστικό με το πρόσωπο και το σώμα του
• μιμείται κάποιες και κινήσεις και εκφράσεις του προσώπου

7 μηνών

Απο 4 έως 7 μηνών οι πιο σημαντικές αλλαγές συντελούνται μέσα στο ίδιο το παιδί. Αυτό το χρονικό διάστημα, το παιδί μαθαίνει να συντονίζει τις αναδυόμενες αντιληπτικές δεξιότητες (την χρησιμότητα των αισθήσεων όπως είναι η όραση, η αφή και η ακοή) και τις αυξανόμενες κινητικές ικανότητες για να αναπτύξει δεξιότητες όπως είναι η αρπαγή, η κύληση, το κάθισμα ακόμη και το μπουσούλιμα.

Αρχίζει να:

•Βαβίζει (σχηματίζει συλλαβές)
•Αντιδρά στο άκουσμα του ονόματος του
•Ανταποκρίνεται και προσπαθεί να μιμηθεί τους ήχους που ακούει
•Αλληλεπιδρά με οικεία πρόσωπα στο κοινωνικό παιχνίδι
•Προσπαθεί να πιάσει αντικείμενα που του αρέσουν ακόμη και αν βρίσκονται μακριά του
•Μπουσουλάει και επεξεργάζεται τα ερεθίσματα με τα χέρια και το στόμα
•Στηρίζει το επάνω μέρος του σώματος του και κάθεται
•Εκφράζει τα συναισθήματα του με τα χαρακτηριστικά του προσώπου του

Ορόσημα κίνησης:

• ρολάρει και προς τις δύο κατευθύνσεις
• κάθεται με την υποστήριξη των χεριών του και μετά χωρίς αυτή
• στηρίζει όλο του το βάρος στα πόδια του
• φτάνει ένα αντικείμενο με το ένα χέρι
• μεταφέρει ένα αντικείμενο απο το ένα χέρι στο άλλο
• βελτιώνει την ικανότητά του να αρπάζει κινούμενα αντικείμενα

Ορόσημα όρασης:

• αναπτύσσεται πλήρως η όραση των χρωμάτων
• ωριμάζει η όραση σε απόσταση

Γλωσσικά ορόσημα:

• ανταποκρίνεται στο όνομά του
• αρχίζει να ανταποκρίνεται στο "όχι"
• διαχωρίζει τα συναισθήματα ανάλογα με τον τόνο της φωνής
• ανταποκρίνεται στον ήχο που ακούει παράγοντας έναν ήχο
• χρησιμοποιεί τη φωνή του για να εκφράσει την ικανοποίηση ή τη δυσαρέσκειά του
• βαβαλίζει συνεχόμενα διάφορα σύμφωνα

Γνωστικά ορόσημα:

• βρίσκει μερικώς κρυμμένο αντικείμενο
• εξερευνά με τα χέρια και το στόμα
• παλεύει να φτάσει ένα αντικείμενο που είναι έξω απο το πεδίο του

Κοινωνικά και συναισθηματικά ορόσημα:

• απολαμβάνει το κοινωνικό παιχνίδι
• ενδιαφέρεται για τα είδωλα στον καθρέφτη
• ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές εκφράσεις άλλων ανθρώπων και συχνά είναι ευδιάθετο

12 μηνών

Απο 8 έως 12 μηνών το μωρό θα γίνει ιδιαίτερα κινητικό. Τώρα που μπορεί να κινείται άνετα από το ένα σημείο στο άλλο, το μωρό αρχίζει να νοιώθει ότι έχει δύναμη και ανεξαρτησία.

Αρχίζει να:

•Προσκολλάται στο πρόσωπο που το φροντίζει και το αναζητά, όταν φεύγει από το οπτικό του πεδίο
•Μιμείται εκφράσεις του προσώπου και χειρονομίες
•Λέει συλλαβές και συνήθως, τις λέξεις «μαμά», «μπαμπά»
•Μπουσουλάει ή αρχίζει να λυγίζει τα γόνατα ή στέκεται
•Χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια π.χ. αλλάζοντας ένα αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο
•Τοποθετεί ή βγάζει από το κουτί αντικείμενα
•Κατανοεί απλές οδηγίες και ανταποκρίνεται σε αυτές π.χ «κάνε γεια» «δώσε φιλάκια»
•Παρατηρεί τα αντικείμενα

Ορόσημα κίνησης:

• κάθεται χωρίς βοήθεια
• κυλιέται με την κοιλιά του τραβώντας το σώμα του με τα χέρια του και σπρώχνοντας με τα πόδια του
• κάθεται και τοποθετεί τα χέρια του στα γόνατά του
• έρπει και στηρίζει το σώμα του στα χέρια του και στα γόνατά του
• μεταβαίνει απο την καθιστή θέση σε θέση μπρούμυτα
• τραβάει το σώμα του για να σηκωθεί
• περπατάει στηριζόμενο κάποιες φορές σε έπιπλα
• στέκεται στιγμιαία χωρίς βοήθεια
• μπορεί να κάνει δύο - τρία βήματα χωρίς βοήθεια

Ορόσημα σε δεξιότητες χεριών και δακτύλων:

• χτυπάει 2 κυβάκια μαζί
• βάζει αντικείμενα στην καρότσα ενός φορτηγού
• βγάζει αντικείμενα απο την καρότσα ενός φορτηγού
• αφήνει εκούσια τα αντικείμενα
• δείχνει με τον δείκτη
• προσπαθεί να μιμηθεί μια μουτζούρα

Γλωσσικά ορόσημα:

• παρατηρεί πολύ προσεχτικά την ομιλία
• ανταποκρίνεται σε απλές λεκτικές εντολές
• ανταποκρίνεται στο "όχι"
• χρησιμοποιεί απλές χειρονομίες και εκφράσεις, όπως είναι η κίνηση του κεφαλιού για το "όχι"
• λέει "μπαμπά", "μαμά"
• χρησιμοποιεί στοιχεία επιτονισμού, όπως είναι το "ωχ"
• προσπαθεί να μιμηθεί λέξεις

Γνωστικά ορόσημα:

• εξερευνά τα αντικείμενα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους (τα κουνάει, τα χτυπάει, τα πετάει, τα ρίχνει)
• βρίσκει κρυμμένα αντικείμενα με ευκολία
• κοιτάζει την σωστή εικόνα ύστερα απο κατονομασία
• μιμείται χειρονομίες
• αρχίζει να χρησιμοποιεί τα αντικείμενα με το σωστό τρόπο (πίνει με το ποτήρι, βουρτσίζει τα μαλλιά του, πληκτρολογεί έναν αριθμό στο τηλέφωνο, ακούει τον συνομιλητή του απο το ακουστικό)

Κοινωνικά και συναισθηματικά ορόσημα:

• είναι ντροπαλό ή αγχωμένο με τους ξένους
• κλαίει όταν φεύγει η μαμά του ή ο μπαμπάς του
• απολαμβάνει όταν οι άλλοι παίζουν μαζί του το παιχνίδι του
• δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση σε πρόσωπα ή παιχνίδια
• τεστάρει τις αντιδράσεις των γονιών του κατά τη διάρκεια του φαγητού
• τεστάρει τις αντιδράσεις των γονιών του απέναντι στη συμπεριφορά του
• μπορεί να φοβάται σε ορισμένες περιπτώσεις
• προτιμά τη μαμά του ή το άτομο που το φροντίζει συχνότερα σε σχέση με άλλα άτομα
• επαναλαμβάνει ήχους ή χειρονομίες για να τραβήξει την προσοχή
• τρώει με τα χέρια
• τεντώνει το χέρι ή το πόδι του για να βοηθήσει στην ένδυση

18 μηνών

Αρχίζει να γίνεται πιο ανεξάρτητο και πιο δυναμικό. Εξερευνά με μεγάλο ενδιαφέρον το περιβάλλον και προσλαμβάνει άμεσα όλα τα οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα.

Ορόσημα κίνησης:

• τραβάει, σπρώχνει και ρίχνει κάτω πράγματα
• βγάζει το καπέλο του, τις κάλτσες ή τα γάντια του
• γυρίζει τις σελίδες ενός βιβλίου
• στοιβάζει 2 τουβλάκια
• κουβαλάει ένα παιχνίδι ή μια κούκλα
• μουτζουρώνει το χαρτί με μπογιές
• περπατάει χωρίς βοήθεια
• τρέχει κοιτάζοντας το πάτωμα

Αισθητηριακά και γνωστικά ορόσημα:

• αναγνωρίζει ένα αντικείμενο, που απεικονίζεται σε ένα βιβλίο
• γελάει με αστείες πράξεις
• ψάχνει για αντικείμενα, που δεν βρίσκονται στο οπτικό του πεδίο
• βάζει ένα στρογγυλό καπάκι σε ένα στρογγυλό δοχείο
• ακολουθεί απλές μονοσκελείς εντολές
• λύνει προβλήματα προσπαθώντας και αναγνωρίζοντας το λάθος του

Γλωσσικά ορόσημα:

• λέει 8 - 10 λέξεις, που μπορείτε να κατανοήσετε
• κοιτάζει το άτομο, που του μιλάει
• ζητάει συγκεκριμένα την μητέρα ή τον πατέρα του
• χρησιμοποιεί τις λέξεις "γεια", "αντίο", "παρακαλώ" ύστερα απο υπενθύμιση
• εναντιώνεται όταν είναι νευριασμένο
• ζητάει κάτι δείχνοντάς το ή λέγοντας μόνο μια λέξη
• οδηγεί την προσοχή κάποιου σε ένα αντικείμενο ή μια πράξη
• αγχώνεται όταν αποχωρίζεται τους γονείς του
• αναζητά την προσοχή
• φέρνουν τα παιχνίδια τους στους γονείς για να παίξουν μια γνωστή δραστηριότητα
• παίζουν μόνα τους στο πάτωμα
• μαλώνει με άλλα παιδιά για τα παιχνίδια
• αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη ή σε φωτογραφίες
• συμπεριφέρεται εγωιστικά κάποιες φορές

2 ετών

Το μωρό τώρα μπαίνει στο 2ο έτος ζωής και γίνεται ένα μικρό παιδί που μπορεί να σέρνεται πολύ ζωηρά, να περπατά και να μιλάει. Τα επόμενα χρόνια της ζωής του θα τα αναλώσει στην ανακάλυψη των συμπεριφοριστικών ορίων, που τίθενται από τους κανόνες των γονέων και των δικών του φυσικών και αναπτυξιακών ορίων.

Ορόσημα κίνησης:

• περπατάει μόνο του
• σέρνει πίσω του παιχνίδια καθώς περπατάει
• κουβαλάει ένα μεγάλο παιχνίδι ή πολλά μικρά όταν περπατάει
• αρχίζει να τρέχει
• στέκεται στα δάκτυλά του
• κλωτσάει μπάλα
• σκαρφαλώνει και κατεβαίνει από έπιπλα χωρίς βοήθεια
• ανεβαίνει και κατεβαίνει σκάλα με βοήθεια

Ορόσημα κίνησης χεριών και δακτύλων:

• μουτζουρώνει αυθόρμητα
• αναποδογυρίζει ένα δοχείο για να αδειάσει το περιεχόμενο
• χτίζει πύργο με 4 ή και περισσότερα κυβάκια
• μπορεί να χρησιμοποιεί το ένα χέρι πιο συχνά από το άλλο

Γλωσσικά ορόσημα:

• δείχνει ένα αντικείμενο ή μια εικόνα ύστερα από κατονομασία άλλου
• αναγνωρίζει τα ονόματα από οικεία πρόσωπα, αντικείμενα και μέρη του σώματος
• λέει αρκετές λέξεις (10-15 από 18 μηνών)
• χρησιμοποιεί απλές φράσεις (από 18 - 24 μηνών)
• χρησιμοποιεί προτάσεις 2 - 4 λέξεων
• ακολουθεί απλές εντολές
• επαναλαμβάνει λέξεις που έχει ακούσει από μια συζήτηση

Γνωστικά ορόσημα:

• βρίσκει αντικείμενα που είναι κρυμμένα ακόμη και κάτω από 2 ή 3 καλύμματα
• κατηγοριοποιεί σε χρώματα και σχήματα
• ξεκινάει το συμβολικό παιχνίδι

Κοινωνικά και συναισθηματικά ορόσημα:

• μιμείται την συμπεριφορά άλλων, ιδιαίτερα των ενηλίκων και των μεγαλύτερων παιδιών
• έχει επίγνωση ότι είναι ένα άτομο ξεχωριστό από τους υπόλοιπους
• ενθουσιάζεται όταν συναναστρέφεται άλλα παιδιά
• επιδεικνύει μεγάλη ανεξαρτησία
• αρχίζει να έχει προκλητική συμπεριφορά
• παρουσιάζει μεγαλύτερο άγχος αποχωρισμού μέχρι το 1ο εξάμηνο, το οποίο μετά αρχίζει να υποχωρεί

3 ετών

Το  βρέφος σιγά σιγά έχει αλλάξει σε μωρό και συμπληρώνοντας το 2ο έτος ζωής αρχίζει να μεταμορφώνεται σε μικρό παιδί. Οι αλλαγές τόσο στο σώμα όσο και στο μυαλό του είναι φανερές μέρα με τη μέρα και οι εκπλήξεις για τους γονείς είναι καθημερινές και πολύ ευχάριστες.

Ορόσημα κίνησης:

• τρώει μόνο του (αν και κάποιες φορές λερώνεται)
• ανοίγει την πόρτα
• κρατάει το ποτήρι με το ένα χέρι
• κρατάει ικανοποιητικά μια μπογιά με το χέρι του
• πλένει και στεγνώνει τα χέρια του μόνο του
• μπορεί να διπλώσει ένα κομμάτι χαρτί, αν του δείξουμε πως να το κάνει
• μπορεί να χτίσει έναν πύργο με 54 τουβλάκια
• μπορεί να πετάξει μια μπάλα πάνω απο το κεφάλι του
• προσπαθεί να πιάσει μια μπάλα που πετάμε προς το μέρος του
• βάζει τα παπούτσια του (δε δένει ακόμη τα κορδόνια)
• ντύνεται με βοήθεια
• χρειάζεται κάποιες φορές βοήθεια για να πάει στην τουαλέτα
• ανεβαίνει τα σκαλοπάτια εναλλάσοντας τα πόδια
• μπορεί να περπατήσει στα δάκτυλά του, αν του δείξουμε πως να το κάνει
• περπατάει σε ευθεία γραμμή
• κλωτσάει ευθεία μια μπάλα
• πηδάει και με τα δύο πόδια
• κάνει πετάλι στο τρίκυκλο

Αισθητηριακά και γνωστικά ορόσημα:

• αναγνωρίζει ήχους του περιβάλλοντος
• συγκεντρώνει την προσοχή του σε κάτι για περίπου 3 λεπτά
• θυμάται τι συνέβη χθες
• ξέρει τι τρώγεται και τι δεν τρώγεται
• γνωρίζει κάποιους αριθμούς αλλά όχι πάντα με τη σωστή σειρά
• ξέρει πού ανήκουν τα διάφορα αντικείμενα
• καταλαβαίνει τι σημαίνει "1"
• κατανοεί τι σημαίνει "τώρα", "σύντομα", "αργότερα"
• μπορεί να παίξει συμβολικό παιχνίδι προσποιούμενο ότι ένα αντικείμενο είναι κάτι άλλο (π.χ. κάνει πως το τουβλάκι του είναι αυτοκίνητο)
• γελάει με αστεία γεγονότα
• ξεφυλλίζει ένα βιβλίο μόνο του
• ταυτίζει τους κύκλους και τα τετράγωνα
• ταυτίζει την εικόνα ενός αντικειμένου με το αντικείμενο
• κατηγοριοποιεί τα αντικείμενα (π.χ. αυτά που έχουν παρόμοια λειτουργικότητα)
• μετράει 2 έως 3 αντικείμενα
• αποφεύγει πηγές κινδύνου (π.χ. ζεστός φούρνος, κινούμενο αυτοκίνητο)
• ακολουθεί απλές μονοσκελείς εντολές

Γλωσσικά και κοινωνικά ορόσημα:

• σχηματίζει φράσεις 3 - 5 λέξεων
• θέτει σύντομες ερωτήσεις
• χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό
• κατονομάζει τουλάχιστον 10 οικεία αντικείμενα
• επαναλαμβάνει απλά τραγουδάκια
• κατονομάζει σωστά τουλάχιστον ένα χρώμα
• μιμείται τις δουλειές του σπιτιού και βοηθάει σε απλές δουλειές
• ζητάει να πάει τουαλέτα, σχεδόν όλες τις φορές που το χρειάζεται
• απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία ή ιστορίες
• ντροπιάζεται όταν το συλλαμβάνουν να κάνει κάτι "κακό"
• προσπαθεί να κάνει τους άλλους να γελάσουν
• παίζει αυθόρμητα με δύο ή τρία παιδάκια σε μια ομάδα
• αναθέτει ρόλους όταν παίζει συμβολικό παιχνίδι
• ξέρει το μικρό του όνομα και το επίθετό του
• κατανοεί τις προσωπικές αντωνυμίες "εγώ", "εσύ", "αυτός" και "αυτή"
• πιστεύει ότι όλα κινούνται γύρω από αυτό (π.χ. κλείνει τα μάτια του και πιστεύει ότι οι άλλοι δεν το βλέπουν)
• απαντά σωστά όταν το ρωτάνε αν είναι αγόρι ή κορίτσι

4 ετών Το παιδί συμπληρώνοντας το 3ο έτος ζωής και μπαίνοντας στο 4ο έχει να επιδείξει πολλά νέα επιτεύγματα. Είναι ένα ανεξάρτητο άτομο, που μπορεί να επικοινωνεί άνετα όχι μόνο με τους γονείς και τους συνομηλίκους αλλά και με άλλους ενήλικες. Ορόσημα κίνησης: τρώει μόνο του προσπαθεί να χρησιμοποιήσει το πιρούνι κρατάει σωστά το μολύβι προσπαθεί να γράψει το όνομά του ζωγραφίζει κινώντας το χέρι του χωρίς να κάνει λεπτές κινήσεις ζωγραφίζει έναν κύκλο ζωγραφίζει ένα πρόσωπο προσπαθεί να κόψει ένα χαρτί χρησιμοποιώντας το ψαλίδι κάποιες φορές ξεκουμπώνει τα κουμπιά προσπαθεί να κουμπώσει και να δέσει παρόλο που χρειάζεται βοήθεια τις περισσότερες φορές ξεντύνεται μόνο του όταν φορά ρούχα με απλά κουμπώματα βουρτσίζει τα δόντια του με βοήθεια χτίζει έναν πύργο με 7-9 τουβλάκια συναρμολογεί παλζ με 4-12 κομμάτια ρίχνει νερό απο μια μικρή κανάτα πάει μόνο του τουαλέτα πιάνει μια μπάλα που αναπηδά κατεβαίνει τα σκαλοπάτια κρατώντας την κουπαστή και εναλλάσοντας τα πόδια Αισθητηριακά και γνωστικά ορόσημα: αναγνωρίζει το κόκκινο, το κίτρινο και το μπλε καταλαβαίνει πότε είναι η σειρά του να κάνει κάτι χωρίς να του το υπενθυμίζουμε κατανοεί τι σημαίνει "μεγάλο", "μικρό", "ψηλό", "κοντό" θέλει να μάθει τι θα συμβεί μετά κατηγοριοποιεί τα αντικείμενα ανάλογα με το χρώμα ή το μέγεθος ακολουθεί τριπλή εντολή κάνει το διαχωρισμό ανάμεσα στον πραγματικό και τον φανταστικό κόσμο αναγνωρίζει καταστάσεις που θα προκαλέσουν χαρά, λύπη ή θυμό Γλωσσικά και κοινωνικά ορόσημα: διαθέτει πλούσιο λεξιλόγιο και χρησιμοποιεί τους γραμματικούς κανόνες σωστά συχνά μιλάει για μια δραστηριότητα απολαμβάνει να μουρμουράει και να φτιάχνει δικές του λέξεις χρησιμοποιεί τις οριστικές αντωνυμίες θέτει ευθείες ερωτήσεις θέλει επεξηγήσεις ρωτώντας συχνά "γιατί" και "πώς" κατανοεί τι σημαίνει "δίπλα στο" αποχωρίζεται τους γονείς του για σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς να κλαίει βοηθάει στον καθαρισμό των παιχνιδιών του στο σπίτι ή στο σχολείο όταν του το ζητάνε προσποιείται ότι παίζει με φανταστικά αντικείμενα διανθίζει μια ιστορία που αφηγείται συχνά συνεργάζεται με άλλα παιδάκια συχνά προτιμά να παίζει με άλλα παιδάκια παρά μόνο του, εκτός και αν έχει εμπλακεί σε ατομική δραστηριότητα αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού προσπαθεί να κάνει διαπραγματεύσεις μοιράζεται τα πράγματά του αν του ζητηθεί του αρέσει το κρυφτό και το κυνηγητό του αρέσει να κάνει πράγματα για τον εαυτό του γνωρίζει την ηλικία του και την πόλη στην οποία κατοικεί συμπεριφέρεται λες και η κούκλα του ή το αρκουδάκι του νοιώθει και σκέφτεται

5 ετών Τώρα πια, το παιδάκι σας έχει εξελιχθεί σε ένα υπερδραστήριο και ενεργητικό νήπιο. Με κύριο χαρακτηριστικό του τη ζωηρή φαντασία, πλάθει φοβερές ιστορίες και τις περιγράφει με γλαφυρό τρόπο. Ορόσημα κίνησης: στέκεται στο ένα πόδι για περισσότερα απο 10 δευτερόλεπτα χοροπηδάει κάνει κούνια και σκαρφαλώνει Ορόσημα κίνησης χεριών και δακτύλων: αντιγράφει τρίγωνα και άλλα γεωμετρικά σχήματα ζωγραφίζει παιδάκι με σώμα γράφει κάποια γράμματα ντύνεται και γδύνεται χωρίς βοήθεια χρησιμοποιεί το κουτάλι και το πιρούνι και κάποιες φορές το μαχαίρι πάει στην τουαλέτα μόνο του Γλωσσικά ορόσημα: ανακαλεί ένα μέρος μιας ιστορίας παράγει προτάσεις με περισσότερες απο 5 λέξεις χρησιμοποιεί το μέλλοντα αφηγείται ιστορίες λέει τα ονόματα και τη διεύθυνση του σπιτιού του Γνωστικά ορόσημα: μπορεί να μετρήσει 10 ή και περισσότερα αντικείμενα κατονομάζει σωστά 4 χρώματα αντιλαμβάνεται καλύτερα την έννοια του χρόνου γνωρίζει πληροφορίες για τα πράγματα που χρησιμοποιούμε καθημερινά στο σπίτι (χρήματα, ηλεκτρικές συσκευές, τρόφιμα) Κοινωνικά και συναισθηματικά ορόσημα: θέλει να ευχαριστεί τους φίλους του θέλει να μοιάζει στους φίλους του συχνά συμμορφώνεται με τους κανόνες του αρέσει να τραγουδάει, να χορεύει και να είναι δραστήριο δείχνει πιο ανεξάρτητο και μπορεί να θελήσει κάποια φορά να επισκευτεί το γειτονικό σπίτι μόνο του μπορεί να διαχωρίσει την φαντασία απο την πραγματικότητα κάποιες φορές είναι απαιτητικό

 Πηγη

Οι αναπτυξιακοί σταθμοί είναι κατά προσέγγιση και τα ηλικιακά όρια δεν ισχύουν απόλυτα για  όλα τα παιδιά.

   

   

   

Ένα παιδί που δεν έχει ακόμα κατακτήσει τους σταθμούς που αντιστοιχούν στην ηλικία του δεν έχει απαραίτητα κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα αλλά χρειάζεται  αξιολόγηση η οποία μπορεί να γίνει μόνο από τον ειδικό παιδίατρο-αναπτυξιολόγο.

Πηγη